Ο Ομπάμα αλλάζει τις σχέσεις των ΗΠΑ με τον αραβικό κόσμο[Photo] Πόσο ρεαλιστική είναι η προοπτική της «νέας αρχής» στις σχέσεις ανάμεσα στις ΗΠΑ και το Ισλάμ.

[Photo]Λίγο καιρό μετά την «ομιλία συμφιλίωσης» του προέδρου Μπαράκ Ομπάμα προς τον αραβικό κόσμο και το Ισλάμ, οι ΗΠΑ βρέθηκαν μπροστά σε μία «νίκη» και μία «ήττα» στην πολιτική αρένα της Μέσης Ανατολής: ο λόγος για τη νίκη του φιλοδυτικού σχηματισμού στις εκλογές του Λιβάνου, καθώς και για την (αμφισβητούμενη) ήττα του μεταρρυθμιστή υποψηφίου για την προεδρία στο Ιράν, Χοσεΐν Μουσαβί από το σκληροπυρηνικό Αχμαντινετζάντ.Αφ'ενός, μια νέα εποχή μοιάζει όντως να ξεκινά στις σχέσεις ανάμεσα στον αραβικό κόσμο και τη Δύση, καθώς οι ΗΠΑ σταματούν να είναι η «διαβολική υπερδύναμη» η οποία απειλεί τους Άραβες- και η νίκη του φιλοδυτικού-φιλοαμερικανικού συνασπισμού σε μια από τις πιο «καυτές» περιοχές της Μέσης Ανατολής (ο λόγος για το Λίβανο) αποτελεί μια απόδειξη για αυτό. Αφ' ετέρου, σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί το γενικό κανόνα- καθώς το Ιράν φαίνεται να «επιμένει αντιαμερικανικά».«Είναι γεγονός πως το θέμα της Μέσης Ανατολής και η απειλή του εξτρεμισμού δεν μπορούν να επιλυθούν απλά μέσω ρητορικής ή διαλόγου» είπε ο Άντονι Κόρντεσμαν του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών στην Ουάσιγκτον.Ως το μεγαλύτερο πρόβλημα του Ομπάμα στη Μέση Ανατολή αυτή τη στιγμή φαντάζει το Ιράκ: τα στρατεύματα των ΗΠΑ αποσύρονται μέσα σε διάστημα δύο ετών, ωστόσο το ρίσκο που αποτελεί η χώρα για την αμερικανική εξωτερική πολιτική εξακολουθεί αν υφίσταται, καθώς οι διαμάχες ανάμεσα στους Άραβες και τους Κούρδους για τον έλεγχο των πετρελαιοπαραγωγών περιοχών, καθώς και οι δραστηριότητες των αντικαθεστωτικών δυνάμεων αναμένεται να αυξηθούν μετά την αποχώρηση του αμερικανικού στρατού. Ακόμη και αν η απεμπλοκή των ΗΠΑ εξελιχθεί ομαλά, θα χρειαστούν πολλά χρόνια για την τελική επίλυση του θέματος.Ένα μεγάλο ερωτηματικό επίσης αποτελεί το Ιράν: η υπερδύναμη της Μέσης Ανατολής, που πρόσφατα εισήλθε στο «κλαμπ» των χωρών που έχουν «δαμάσει» την πυρηνική ενέργεια, τελούσε/ τελεί υπό την ηγεσία μιας θεοκρατίας (ο Ανώτατος Ηγέτης και το Συμβούλιο των Φρουρών) και ενός σκληροπυρηνικού προέδρου (Αχμαντινετζάντ). Παρά τις φιλοδοξίες της Δύσης πως αυτό θα άλλαζε με την άνοδο στην εξουσία του μεταρρυθμιστή Μουσαβί, ο Αχμαντινετζάντ φάνηκε να κερδίζει στην εκλογική αναμέτρηση. Ωστόσο, οι ταραχές που ξέσπασαν στο εσωτερικό της χώρας ανάμεσα στους υποστηρικτές των δύο υποψηφίων (καθώς οι υποστηρικτές του Μουσαβί κάνουν λόγο για νοθεία), οδήγησαν σε επανακαταμέτρηση των ψήφων, τα αποτελέσματα της οποίας μένουν να φανούν. Αναλόγως με το αποτέλεσμα, το Ιράν θα μπορούσε να αποτελέσει μια αλματωδώς ανερχόμενη δύναμη στην περιοχή-αγκάθι στο πλευρό της αμερικανικής πολιτικής ή ένας εταίρος ο οποίος μπορεί να βοηθήσει στη σταθεροποίηση της κατάστασης στη Μ. Ανατολή.Ένας από τους βασικούς άξονες της πολιτικής Ομπάμα για τη Μέση Ανατολή είναι η δημιουργία ενός αυτόνομου παλαιστινιακού κράτους και ο τερματισμός του εποικισμού των κατεχομένων από το Ισραήλ παλαιστινιακών εδαφών. Ως εκ τούτου, είναι έντονες οι πιέσεις οι οποίες ασκούνται προς τη δεξιά κυβέρνηση του Μπέντζαμιν Νετανιάχου για να συνεργαστεί, η οποία όμως, παρά τους μερικούς συμβιβασμούς της (αποδοχή ενός παλαιστινιακού κράτους, αρκεί να είναι πλήρως αποστρατικοποιημένο) εμφανίζεται απρόθυμη να αποτελέσει τμήμα των αμερικανικών σχεδίων. Γενικότερα, υπάρχει η εντύπωση πως ο Ισραηλινός πρωθυπουργός κωλυσιεργεί: «Ο Νετανιάχου θα κάνει τα πάντα για να αποφύγει μια κρίση στις σχέσεις του Ισραήλ με τις ΗΠΑ…ελπίζει πως η αραβική πλευρά θα δημιουργήσει αργότερα προβλήματα, με αποτέλεσμα να μη χρειαστεί να ασχοληθεί ο ίδιος με τα πραγματικά δύσκολα προβλήματα» έγραψε ο αναλυτής Αλούφ Μπν, της ισραηλινής εφημερίδας Χάαρετς.Στην περίπτωση της Συρίας (μίας επιπλέον «παραδοσιακής» αντιπάλου των ΗΠΑ στην περιοχή), τα πράγματα φαντάζουν κάπως πιο απλά, καθώς προτίθεται να συνεργαστεί, αρκεί να της επιστραφούν τα υψώματα του Γκολάν.Όπως εκτιμάται, η πολιτική Ομπάμα βρίσκεται μπροστά σε ένα μεγάλο δίλημμα: να ασκήσει έντονες πιέσεις προς τον παραδοσιακό της σύμμαχο στη Μ. Ανατολή (Ισραήλ), με σκοπό να εξομαλύνει τις σχέσεις των ΗΠΑ με τον ισλαμικό κόσμο, ή να μην το κάνει, θέτοντας σε κίνδυνο το θετικό κλίμα που δημιούργησε η ομιλία του προέδρου στο Κάιρο. Όπως φαίνονται να συμφωνούν όλοι πάντως, είναι ακόμη μακρύς ο δρόμος προς την επίτευξη σταθερότητας στη Μ. Ανατολή.www.kathimerini.gr με πληροφορίες από Financial Times

kathimerini