Ενα εθνικό στοίχημα κερδήθηκε
Το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης εντυπωσιάζει δίνοντας νέα διάσταση στα αριστουργήματα του παγκόσμιου πολιτισμού
Της Γιωτας Συκκα

Ιστορική στιγμή. Εθνικής ανάτασης όπως στους Ολυμπιακούς Αγώνες πέντε χρόνια πριν. Επειτα από 30 χρόνια το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης εγκαινιάστηκε. Κατάμεστη από τουρίστες, αλλά και περιοίκους που είχαν βγει από τα σπίτια τους για να δουν από κοντά τους επίσημους προσκεκλημένους, ήταν η Διονυσίου Αρεοπαγίτου. Εκατοντάδες αστυνομικοί είχαν περικυκλώσει το Μουσείο, ενώ τα πολύχρωμα μπαλόνια κοντά στην είσοδο του Ηρωδείου έδιναν μια άλλη νότα στη γιορτή μέχρι την ώρα των αφίξεων.

Εκατοντάδες οι προσκεκλημένοι της τελετής, ανάμεσά τους ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Δημήτρης Χριστόφιας και ο πρόεδρος της Βουλγαρίας κ. Γκεόργκι Παρβάνοφ. Τους υψηλούς καλεσμένους, μεταξύ των οποίων αρχηγοί κρατών και πολλοί υπουργοί αλλά και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Ζοζέ Μπαρόζο, υποδέχτηκαν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Κάρολος Παπούλιας, ο πρωθυπουργός κ. Κώστας Καραμανλής και ο υπουργός Πολιτισμού κ. Αντώνης Σαμαράς.

«Είναι ώρα να επουλωθούν οι πληγές του μνημείου με την επιστροφή των Μαρμάρων που του ανήκουν», υπογράμμισε ο κ. Κάρολος Παπούλιας, παίρνοντας ως «απάντηση» την επιδοκιμασία των παρισταμένων.

Μουσείο του φωτός
Οι Ελληνες δεν έχουν ξαναδεί τέτοιο Μουσείο. Γυαλί, μπετόν και διαφάνεια. Οι ξένοι δεν έχουν δει τέτοιους θησαυρούς σε συνάρτηση με τον Ιερό Βράχο. Αυτήν την υψηλή ποιότητα έργων σ' ένα ταξίδι 5.200 ετών στην Ιστορία. Σε τόσο μικρή απόσταση από τον χώρο που αποκαλύφθηκαν. Τη γειτονιά της Ακρόπολης.

Το αποτέλεσμα τούς κέρδισε όλους για διαφορετικούς λόγους. Ο διεθνής Τύπος και οι καλεσμένοι το δέχτηκαν με ενθουσιασμό. Οι δικοί μας ακόμη περισσότερο. Και η τηλεόραση βρήκε επιτέλους το άλλοθι να ασχοληθεί με την πολιτιστική κληρονομιά. Ο,τι δηλαδή περιφρονούσε να προβάλει τόσα χρόνια.

Μουσείο του φωτός. Σε αυτό το επίπεδο το στοίχημα το κερδίσαμε. Αριστουργήματα της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, πολλά που βγήκαν για πρώτη φορά από τις αποθήκες κι άλλα γνωστά, τα οποία μας αποκαλύφθηκαν με άλλο τρόπο. Οπως οι Καρυάτιδες, που ποτέ ώς τώρα δεν προσέξαμε τις λεπτομέρειες των μαλλιών τους. Πόσο ίδιες μοιάζουν οι κοτσίδες τους αλλά πόσο διαφορετικές είναι, όπως άλλωστε οι πτυχώσεις των χιτώνων που φορούν.

Η ελευθερία με την οποία στήθηκαν τα εκθέματα στο Μουσείο και η άνεση να σταθούν στο ανθρώπινο ύψος προβάλλουν ακόμη και τα χρώματα που διασώζουν. Δεν υπάρχει περίπτωση να μην προσέξεις το αχνό ροδί που διακρίνεται σε κάποιες Κόρες στην αίθουσα των αρχαϊκών ή το αίμα που μοιάζει να κυλά αληθινό (βοηθά βέβαια και η φαντασία) στο αέτωμα του Εκατομπέδου όπου τα λιοντάρια σπαράζουν τον ταύρο.

