Ο «δημοσιονομικός γκρεμός» θα καταπιεί και την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ
Οι παγκόσμιες αγορές παρακολουθούν νευρικά τις ΗΠΑ, ενώ λήγει η προθεσμία για τον «δημοσιονομικό γκρεμό». Το ίδιο νευρικοί όμως θα πρέπει να είναι και οι υπουργοί Εξωτερικών, υποστηρίζει η καθηγήτρια Διεθνών Σχέσεων και πρώην σύμβουλος του State Department, Anne-Marie Slaughter.
Ο κόσμος θα πρέπει να ανησυχεί. Η πιθανότητα ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα και οι ρεπουμπλικάνοι στο Κογκρέσο να μην καταλήξουν σε συμβιβασμό στις βαθιές περικοπές δαπανών και τις αυξήσεις φόρων πριν την 1η Ιανουαρίου είναι πολύ πραγματική. Οι παγκόσμιες αγορές γνωρίζουν πολύ καλά τους κινδύνους σε περίπτωση που οι Ηνωμένες Πολιτείες πέσουν στον «δημοσιονομικό γκρεμό» και παρακολουθούν νευρικά. Ξέρουν ότι αυτό το αποτέλεσμα θα μπορούσε να οδηγήσει τις ΗΠΑ – και τον κόσμο – πίσω στην ύφεση.
Οι υπουργοί Εξωτερικών σε όλο τον κόσμο θα πρέπει να είναι εξίσου νευρικοί. Αν οι ΗΠΑ δεν καταφέρουν να νοικοκυρέψουν τα οικονομικά τους, θα αναγκαστούν να παραιτηθούν του ηγετικού ρόλου τους και σε πολλά ακόμα κρίσιμα παγκόσμια προβλήματα.
Βραχυπρόθεσμα, η Συρία και οι γειτονικές της χώρες πληρώνουν ήδη το τίμημα της ανικανότητας της Αμερικής να επικεντρωθεί σε οτιδήποτε άλλο εκτός από την εσωτερική πολιτική, μετά την επανεκλογή του Ομπάμα. Κατά την άποψή μου, η συριακή κρίση είναι σε ένα κρίσιμο σημείο: ενώ είναι πλέον φανερό ότι η αντιπολίτευση τελικά θα κερδίσει και ο πρόεδρος Μπασάρ αλ-Άσαντ θα πέσει, η διάρκεια του φινάλε θα είναι ένα βασικό στοιχείο που θα καθορίσει ποιος πραγματικά θα έρθει στην εξουσία και με τι όρους.
Οι υπουργοί Εξωτερικών σε όλο τον κόσμο θα πρέπει να είναι εξίσου νευρικοί. Αν οι ΗΠΑ δεν καταφέρουν να νοικοκυρέψουν τα οικονομικά τους, θα αναγκαστούν να παραιτηθούν του ηγετικού ρόλου τους και σε πολλά ακόμα κρίσιμα παγκόσμια προβλήματα.
Βραχυπρόθεσμα, η Συρία και οι γειτονικές της χώρες πληρώνουν ήδη το τίμημα της ανικανότητας της Αμερικής να επικεντρωθεί σε οτιδήποτε άλλο εκτός από την εσωτερική πολιτική, μετά την επανεκλογή του Ομπάμα. Κατά την άποψή μου, η συριακή κρίση είναι σε ένα κρίσιμο σημείο: ενώ είναι πλέον φανερό ότι η αντιπολίτευση τελικά θα κερδίσει και ο πρόεδρος Μπασάρ αλ-Άσαντ θα πέσει, η διάρκεια του φινάλε θα είναι ένα βασικό στοιχείο που θα καθορίσει ποιος πραγματικά θα έρθει στην εξουσία και με τι όρους.
Η κατάρρευση της Συρίας και το χάος και ο εξτρεμισμός που πιθανότατα θα δημιουργηθούν, θα απειλήσουν ολόκληρη τη Μέση Ανατολή: η σταθερότητα του Λιβάνου, της Ιορδανίας, της Τουρκίας, του Ιράκ, τη Γάζα, της Δυτικής Όχθης, του Ισραήλ, του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας κρέμεται από μια κλωστή. Αλλά δεν γνωρίζουμε καν ποιος θα διαδεχθεί την Χίλαρι Κλίντον ως υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, όταν ξεκινήσει επισήμως η δεύτερη θητεία του Ομπάμα τον Ιανουάριο, ή ποιος θα είναι στην ομάδα ασφαλείας του Λευκού Οίκου.
Μεσοπρόθεσμα, ο κόσμος είναι γεμάτος εντάσεις και πιθανές κρίσεις τις οποίες η ηγεσία των ΗΠΑ είναι πιθανό να είναι απαραίτητη για να επιλυθούν. Όπως μας έδειξαν τα γεγονότα κατά τις τελευταίες δύο εβδομάδες στην Αίγυπτο, η Αραβική αφύπνιση βρίσκεται ακόμα μόνο στην πρώτη πράξη της, σε πολλές χώρες.
