Ο Τζον Κέρι και η Συρία: πώς μία γκάφα μπορεί να σταματήσει έναν πόλεμο
Υπάρχουν πρακτικά ζητήματα, αλλά η πρόταση του Τζον Κέρι να παραδώσει η Συρία τα χημικά όπλα της, θα μπορούσε να δώσει σε όλους τους βασικούς παίκτες αυτό που χρειάζονται, σχολιάζει ο Jonathan Freedland.
Γράψτε ένα νέο κεφάλαιο στο διπλωματικό εγχειρίδιο. Αφιερώστε το στο αναπάντεχο –ακόμα και στη γκάφα- η οποία αποτρέπει έναν πόλεμο.
Γράψτε ένα νέο κεφάλαιο στο διπλωματικό εγχειρίδιο. Αφιερώστε το στο αναπάντεχο –ακόμα και στη γκάφα- η οποία αποτρέπει έναν πόλεμο.
Δεν γνωρίζουμε ακόμη αν το φαινομενικά απρογραμμάτιστο σχόλιο του Τζον Κέρι στο Λονδίνο, το οποίο υπονόησε ότι η Συρία θα μπορούσε να αποφύγει μια αμερικανική στρατιωτική επίθεση αν παραδώσει τα χημικά της όπλα, έχει ξεκινήσει μια διαδικασία που θα αποτρέψει τελικά την ένοπλη αμερικανική δράση. Αλλά ο Μπαράκ Ομπάμα το χαρακτήρισε ως μια «πιθανή ανατροπή» και η ανακούφιση μπορεί να γίνει αισθητή σε πολλές πρωτεύουσες του κόσμου. Φυσικά, τα πρακτικά προβλήματα είναι μεγάλα – μία έκθεση υποστηρίζει ότι για να απαλλαγούμε από τα αποθέματα χημικών όπλων της Συρίας δεν θα χρειαστούν εβδομάδες ή μήνες αλλά “χρόνια”. Παρόλα αυτά, αυτή η τελευταία πρωτοβουλία αξίζει να ληφθεί σοβαρά υπόψη , διότι δίνει όλα σε όλους τους βασικούς παίκτες ό,τι χρειάζονται. Κυρίως, θα επιτρέψει στους ανταγωνιστές να κάνουν ένα βήμα πίσω από το χείλος του γκρεμού χωρίς να χάσουν το status τους.
Για τον Μπασάρ αλ-Άσαντ, το κέρδος είναι προφανές. Αν συμφωνήσει να καταστρέψει τα απαγορευμένα όπλα, μπορεί να αποφύγει τη σφαίρα των ΗΠΑ που θα ερχόταν προς το δρόμο του. Ακόμη και με τον Κέρι να δεσμεύεται τη Δευτέρα ότι οποιαδήποτε επίθεση θα είναι «απίστευτα μικρή», ο Άσαντ εξακολουθεί να προτιμά να αποφευχθεί μια αμερικανική επίθεση.
Για τη Ρωσία, της οποίας ο υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ «έπιασε» την ρητορική ερώτηση του Κέρι και την μετέτρεψε σε μια πρωτοβουλία, υπάρχει ένα διπλό όφελος. Πρώτον, ο Βλαντιμίρ Πούτιν θα ποζάρει ως ο παγκόσμιος ηγέτης που κράτησε το χέρι της ισχυρής αμερικανικής υπερδύναμης. Δεύτερον, η Ρωσία έχει τους δικούς της λόγους για τους οποίους θέλει να δει το τοξικό οπλοστάσιο της Συρίας να τίθεται εκτός λειτουργίας. Η Μόσχα ανησυχεί εδώ και καιρό μήπως τέτοια όπλα πέσουν στα χέρια των τζιχαντιστών της αντιπολίτευσης, αν ο Άσαντ εκδιωχθεί. Αν διαλυθούν έξω από τη Συρία, μειώνεται ο κίνδυνος. (Η Τεχεράνη λέγεται ότι υποστηρίζει το τελευταίο ρωσικό σχέδιο για παρόμοιους λόγους).