Το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης είναι φτιαγμένο να εντυπωσιάζει το κοινό και να υπηρετεί τον εθνικό μας στόχο: την επιστροφή των Μαρμάρων. Είναι αυτό ακριβώς που αναζητά να πιαστεί η πλειοψηφία των Ελλήνων μετά τους Ολυμπιακούς του 2004. Τότε, υπήρξε σύμπνοια στο στοίχημα που ξεπέρασε τον εαυτό μας. Τώρα, έπειτα από αλλεπάλληλα πολιτικά και οικονομικά «χτυπήματα» στο ηθικό μας και κυρίως ιδεολογικές διαψεύσεις, ο κόσμος διψά να οριοθετήσει τον νέο του στόχο. Το Νέο Μουσείο έθεσε από την αρχή το πλαίσιο και το ευρύ κοινό είναι έτοιμο να το υπηρετήσει.

Η οικειότητα που προκαλούν οι ένοικοι της αίθουσας των αρχαϊκών στον επισκέπτη ξεπερνά τις ενστάσεις των περισσοτέρων από μας, για τη μείωση του αναστήματός τους που μοιραία προκαλεί η 9μ. ύψους αίθουσα και οι 28 κολώνες της.

Το μειονέκτημα φαντάζει σε πολλούς πλεονέκτημα. Κούροι, Κόρες και Ιππείς, λουσμένοι από το φυσικό φως, παρουσιάζονται όπως ήταν στην Ακρόπολη: ελεύθεροι.

«Αίθουσα του Παρθενώνα»
«Πρέπει να δεις από κοντά την αίθουσα του Παρθενώνα», έλεγε ξένος καλεσμένος, «για να καταλάβεις τη διαφορά». Η ζωφόρος και τα αετώματα, που φτιάχτηκαν για να τα βλέπουν οι θεοί, πλησίασαν το ανθρώπινο βλέμμα. Αυθεντικοί λίθοι μαζί με τα εκμαγεία (μην τα περιφρονείτε, είναι του 1846) εκείνων που βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο, συνυπάρχουν, αποκαλύπτοντας το μέγεθος της καταστροφής που προκάλεσε ο Ελγιν 209 χρόνια πριν. Ακόμη και τα ίχνη του λοστού που χρησιμοποίησαν οι άνθρωποί του (Οθωμανοί γιατί κανείς Ελληνας δεν δέχτηκε τότε να βοηθήσει στο έγκλημα), διακρίνονται σ' ένα λίθο από τον οποίο αφαιρέθηκε η ανάγλυφη επιφάνεια.

Να τι λύγισε και τους πιο σκληροπυρηνικούς. Αυτές οι τρύπες από τους λοστούς και η αποκαλυπτική ζωφόρος. Δεν χρειάζονται φωνές για να πείσεις. Η εικόνα είναι μια διαρκής καταγγελία. Ζωφόρος: 56 τμήματα είναι στο Βρετανικό και τα 40 στο Μουσείο της Ακρόπολης. Μετόπες: 42 έχουμε στην Αθήνα και 15 βρίσκονται στο Βρετανικό. Αετώματα: 11 έχει το Μουσείο και οι 17 είναι στο Λονδίνο.

Πολυθέαμα
Το υπερθέαμα στις «πλάτες» των διατηρητέων της Δ. Αρεοπαγίτου «γλύκανε» και τους πιο δύσπιστους. Ιερά πουλιά, ελάφια που δραπέτευσαν από τα αγγεία για λίγο, μαζί με τις Καρυάτιδες και τις κομψές Κόρες να μειδιούν ελαφρά σε όσους τους παρακολουθούσαμε από την τεράστια βεράντα του Μουσείου.

«Εχει λίγο Χόλιγουντ η έκπληξη», λέει ο διπλανός μου για το πολυθέαμα. «Το χρειαζόμαστε κι αυτό». Το έβλεπες στο βλέμμα των περαστικών που είχαν μείνει άναυδοι να κοιτούν απρόσκλητοι στη Δ. Αρεοπαγίτου. Το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης, που κόστισε 130 εκατ. ευρώ (175 εκατ. δολάρια), αναδεικνύεται μοναδικά και το βράδυ. Ας το καλωσορίσουμε στην καθημερινότητά μας.
kathimerini.