Η Αρμενία θυμάται την 94η επέτειο της Γενοκτονίας του λαού της

Τιμή στα θύματα

Χιλιάδες Αρμένιοι συρρέουν στο μνημείο του Ερεβάν αφήνοντας κόκκινες τουλίπες και λευκά γαρίφαλα γύρω από τη φλόγα που καίει στη μνήμη του 1,5 εκατ. θυμάτων της γενοκτονίας του 1915-17 από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Η 94η επέτειος της γενοκτονίας βρίσκει την Αρμενία και την Τουρκία στο δρόμο ιστορικής συμφιλίωσης...

«Καθένα από τα αθώα θύματά μας έχει όνομα, οικογένεια, ιστορία» δήλωσε την Παρασκευή ο Αρμένιος πρόεδρος Σερζ Σαρκισιάν επαναλαμβάνοντας ότι η διαδικασία της αναγνώρισης της αρμενικής γενοκτονίας δεν στρέφεται κατά του τουρκικού λαού και η αναγνώριση της γενοκτονίας δεν αποτελεί προαπαιτούμενο για την εγκαθίδρυση διπλωματικών σχέσεων.

Αργά το βράδυ της Τετάρτης, δύο ημέρες πριν από την 94η επέτειο της γενοκτονίας, Αγκυρα και Ερεβάν ανακοίνωσαν ότι συμφώνησαν σε «οδικό χάρτη» προς ομαλοποίηση των διμερών σχέσεων έπειτα από έναν αιώνα εχθρότητας που έχει τις ρίζες του στις σφαγές και την απέλαση των Αρμενίων, έγκλημα το οποίο η Αγκυρα παγίως αρνείται να αναγνωρίσει ως γενοκτονία.

Πολιτικές πηγές αναφέρουν ότι ο «οδικός χάρτης» δεν έχει ακόμη σχεδιαστεί, όμως θέτει χρονοδιάγραμμα για τη σταδιακή εγκαθίδρυση διπλωματικών σχέσεων, το άνοιγμα των συνόρων (που σφράγισε η Τουρκία το 1993 σε αλληλλεγγύη προς το Αζερμπαϊτζάν για το Ναγκόρνο Καραμπάχ) και τη σύσταση επιτροπής που θα εξετάσει την «ιστορική διάσταση» των γεγονότων του 1915.

Χωρίς αναφορά σε γενοκτονία η δήλωση Ομπάμα

Σύμφωνα με την παράδοση, ο Μπαράκ Ομπάμα ετοιμάζεται να εκδώσει την ετήσια προεδρική δήλωση για τις σφαγές του 1915, στην οποία δεν αναμένεται να κάνει αναφορά (όπως και κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Τουρκία) στον όρο γενοκτονία, παρόλο που στην προεκλογική του εκστρατεία είχε μιλήσει ευθώς για γενοκτονία υποσχόμενος την αναγνώρισή της από τις ΗΠΑ.

Η χρονική στιγμή της ανακοίνωσης της προόδου στις σχέσεις Τουρκίας-Αρμενίας φαίνεται ότι επελέγη για να δώσει τον τόνο της δήλωσης του Λευκού Οίκου για τα γεγονότα του 1915. Οι ΗΠΑ συντόνισαν, άλλωστε, από κοινού με την τουρκική κυβέρνηση και τους Ελβετούς μεσολαβητές τη δήλωση της επίτευξης προόδου στις σχέσεις της Αγκυρας με το Ερεβάν.

Μιλώντας προσφάτως από την Τουρκία, την πρώτη μουσουλμανική χώρα που επισκέφθηκε ως πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, ο Μπαράκ Ομπάμα απέφυγε να επαναλάβει τον όρο γενοκτονία που είχε χρησιμοποιήσει στην προεκλογική του εκστρατεία σχετικά με τις σφαγές των Αρμενίων από τους Οθωμανούς Τούρκους.

Ο Μπαράκ Ομπάμα έγραφε τον Ιανούαριο του 2008 στο δικτυακό τόπο της εκστρατείας του: «Η αρμενική γενοκτονία δεν είναι κατηγορία, προσωπική άποψη ή θέση, αλλά ένα ευρέως καταγεγραμμένο γεγονός που υποστηρίζεται από ένα τεράστιο όγκο ιστορικών αποδείξεων. Η Αμερική αξίζει έναν ηγέτη που να μιλά με ειλικρίνεια για την αρμενική γενοκτονία και να αντιδρά αποτελεσματικά απέναντι σε όλες τις γενοκτονίες. Σκοπεύω να είμαι αυτός ο πρόεδρος».

Ο Αμερικανός πρόεδρος δεν έκανε μεν πίσω από την προεκλογική του δήλωση, λέγοντας δίπλα στον Γκιουλ ότι «οι απόψεις του έχουν καταγραφεί και δεν έχουν αλλάξει», ωστόσο απέφυγε να επαναλάβει τον όρο γενοκτονία.

«Σήμερα θα ήθελα να δώσω έμφαση, όχι στις προσωπικές μου απόψεις, αλλά στις απόψεις των λαών της Τουρκίας και της Αρμενίας. Αν μπορούν να προχωρήσουν, όλος ο κόσμος οφείλει να τις ενθαρρύνει» είπε ερωτηθείς σχετικά, και επαίνεσε τον Αμπντουλάχ Γκιουλ για τη συμμετοχή του στις διαπραγματεύσεις με τον Αρμένιο πρόεδρο Σερζ Σαρκισιάν.

Σε ανάλογο κλίμα θα κινηθεί και η προεδρική ανακοίνωση της Παρασκευής, καθώς ο Ομπάμα αφενός δεν θέλει να «παρά πίσω» -με μία αναφορά σε γενοκτονία- τις υποσχέσεις που έδωσε για αναβάθμιση της συνεργασίας ΗΠΑ-Τουρκίας και αφετέρου δεν θέλει πιθανώς να διαταράξει τη θετική πορεία που λαμβάνουν οι σχέσεις Τουρκίας-Αρμενίας.

Ερωτηθείς στην Αγκυρα σχετικά με την επικείμενη δήλωση Ομπάμα, ο Τούρκος πρόεδρος Αμπντουλάχ Γκιουλ άφησε σαφώς να εννοηθεί ότι δεν αναμένει από τον Αμερικανό πρόεδρο να χρησιμοποιήσει τον όρο γενοκτονία.

Ο Γκιουλ είπε ότι «συζήτησε ευθέως το θέμα τετ-α-τετ» με τον Ομπάμα κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Τουρκία και ο Αμερικανός πρόεδρος «είναι πλέον καλύτερα ενημερωμένος για όλα αυτά τα ζητήματα»...