Πάνω απ ‘όλα, όμως, το σύστημα είναι μια σωσίβια σχεδία για έναν Αμερικανό πρόεδρο ο οποίος φαινόταν να πνίγεται. Όλα τα σημάδια από το Κογκρέσο έδειχαν ότι ο Ομπάμα οδεύει προς την ήττα, τουλάχιστον στη Βουλή, στο πλαίσιο της προσπάθειάς του για την έγκριση στρατιωτικής δράσης. Ακόμα κι αν κέρδιζε, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ο Ομπάμα εδώ και καιρό ήταν απρόθυμος να παρέμβει στον εμφύλιο πόλεμο της Συρίας με τη βία – για τον αξιοθαύμαστο λόγο ότι μπορούσε να δει όλους αυτούς τους κινδύνους που επεσήμαναν οι αντίπαλοί του.
Μάλιστα, απείλησε μόνο με στρατιωτικά πλήγματα, διότι δεν έβρισκε κανένα άλλο τρόπο για να παραμείνει πιστός στη δήλωση που είχε κάνει πριν από ένα χρόνο – ότι η χρήση χημικών όπλων θα ήταν με μια «κόκκινη γραμμή» και παράλληλα να επιβάλει τον πολυετή «νόμο» εναντίον αυτών των όπλων. (Ήταν αυτοί οι λόγοι που μερικοί από εμάς συμφωνήσαμε με τη θέση του). Το τελευταίο σχέδιο του δίνει αυτόν τον άλλον τρόπο: αν ο Άσαντ παραδώσει τα χημικά όπλα του, τότε ο Ομπάμα μπορεί να υποστηρίξει ότι τόσο η κόκκινη γραμμή του όσο και οι διεθνείς απαγορεύσεις τιμήθηκαν.
Εν μέσω της τρέχουσας ανακούφισης, δύο σημεία αξίζει να τονιστούν. Πρώτον, αν και οι σκληροπυρηνικοί ενάντια στην παρέμβαση δεν θα είναι πρόθυμοι να το παραδεχτούν, αυτή η πρωτοβουλία – αν αποδειχθεί ότι είναι – προέκυψε μόνο από την απειλή των αμερικανικών δυνάμεων. Θα είναι πολύ δύσκολο να προσποιηθούμε ότι ο Άσαντ θα συμφωνούσε σε μια τέτοια κίνηση υπό οποιεσδήποτε άλλες συνθήκες. Η Ρωσία δεν την είχε προτείνει μέχρι που υποψιάστηκε ότι οι αμερικανικοί πύραυλοι ήταν στο δρόμο. Δεδομένης όλης της αντιπολίτευσης που δημιούργησε η απειλή του Ομπάμα στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, το γεγονός αυτό σίγουρα αξίζει να αναγνωριστεί.
Δεύτερον, δεν υπάρχει κανένας λόγος που αυτή η πρωτοβουλία θα τελειώσει με τον παροπλισμό των χημικών όπλων. Αν οι ΗΠΑ και η Ρωσία μπορεί να κάνουν αυτό το πρόγραμμα να λειτουργήσει, γιατί δεν μπορούν να συνεργαστούν, όχι μόνο για να αποτρέψουν τη θανάτωση από δηλητηριώδη αέρια, αλλά και σε μια διπλωματική λύση που θα σταματήσει όλες τις δολοφονίες στη Συρία; Εάν το Ιράν, έστω και σιωπηρά, βρεθεί στον κύκλο αυτής της διαδικασίας, γιατί να μην εμπλακεί και αυτή η χώρα στην ευρύτερη πολιτική διαπραγμάτευση, κάτι που θα είναι σίγουρα ο μόνος τρόπος για να λήξει κάποτε αυτή η σύγκρουση;
Από μια στιγμή ακραίας κρίσης προέκυψε μια ευκαιρία. Τώρα είναι στο χέρι όλων των πλευρών να την αδράξουν και με τα δύο χέρια .
No comments:
Post a Comment