Ρωγμές στο οικονομικό θαύμα της Γερμανίας

Οι διαδοχικές δυσάρεστες εκπλήξεις για το Βερολίνο, δηλαδή η πτώση στους δείκτες των βιομηχανικών παραγγελιών, η επιδείνωση του κλίματος επιχειρηματικής εμπιστοσύνης και η μείωση των εξαγωγών τον Αύγουστο στο 5,8%, κάνουν πλέον τους αναλυτές να φοβούνται ότι τα «καύσιμα» που τροφοδοτούν το γερμανικό «θαύμα» τελειώνουν - με άμεσες επιπτώσεις για την Ευρωζώνη.

Η Α. Μέρκελ για να αντιστρέψει το κλίμα στη γερμανική οικονομία θα πρέπει να αποκλίνει από τον στόχο του μηδενικού ελλείμματος, στόχο που υπερασπίζεται με πάθος ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε

Οι εκκλήσεις προς τη Γερμανία να παρεκκλίνει από τη σφιχτή δημοσιονομική της πολιτική πύκνωναν το τελευταίο διάστημα: το ΔΝΤ, η ΕΚΤ, η Γαλλία, η Ιταλία, η γερμανική ένωση βιομηχάνων, όλοι πίεζαν την Ανγκελα Μέρκελ να βάλει το χέρι στην τσέπη, αλλά εκείνη επέλεγε να κωφεύει, παραμένοντας προσηλωμένη στον στόχο του «μηδενικού ελλείμματος» που έχει θέσει για τον επόμενο χρόνο.

Πλέον, τα κορυφαία οικονομικά ινστιτούτα της Γερμανίας κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για ύφεση και αναθεώρησαν επί τα χείρω τις προβλέψεις τους για τις προοπτικές της μεγαλύτερης ευρωπαϊκής οικονομίας, επικαλούμενα την επιβράδυνση της ανάπτυξης στην Ευρωζώνη και την απουσία επενδύσεων.

Οπως αναφέρεται στις προβλέψεις των γερμανικών ινστιτούτων, το 2014 η αύξηση του ΑΕΠ θα διαμορφωθεί στο 1,3% έναντι 1,9% των εαρινών προγνώσεων, ενώ το 2015 ο ρυθμός ανάπτυξης θα κινηθεί στο 1,2% έναντι 2% που προέβλεπαν προηγουμένως.

«Η γερμανική οικονομία βρίσκεται σε φάση κάμψης», εκτιμούν οι εκπρόσωποι των οικονομικών ινστιτούτων, επισημαίνοντας ότι μετά την επιβράδυνση της ανάπτυξης που σημειώθηκε την περασμένη άνοιξη ακολούθησε η στασιμότητα του καλοκαιριού.

Οι Γερμανοί οικονομολόγοι αποδίδουν τα αίτια για την αρνητική αυτή εξέλιξη στην μέτρια αύξηση της εσωτερικής ζήτησης και στους βραδείς ρυθμούς ανάπτυξης στην Ευρωζώνη. Αναφέρουν ακόμη την επιδείνωση του καταναλωτικού κλίματος και τονίζουν ότι οι επιχειρηματίες διστάζουν να επενδύσουν.

Η Α. Μέρκελ
Η Γερμανίδα καγκελάριος, που μόλις λίγες ώρες νωρίτερα παρέδιδε «μαθήματα» στον Ματέο Ρέντσι και τον Φρανσουά Ολάντ στο Μιλάνο, αναγκάστηκε να... ψελλίσει ότι η κυβέρνησή της μελετά τρόπους ενθάρρυνσης περισσότερων επενδύσεων στη Γερμανία.

«Οι οικονομικές προβλέψεις έχουν γίνει γενικά λίγο δυσοίωνες», παραδέχτηκε η Μέρκελ, που προσέθεσε ότι «η κυβέρνηση προετοιμάζεται γι' αυτή την κατάσταση, εξετάζοντας πως μπορούμε να προσελκύσουμε περισσότερες επενδύσεις, ειδικά πως μπορούμε να μειώσουμε τη γραφειοκρατία, πως μπορούμε να επενδύσουμε στο μέλλον, ιδιαιτέρως στον ψηφιακό και τον ενεργειακό τομέα».

Πιθανότατα θα υποχρεωθεί να αποκλίνει από τον στόχο του μηδενικού ελλείμματος - κάτι που υπερασπίζεται με πάθος ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Οπως εξηγεί ο οικονομολόγος του DIW, Φέρντιναντ Φίτσνερ, ο συγκεκριμένος στόχος είναι απλώς θέμα «πρεστίζ, χωρίς κάποια άμεση οικονομική σημασία».

Πολλοί αναλυτές συμφωνούν ότι η απουσία επενδύσεων επί δεκαετίες εξελίχθηκε σε «αχίλλειο πτέρνα» της γερμανικής οικονομίας. Σύμφωνα με το DIW, η χώρα έχει ετήσιο έλλειμμα επενδύσεων ύψους 80 δισ. ευρώ. Τη δεκαετία του 1990, ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις συνιστούσαν το 23% του ΑΕΠ και τώρα είναι μόλις 17%, κάτω από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ.

«Η Γερμανία θεωρεί ότι είναι πρότυπο για τον κόσμο, αλλά η υπερηφάνεια έρχεται πριν από την πτώση», προειδοποιεί ο αρχισυντάκτης της εφημερίδας «Die Welt», Ολαφ Γκέρσεμαν, στο βιβλίο του «Η γερμανική φούσκα: το τελευταίο ζήτω ενός μεγάλου οικονομικού έθνους». «Η χώρα αυτή μπέρδεψε μια συγκυρία εξαιρετικών γεγονότων με μια μόνιμα ανοδική τάση. Δεν μπορεί να συνεχίσει να ζει από την εξαγωγή προϊόντων στην Κίνα και τις χώρες των BRICS ή ξεπερνώντας τη νότια Ευρώπη με συμπίεση μισθών», σχολιάζει.

Ανάλογες είναι οι εκτιμήσεις και του επικεφαλής του Ινστιτούτου DIW, Μαρσέλ Φράτσερ, στο βιβλίο του «η γερμανική οφθαλμαπάτη», που τάσσεται ενάντια στον δημοσιονομικό «φετιχισμό» του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, και κατηγορεί τη γερμανική κυβέρνηση ότι έπεσε στην «παγίδα του νοικοκυριού», ότι δηλαδή οι οικονομίες λειτουργούν όπως ένας οικογενειακός προϋπολογισμός.

ΜΑΡΙΑ ΑΔΑΜΙΔΟΥ    ΕΤΗΝΟΣ