Πράγματι, η δημοκρατία είναι εύθραυστη, στην καλύτερη περίπτωση, σε όλη τη Βόρεια Αφρική. Και στη Μέση Ανατολή, την Ιορδανία, τα Παλαιστινιακά Εδάφη, το Κουβέιτ και τη Σαουδική Αραβία έχουν αρχίσει να αισθάνονται το παλιρροϊκό κύμα που σαρώνει την περιοχή. Το Μπαχρέιν εξακολουθεί να αποτελεί σημείο ανάφλεξης. Το Ιράκ είναι εξαιρετικά ασταθές. Και η υποβόσκουσα σύγκρουση μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ μπορεί να εκραγεί ανά πάσα στιγμή. Ακόμα και όταν οι ΗΠΑ δεν είναι στην πρώτη γραμμή, έχουν διαδραματίσει έναν ζωτικής σημασίας ρόλο στην παρασκηνιακή διπλωματία, ωθώντας τους αντιπάλους πιο κοντά στη δημιουργία μιας ενωμένης αντιπολίτευσης και συνεργαζόμενες με τους ηγέτες της περιοχής, όπως στην Τουρκία, την Αίγυπτο και τη Σαουδική Αραβία.
Πράγματι, η δημοκρατία είναι εύθραυστη, στην καλύτερη περίπτωση, σε όλη τη Βόρεια Αφρική. Και στη Μέση Ανατολή, την Ιορδανία, τα Παλαιστινιακά Εδάφη, το Κουβέιτ και τη Σαουδική Αραβία έχουν αρχίσει να αισθάνονται το παλιρροϊκό κύμα που σαρώνει την περιοχή. Το Μπαχρέιν εξακολουθεί να αποτελεί σημείο ανάφλεξης. Το Ιράκ είναι εξαιρετικά ασταθές. Και η υποβόσκουσα σύγκρουση μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ μπορεί να εκραγεί ανά πάσα στιγμή. Ακόμα και όταν οι ΗΠΑ δεν είναι στην πρώτη γραμμή, έχουν διαδραματίσει έναν ζωτικής σημασίας ρόλο στην παρασκηνιακή διπλωματία, ωθώντας τους αντιπάλους πιο κοντά στη δημιουργία μιας ενωμένης αντιπολίτευσης και συνεργαζόμενες με τους ηγέτες της περιοχής, όπως στην Τουρκία, την Αίγυπτο και τη Σαουδική Αραβία.
Στην Ασία, οι ΗΠΑ έχουν παίξει παρόμοιο ρόλο στην προώθηση για την επίλυση πολυμερών και επικίνδυνων διμερών διαφορών μεταξύ της Κίνας και πολλών γειτόνων της, στις περιοχές της Ανατολικής και της Νότιας Θάλασσας της Κίνας, ενώ την ίδια στιγμή έχουν περιορίσει συμμάχους των ΗΠΑ, που θα μπορούσαν να προκαλέσουν κρίσεις. Και όσον αφορά τα μεγάλα παγκόσμια προβλήματα, όπως η κλιματική αλλαγή, το οργανωμένο έγκλημα, το εμπόριο και η πρόληψη των φρικαλεοτήτων, η απουσία των ΗΠΑ ως πολιτικού καταλύτη και ενεργού διαπραγματευτή θα γίνει γρήγορα και έντονα αισθητή.
Για να αποφύγουμε αυτό το ενδεχόμενο, πρέπει να οι ΗΠΑ να «αναδιοργανωθούν εσωτερικά», όπως υποσχέθηκε το 2010 η Εθνική Στρατηγική Ασφάλειας της κυβέρνησης Ομπάμα. Αλλά, εάν οι αμερικανοί πολιτικοί περάσουν τα επόμενα δύο χρόνια με τον τρόπο που έχουν περάσει τα τελευταία δύο – επιδιορθώνοντας προσωρινά τα προβλήματα και αποφεύγοντας τα σκληρά ζητήματα που οι ψηφοφόροι και οι αγορές περιμένουν να αντιμετωπίσουν –η φωνή της Αμερικής θα ξεθωριάζει και θα γίνεται όλο και πιο αδύναμη σε διεθνείς οργανισμούς και υποθέσεις.
Για να αποφύγουμε αυτό το ενδεχόμενο, πρέπει να οι ΗΠΑ να «αναδιοργανωθούν εσωτερικά», όπως υποσχέθηκε το 2010 η Εθνική Στρατηγική Ασφάλειας της κυβέρνησης Ομπάμα. Αλλά, εάν οι αμερικανοί πολιτικοί περάσουν τα επόμενα δύο χρόνια με τον τρόπο που έχουν περάσει τα τελευταία δύο – επιδιορθώνοντας προσωρινά τα προβλήματα και αποφεύγοντας τα σκληρά ζητήματα που οι ψηφοφόροι και οι αγορές περιμένουν να αντιμετωπίσουν –η φωνή της Αμερικής θα ξεθωριάζει και θα γίνεται όλο και πιο αδύναμη σε διεθνείς οργανισμούς και υποθέσεις.
