Οι υπερπτήσεις και το δίδαγμα από τον Χόλμπρουκ.-

Tου Αθανασιου Eλλις Mε αφορμή την αυξανόμενη προκλητικότητα της Τουρκίας στο Αιγαίο το τελευταίο διάστημα τα στελέχη του Στέιτ Ντιπάρτμεντ ίσως θα πρέπει να διδαχθούν από τους χειρισμούς του Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, μιας από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της αμερικανικής διπλωματίας των τελευταίων δεκαετιών. Ο «αρχιτέκτονας» του Ντέιτον έχει πολλούς επικριτές, αλλά κανείς δεν αμφισβητεί την ευφυΐα και τις ικανότητές του. Δεν είναι τυχαίο ότι ο πρόεδρος Ομπάμα τον επέλεξε ως απεσταλμένο του για να χειρισθεί την κατάσταση στο Αφγανιστάν και στο Πακιστάν που αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα της εξωτερικής του πολιτικής. Ο Χόλμπρουκ δηλώνει φίλος της Τουρκίας και έχει τιμηθεί από πολλές τουρκικές οργανώσεις. Δεν δίστασε, όμως, να ασκήσει δριμεία κριτική στην Αγκυρα όταν, τον Οκτώβριο του ’97, τουρκικά μαχητικά παρενόχλησαν το αεροσκάφος που μετέφερε τον τότε υπουργό Εθνικής Αμυνας, Ακη Τσαχατζόπουλο, τους συνεργάτες του αλλά και δημοσιογράφους, από την Κύπρο στην Ελλάδα. «Καταδικάζω το στρατιωτικό επεισόδιο που συνέβη γύρω από το αεροσκάφος του Ελληνα υπουργού Αμυνας. Ηταν μια προκλητική και καθόλου σωστή ενέργεια. Είμαι εκνευρισμένος διότι το Στέιτ Ντιπάρτμεντ δεν επιβεβαίωσε ότι συνέβη το περιστατικό και δεν το καταδίκασε αμέσως. Και είμαι ενοχλημένος διότι ο κακός χειρισμός του θέματος δημιούργησε τελικά πολύ μεγαλύτερο πρόβλημα», είχε δηλώσει στην «Κ» εκθέτοντας δημόσια τον εκπρόσωπο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Τζέιμι Ρούμπιν, ο οποίος την προηγουμένη είχε σπεύσει να τηρήσει για άλλη μια φορά ίσες αποστάσεις αφήνοντας μάλιστα και αιχμές για παραβίαση του μορατόριουμ πτήσεων από το αεροσκάφος του Ελληνα υπουργού. Σε πρόσφατη συνέντευξή του στην «Κ», και απαντώντας σε ερώτηση του γράφοντος για τον εάν οι ΗΠΑ θα ενθαρρύνουν την Τουρκία να σταματήσει τις προκλητικές υπερπτήσεις μαχητικών πάνω από κατοικημένα νησιά, ο βοηθός υπ. Εξωτερικών, Φίλιπ Γκόρντον, είχε τονίσει ότι οι ΗΠΑ είναι «ενοχλημένες» από αυτή την «επικίνδυνη κατάσταση που αν συνεχισθεί μπορεί να οδηγήσει σε ατύχημα». Αφού ζήτησε και από τις δυο χώρες να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση, τόνισε ότι οι ΗΠΑ έχουν «ήδη παρέμβει» και συμπλήρωσε ότι «οι υπερπτήσεις πάνω από κατοικημένα νησιά είναι κάτι που δεν χρειαζόμαστε». Αμέσως κατεβλήθη προσπάθεια με διαρροές στον ελληνικό Τύπο να αποσαφηνισθεί ότι οι ΗΠΑ τηρούν ίσες αποστάσεις και δεν παίρνουν το μέρος της Ελλάδας έτσι ώστε να «διορθωθεί» η (λανθασμένη;) εντύπωση που δημιούργησαν οι δηλώσεις του κ. Γκόρντον. Στέλεχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ στην Ουάσιγκτον αναρωτήθηκε «εάν όντως το είπε αυτό ο Φιλ», με το σκεπτικό ότι οι ΗΠΑ δεν θέλουν να υποστηρίξουν τη μια χώρα εις βάρος της άλλης. Σεβαστό το επιχείρημα, αλλά στην προκειμένη περίπτωση μόνο η Τουρκία πετά πάνω από κατοικημένα νησιά, όχι η Ελλάδα. Εάν οι Αμερικανοί διπλωμάτες θέλουν να αντιμετωπίζονται ως αξιόπιστοι συνομιλητές, θα πρέπει να έχουν το θάρρος να καταδικάζουν επικίνδυνες ενέργειες που όχι μόνο ξεπερνούν κάθε όριο αλλά έρχονται σε αντίθεση και με τον δεδηλωμένο στόχο των ΗΠΑ που είναι η ομαλοποίηση των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Οπως τόλμησε να πει κάποιος πρόσφατα, «οι υπερπτήσεις πάνω από κατοικημένα νησιά είναι κάτι που δεν χρειαζόμαστε».from kathimerini.