Μετά 50 χρόνια μοναξιάς

Από τη ΣΤΕΛΛΑ ΠΑΓΑΡΤΑΝΗ-ΧΟΪΔΑ

Αλλάζουν κάπως με τον Ομπάμα οι διπλωματικές συντεταγμένες της υπερδύναμης.

Θετικό που παραδέχεται πως «ένα πρόβλημα έχει πάντα δυο όψεις», καλό σημάδι η διάθεσή του για διάλογο με τους εκείθεν του Ατλαντικού «συνήθεις υπόπτους» και με το χέρι φιλίας που τείνει στη Λατινική Αμερική, μάλλον θα ηρεμήσουν τα πνεύματα. Το 61% των Αμερικανών επικροτούν τις θέσεις του. Ακόμα και την πιο εντυπωσιακή: το άνοιγμα προς τη μεγαλόνησο της Καραϊβικής. Καταλύοντας σχεδόν 50 χρόνια μοναξιάς, ο Αμερικανός πρόεδρος άνοιξε για τους Κουβανούς εμιγκρέδες τα σύνορα. Απεριόριστα τα ταξίδια στην πατρίδα από τις 13 Απριλίου και ελεύθερα τα εμβάσματα προς συγγενείς κι αγαπημένους. Κι ακόμα, άναψε πράσινο φως σε αμερικανικές εταιρείες κινητής τηλεφωνίας να μπουν και να δουλέψουν στην Αβάνα. Πολιτική περίεργη ασφαλώς, αφού ο αποκλεισμός παραμένει όπως παραμένουν και οι ποινές και τα πρόστιμα για τους Αμερικανούς πολίτες που θα τολμήσουν να πατήσουν το πόδι τους στο νησί. Ακόμα και σε αυτό η Κούβα είναι περίπτωση μοναδική. Απομεινάρι του Ψυχρού Πολέμου, το εμπάργκο, που πριν το επιβάλει ο Κένεντι φρόντισε να εξασφαλίσει 1.200 κομμάτια Upman Coronas, τα αγαπημένα του πούρα, την έχει γονατίσει. Σε κάθε άλλη περίπτωση οι άνθρωποι θα είχαν παραφρονήσει από την εξαθλίωση και τις ελλείψεις. Η φτώχεια είναι πολύ χειρότερη από εκείνη στις ανατολικές χώρες πριν από την πτώση του Τείχους. Ωστόσο ο λαός κράτησε.

Η αγάπη μεγάλης μερίδας Κουβανών για τον ηγέτη τους είναι μέχρι σήμερα αναμφισβήτητη. Τον θεωρούν ακόμα «lider Maximo» τον θρυλικό Φιντέλ, που αδύναμος κι άρρωστος άφησε πλέον το πηδάλιο στα χέρια του αδελφού του Ραούλ. Με τη στήριξη της Σοβιετικής Ενωσης η Κούβα έζησε έστω και με δελτίο. Μετά την πτώση του υπαρκτού, χείρα βοηθείας έτειναν η Κίνα, που αγοράζει το κουβανικό νικέλιο, το Ιράν με φτηνό πετρέλαιο, η Ευρωπαϊκή Ενωση, ο πρόεδρος της Βενεζουέλας Τσάβες, που στέλνει 90.000 βαρέλια μαύρου χρυσού την ημέρα δωρεάν κι ο Φιντέλ του στέλνει γιατρούς για τα νοσοκομεία του. Παρόλη τη φτώχεια της, η Κούβα έχει άριστο σύστημα υγείας και παιδείας, ενώ η εγκληματικότητα είναι σχεδόν μηδενική.

*Ο Μπαράκ Ομπάμα γνωρίζει τον παραλογισμό αυτού του αποκλεισμού, που, όπως έχει γραφτεί, ο Κένεντι θα τον είχε άρει αν δεν τον προλάβαινε ο βίαιος θάνατος. Ως γερουσιαστής, ο σημερινός πρόεδρος μιλούσε για εξομάλυνση των σχέσεων με την Κούβα. Τώρα, τηρεί προεκλογικές δεσμεύσεις με μια πολιτική άνιση μεν, διορατική δε, ώστε διορθώνοντάς την, λένε, να καταργήσει ντε φάκτο το εμπάργκο. Ηδη, σε Βουλή και Γερουσία έχουν κατατεθεί νομοσχέδια για θέση ειδικού διπλωματικού αντιπροσώπου στην Αβάνα και να επιτραπούν τα ταξίδια και στους Αμερικανούς πολίτες.

Ο, tempora!

Την αποτυχία της αμερικανικής πολιτικής στην Κούβα την παραδέχονται ακόμα και ρεπουμπλικάνοι. Το εμπάργκο, για το οποίο πρόσφατη δημοσκόπηση έδειξε πως το 70% των Αμερικανών θέλουν να αρθεί, επιβλήθηκε για να ρίξει τον Κάστρο. Το συντηρεί το πανίσχυρο κουβανικό λόμπι της Φλόριντα, που ανεβάζει και κατεβάζει προέδρους. Αλλά και εκεί οι συνθήκες άλλαξαν. Οι Κουβανοί δεύτερης γενιάς ψήφισαν (52%) τον Ομπάμα και θέλουν άρση του αποκλεισμού. Μελέτη του Πανεπιστημίου της Φλόριντα έδειξε πως πάνω από το 60% των Κουβανοαμερικανών θέλουν διάλογο με τον Ραούλ Κάστρο. Το περίφημο ινστιτούτο πολιτικών μελετών Brookings προτείνει αλλαγή της αμερικανικής πολιτικής στην Κούβα. Παρ' όλα αυτά, ο Ομπάμα δέχεται πιέσεις από συντηρητικά λόμπι να κάνει πίσω «γιατί τα μέτρα θα ενισχύσουν το καθεστώς, αφού ο στρατός ελέγχει το 80% της οικονομίας».

Ομως άλλα πιο ισχυρά λόμπι, όπως το Αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο, στηρίζουν τον Ομπάμα. Ο πρόεδρος του ΑΕΕ από το βήμα της Γερουσίας τόνισε πως «ο αποκλεισμός στερεί από τις αμερικανικές επιχειρήσεις εξαγωγές πάνω από δύο δισ. δολάρια τον χρόνο». Αξίζει να σημειωθεί πως η Αμερική είναι ο πρώτος προμηθευτής της Κούβας σε γεωργικά προϊόντα και ο κύριος αγοραστής της κουβανικής ζάχαρης.    ENET.