Παρομοίως ανησυχητική είναι η προοπτική των μεγάλων, πέρα από τα σύνορα, περικοπών στις αμυντικές δαπάνες των ΗΠΑ, σε μια εποχή που πολλές ανερχόμενες δυνάμεις αυξάνουν τις αμυντικές δαπάνες τους. Όσο και να απεχθάνονται κάποιοι το στρατό των ΗΠΑ, η διαθεσιμότητα και οι εξαιρετικές ικανότητες των αμερικανών στρατιωτών, των πλοίων, των αεροσκαφών και των περιουσιακών στοιχείων των μυστικών υπηρεσιών συχνά λειτουργούν ως ένα παγκόσμια ασφαλιστήριο συμβόλαιο.
Μακροπρόθεσμα, η πρόκληση είναι πιο ασαφής, αλλά βαθύτερη. Όσο πιο πολύ οι ΗΠΑ βασανίζονται με τις δικές της πολιτικές δυσλειτουργίες και την οικονομική στασιμότητα, τόσο λιγότερο πιθανό είναι να φέρουν το μανδύα της παγκόσμιας ευθύνης και ηγεσίας.
Οι ανοιχτά πολιτικές δυνάμεις του απομονωτισμού, όπως το Κόμμα του Τσαγιού και οι φιλελεύθεροι σαν τον Ron Paul, θα ενισχυθούν. Η υποχώρηση των ΗΠΑ, επομένως, εγγυάται την εμφάνιση αυτού που ο αναλυτής Ian Bremmer περιγράφει ως «G-Zero world», ένας κόσμος στον οποίο καμία χώρα δεν θα έχει την ηγεσία και δεν θα συγκεντρώνει τις απαραίτητες οικονομικές και πολιτικές συμμαχίες για την επίλυση συλλογικών προβλημάτων.
Μακροπρόθεσμα, η πρόκληση είναι πιο ασαφής, αλλά βαθύτερη. Όσο πιο πολύ οι ΗΠΑ βασανίζονται με τις δικές της πολιτικές δυσλειτουργίες και την οικονομική στασιμότητα, τόσο λιγότερο πιθανό είναι να φέρουν το μανδύα της παγκόσμιας ευθύνης και ηγεσίας.
Οι ανοιχτά πολιτικές δυνάμεις του απομονωτισμού, όπως το Κόμμα του Τσαγιού και οι φιλελεύθεροι σαν τον Ron Paul, θα ενισχυθούν. Η υποχώρηση των ΗΠΑ, επομένως, εγγυάται την εμφάνιση αυτού που ο αναλυτής Ian Bremmer περιγράφει ως «G-Zero world», ένας κόσμος στον οποίο καμία χώρα δεν θα έχει την ηγεσία και δεν θα συγκεντρώνει τις απαραίτητες οικονομικές και πολιτικές συμμαχίες για την επίλυση συλλογικών προβλημάτων.
Οι πρόεδροι και οι υπουργοί του κράτους σίγουρα θα προσπαθήσουν. Όμως, χωρίς τη στήριξη του Κογκρέσου, θα πέφτουν ολοένα και λιγότεροι πόροι στο τραπέζι και θα υποφέρουν από ένα αυξανόμενο χάσμα αξιοπιστίας, κάθε φορά που θα προσπαθούν να διαπραγματευτούν με άλλες χώρες. Οι παγκόσμιοι ηγέτες μπορούν να κάνουν πολύ περισσότερα από το να κάθονται και να παρακολουθούν. Γιατί να μην θυμίσουν στους πολιτικούς των ΗΠΑ τις παγκόσμιες ευθύνες τους; Οι ηγέτες των G-7 και G-8 ηγέτες θα μπορούσαν να κάνουν μια δήλωση, για παράδειγμα, καλώντας τις ΗΠΑ να τακτοποιήσουν τα οικονομικά τους. Οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ θα μπορούσαν να κάνουν μια παρόμοια δήλωση. Πράγματι, άλλοι περιφερειακοί οργανισμοί, όπως η Αφρικανική Ένωση ή ο Αραβικός Σύνδεσμος, θα μπορούσαν να συμμετέχουν. Ακόμα και τα μέλη της G-20, αν τους ενδιέφερε τόσο, θα μπορούσαν να κάνουν μια δήλωση. Φυσικά, όταν σκεφτόμαστε τη G-20, αναρωτιόμαστε αμέσως ποιος, εκτός από τις ΗΠΑ, θα μπορούσε να οργανώσει την παρουσίαση μιας τέτοιας δήλωσης. Αυτό ακριβώς είναι το πρόβλημα και θα μπορούσε να γίνει πολύ χειρότερο.
ANTINEWS
No comments:
Post a Comment