Ο Ομπάμα και τα βασανιστήρια της CIA/kathimerini

Tου Hλια Mαγκλινη

Στην ταινία «Εκδοση κρατουμένου» ο πράκτορας της CIA Ντάγκλας Φρίμαν (Τζέικ Γκίλενχαλ) επιβλέπει την ανάκριση υπόπτου για τρομοκρατία. Μιλώντας στην προϊσταμένη του Κορίν Ουίτμαν (Μέριλ Στριπ) από το τηλέφωνο, της λέει: «Αυτό είναι το πρώτο μου βασανιστήριο». Η κυρία Ουίτμαν αντιδράει: «Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν βασανίζουν ανθρώπους».

Ο πράκτορας της CIA ξέρει τι λέει: είναι παρών όταν ο ύποπτος υφίσταται ηλεκτροσόκ και το λεγόμενο waterboarding: ο κρατούμενος είναι δεμένος ανάσκελα σε μια σανίδα, του έχουν περάσει μια κουκούλα και ένας από τους βασανιστές ρίχνει στο στόμα του κουβάδες με νερό.

Αυτός ο τύπος ανάκρισης υπήρξε δημοφιλής στους έξι νομικούς συμβούλους (Office of Legal Counsel) των Μπους - Τσένι. Αυτή η ομάδα, με κύριους εκπροσώπους τους Τζον Γιου (John Yoo) και Τζέι Μπάιμπι (Jay Bybee), προώθησε νέους τύπους ανακρίσεων, δίνοντας νέα (νομική) διάσταση στην έννοια των βασανιστηρίων: εφόσον ο κρατούμενος δεν κινδυνεύει με θάνατο και τα ζωτικά του όργανα δεν υφίστανται ανεπανόρθωτη βλάβη, όλα επιτρέπονται. Ο πρώην αντιπρόεδρος Τσένι είχε εγκρίνει το waterboarding, ισχυριζόμενος ότι «σε αυτήν την υπόθεση δεν είναι δυνατόν να πορευθούμε κρατώντας σταυρό». Σύμφωνα όμως με τον Ερικ Χόλντερ (Eric Holder), τον νέο γενικό εισαγγελέα του προέδρου Ομπάμα, το waterboading αποτελεί βασανιστήριο.

Η σχετική συζήτηση έχει επανέλθει στο προσκήνιο μετά την πρόσφατη επίσκεψη του προέδρου Ομπάμα στο αρχηγείο της CIA, για να καθησυχάσει τους υπαλλήλους της, λέγοντας ότι «θέλει να κοιτάξει μπροστά» (δηλαδή, δεν θα διωχθούν πράκτορες που συμμετείχαν σε τέτοιες ανακρίσεις). Στο χθεσινό φύλλο της «Κ» δημοσιεύθηκε άρθρο του David Ignatius, όπου ανέφερε ότι «ο πρόεδρος θέλει και την πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο». Εμψυχώνει την CIA, την ίδια στιγμή όμως παίρνει «την πρωτοφανή μέχρι σήμερα απόφαση να δώσει στη δημοσιότητα στοιχεία για τις μεθόδους που χρησιμοποίησε η CIA σε ανακρίσεις υπόπτων για τρομοκρατική δραστηριότητα».

Το τρέχον τεύχος του The New York Review of Books δημοσιεύει έκθεση του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού για τα βασανιστήρια και τις ΗΠΑ, ενώ και το τρέχον τεύχος του περιοδικού The Nation αναφέρει ότι ένας Ισπανός δικαστής διεξάγει έρευνες για τη συμμετοχή των νομικών συμβούλων των Μπους - Τσένι στην υπόθεση των βασανιστηρίων. Γιατί Ισπανός δικαστής; Διότι, όταν πρόκειται για βασανιστήρια, έχει προβλεφθεί από το ισπανικό δίκαιο να μη γνωρίζουν σύνορα οι λειτουργοί του. Είναι ο Baltasar Garzon, ο δικαστής που είχε ασκήσει δίωξη το 1998 στον Πινοσέτ για τους ίδιους λόγους. Τώρα όμως υπάρχει και μία ακόμη αφορμή: σύμφωνα με το The Nation, κάποιοι από τους κρατουμένους του Γκουαντάναμο είναι Ισπανοί πολίτες. Ο δρόμος του προέδρου Ομπάμα είναι στρωμένος με αγκάθια - αλλά αυτό το γνώριζε.

Πάντως, ταξιδεύοντας αεροπορικώς από Λας Βέγκας προς Σιάτλ το 2006, ένας καθηγητής πανεπιστημίου που καθόταν δίπλα μου ήταν κατηγορηματικός: «Μια ζωή ψήφιζα Ρεπουμπλικανούς - ώς εδώ όμως. Δεν μπορώ να δεχθώ ότι η πατρίδα μου έχει ένα Γκουαντάναμο». Προφανώς θα ψήφισε Ομπάμα. Και τώρα θα περιμένει να τον δικαιώσει.