Wednesday, February 17, 2010

Η προϊστορική Ιθάκη του Ομήρoυ/ Χαραυγή

antigrafikon.
Ο Οδυσσέας και η Ιθάκη δεσμώτες στο βράχο της Σάμης . Καινοτόμος η πρόταση που εκφράζουν Βρετανοί πανεπιστημιακοί σε βιβλίοΗ προϊστορική Ιθάκη του Ομήρου και του πολυμήχανου Οδυσσέα δεν ήταν άλλη από ένα σημερινό τμήμα της σημερινής Κεφαλλονιάς, την Παλλική. Eνας δίαυλος χώριζε στην αρχαιότητα τα δύο τμήματα, ο οποίος ύστερα από ένα γεωλογικό γεγονός ενώθηκε με αυτήν. Στη θεωρία αυτή επιμένουν Βρετανοί ερευνητές, καθηγητές των Πανεπιστημίων του Κέιμπριτζ, του Εδιμβούργου και του Πανεπιστημίου Αθηνών. Πρόκειται για μια επιστημονική ομάδα που ερευνά τα ομηρικά κείμενα καταθέτοντας και μέσω ενός βιβλίου μια πρόταση καινοτόμα, αφού προκαλεί αναστάτωση στη σημερινή γεωγραφία αλλά και την κοινωνία των Ιονίων νήσων. «Οδυσσέας λυόμενος» είναι ο τίτλος του βιβλίου των εκδόσεων «Πολύτροπον» κατά το πρότυπο του αισχυλικού έργου. Μόνο που στην προκειμένη περίπτωση, όπως σημειώνει ο συγγράφεας του Ρόμπερτ Μπίτλστοουν στον πρόλογο, «ο Οδυσσέας και η πατρίδα του ήταν δεσμώτεs στο βράχο Σάμης της Κεφαλλονιάς εξαιτίας των κατολισθήσεων που προκλήθηκαν από σεισμoύs».

Μέγα και δυσεπίλυτο ζήτημα αποτελεί η ομηρική γεωγραφία, η ταυτοποίηση δηλαδή των ονοματοθεσιών που δίνει ο Ομηρος στην Ιλιάδα και στην Οδύσσεια. Αρκετοί επιστήμονες έχουν ασχοληθεί με το θέμα ενώ οι αρχαιολογικές έρευνες έρχονται συχνά να επιβεβαιώσουν τις θεωρίες και άλλοτε όμως να τις διαταράξουν. Με αυτή τη θεωρία πάντως στην ομηρική εποχή η Ιθάκη ήταν το προαναφερθέν σημερινό τμήμα της Κεφαλλονιάς ενώ το άλλο τμήμα της ήταν η Σάμη. Τέλος, η σημερινή Ιθάκη ήταν το Δουλίχιον.

Σταθερά πάντως για τη διατύπωση αυτής της θεωρίας είναι η προϋπόθεση ότι ο Ομηρος έλεγε την αλήθεια (παρ' ότι σημερινοί επιστήμονες πιστεύουν ότι οι γνώσεις του αναφορικά με τη Δυτική Ελλάδα δεν ήταν πλήρεις). Eτσι, όταν αναφέρει ότι από το νησιωτικό σύμπλεγμα του Ιονίου που αποτελείτο από την Ιθάκη, τη Σάμη, το Δουλίχιον και τη Ζάκυνθο, «η Ιθάκη ήταν χαμηλή και απομακρυσμένη προς τη Δύση» αυτό σημαίνει κατά τους ερευνητές ότι η αναζήτησή της θα πρέπει όντως να γίνει πιο μακριά και προς τη Δύση. Και όχι, για παράδειγμα, βορειότερα προς τη Λευκάδα, όπως είχε πράξει τον 19ο αιώνα ο συvεpγάτns του Σλήμαν, Βίλχελμ Ντέρπφελντ.

«Νέες γεωλογικές έρευνες στην τοποθεσία της θαλάσσιας διόδου την οποία περιγράφω ως Δίαυλο του Στράβωνα μας φέρουν μπροστά σε μια εναλλακτική τοποθεσία για την ομηρική Ιθάκη», σημειώνει ο κ. Μπίτλστοουν. Ο δίαυλος υπήρξε, όπως πιστεύουν οι ερευvnτές, και χώριζε τη χερσόνησο της Παλλικής από τη σημερινή Κεφαλλονιά. «Η νέα αυτή τοποθεσία για την ομηρική Ιθάκη συμφωνεί με μεγάλη ακρίβεια με τις περινραφές του νησιού στην Οδύσσεια», συνεχίζει. Και προχωρεί ακόμη περισσότερο λέγοντας πως «συγκεκριμένες τοποθεσίες για τον κόλπο του Φόρκυνος, την Αστερίδα, την πόλη της Ιθάκης, το Ανάκτορο του Οδυσσέα, τον Λόφο του Ερμή, τον Βράχο του Κόρακα, το αγρόκτημα του Λαέρτη και άλλεs τοποθεσίες στην Ιθάκη έχουν ταυτοποιηθεί».

Οι θεωρίες όμως χρήζουν αποδείξεων, τις οποίες ανέλαβαν να φέρουν ο καθηγητής Tζον Αντερχιλ του Ινστιτούτου Γκραντ της Σxoλήs Στρωματογραφίας του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου και ειδικός στη γεωλογία της Κεφαλλονιάς, ο οποίος ασχολήθηκε με την επίλυση του αινίγματος για το δίαυλο του Στράβωνα, ο οποίος πλέον δεν υφίσταται. Ενώ ο Tζέιμς Ντιγκλ, καθηγητής Ελληνικών και Λατινικών στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, ασχολήθηκε με τη μετάφραση από τα αρχαία ελληνικά των κρίσιμων για την έρευνα αποσπασμάτων των ομηρικών επών. Προς αρωγήν τους ήρθαν επίσης ο Αντονι Σνόουντγκρας, επίτιμος καθηγητής Kλασικής Aρχαιολογίας του Κέιμπριτζ, ο Τσιρντ Φαν Αντελ, επίτιμος του Κέιμπριτζ, το Ελληνικό Γεωλογικό Ινστιτούτο και άλλοι.Author: ΜΑΡΙΑ ΘΕΡΜΟΥ

No comments:

Post a Comment