O «ΜΕΓΑΛΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ»

Τα κριτήρια με τα οποία θα αξιολογηθούν 206.000 υπάλληλοι του Δημοσίου

Του Ηλία Μπενέκου

Η ώρα της κρίσης σήμανε για χιλιάδες δημοσίους υπαλλήλους, οι οποίοι θα περάσουν από κόσκινο σε μία πρώτη αξιολόγηση των τυπικών προσόντων και ικανοτήτων τους. Φύλλο και φτερό θα γίνουν το αμέσως προσεχές διάστημα οι φάκελοι 206 χιλιάδων υπαλλήλων του στενού δημοσίου, συμπεριλαμβανομένων των ένστολων και των εκπαιδευτικών, προκειμένου να καταγραφούν αναλυτικά τα προσόντα τους και παράλληλα να εξακριβωθούν οι περιπτώσεις πλαστών πιστοποιητικών, κάτι που αυτόματα θα τους οδηγήσει εκτός υπηρεσίας.

Σύμφωνα με πληροφορίες στα χέρια του υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης βρίσκονται ήδη τρία εναλλακτικά σενάρια αναφορικά με τη «βαρύτητα» των προσόντων της αξιολόγησης και πολύ σύντομα θα γίνουν οι σχετικές ανακοινώσεις.

Τα πτυχία, η γνώση ξένων γλωσσών, τα επιπλέον «εφόδια», όπως η παρακολούθηση σεμιναρίων κ.λπ. θα βρεθούν σε πρώτο πλάνο, ενώ όπως όλα δείχνουν το μεγάλο «προσόν» της αρχαιότητας περνά σε δεύτερη μοίρα. Με αυτό τον τρόπο, όπως διευκρινίζεται από το υπουργείο θα υπάρξει μία πλήρης χαρτογράφηση των ικανοτήτων του προσωπικού της κρατικής μηχανής, ενώ το νέο, εμπλουτισμένο και συνεκτικό μητρώο που θα προκύψει -και δεν θα αφορά πλέον μόνο αριθμητικά δεδομένα- θα μπορέσει να χρησιμοποιηθεί, προκειμένου να γίνουν οι απαραίτητες ανακατατάξεις.

Ειδικότερα, σε συνδυασμό με τα νέα οργανογράμματα (staffing plans) που είναι ήδη έτοιμα, αλλά και τα περιγράμματα θέσεων (job description) θα διευκρινιστεί αν και ποιος υπάλληλος μπορεί να υπηρετήσει σε κάθε θέση. Στο πλαίσιο αυτό μάλιστα δεν αποκλείεται να υπάρξουν και απομακρύνσεις, με αρμόδιο να κρίνει κάθε φορά το εκάστοτε υπηρεσιακό συμβούλιο. Άλλωστε όπως διευκρινίζεται από το υπουργείο «υπάρχουν οι ανάλογες προβλέψεις από τον Δημοσιοϋπαλληλικό Κώδικα».

Ωστόσο η «Οδύσσεια» της αξιολόγησης, δεν σταματά εκεί. Στο εξής ουδείς δημόσιος υπάλληλος θα μπορεί να νιώθει ασφαλής ή να εφησυχάζει, αφού ανά πάσα στιγμή θα βρίσκεται σε διαδικασία αξιολόγησης, μέσω στοχοθεσίας, ενώ τα σχετικά αποτελέσματα θα πρέπει να γνωστοποιούνται ανά τρίμηνο. Μάλιστα όπως διευκρινίζεται το συγκεκριμένο μοντέλο αξιολόγησης είναι από τα πλέον αξιόπιστα παγκοσμίως ακόμη και στον ιδιωτικό τομέα.

Όσο και αν μοιάζει απίστευτο από το 2004 έχει ψηφισθεί ο σχετικός νόμος, ο οποίος ουδέποτε εφαρμόστηκε! Τώρα οι φορείς έχουν ήδη κληθεί σε σχήμα πυραμίδας (δηλ. από τον εκάστοτε εποπτεύοντα υπουργό προς τα κάτω) να ορίσουν «σαφείς επιδιώξεις - επιδόσεις» που θα φέρουν εις πέρας. Οι στόχοι πρέπει να είναι «συγκεκριμένοι, μετρήσιμοι, συμφωνημένοι, ρεαλιστικοί και χρονικά προσδιορισμένοι». Δηλαδή, σε κάθε επίπεδο, το προσωπικό (προϊστάμενος και υφιστάμενοι) δεσμεύεται για την υλοποίηση συγκεκριμένων ενεργειών και την επιδίωξη ανάλογων (ποσοτικά και ποιοτικά) αποτελεσμάτων ορισμένου χρόνου. Βάσει της συμφωνίας ότι «η πορεία της υλοποίησης των στόχων ελέγχεται από τους προϊσταμένους των οργανικών μονάδων σε τακτά χρονικά διαστήματα που δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερα του τριμήνου», τα πρώτα αποτελέσματα αναμένονται γύρω στον Ιούνιο.

Απολύσεις 
Το ταμπού των απολύσεων στο Δημόσιο ανήκει οριστικά στο παρελθόν, μετά και την απόφαση για 15 χιλιάδες απομακρύνσεις μέχρι το 2014. Οι 4.000 θα γίνουν μέχρι το τέλος του χρόνου, ενώ 2/000 υπάλληλοι θα δουν την πόρτα της εξόδου άμεσα μέχρι τον Ιούνιο. Το «βάρος» θα σηκώσουν τελικά τα ΝΠΙΔ που θα καταργηθούν με το σύνολο του εργατικού δυναμικού με σχέση αορίστου χρόνου να απολύεται, σύμφωνα και με τη σχετική διάταξη του πολυνομοσχεδίου που ήρθε στη Βουλή. Στο μικροσκόπιο βρίσκεται μακρά λίστα 700 φορέων του ευρύτερου δημόσιου -με «πιλότο» τη γνωστή λίστα Πάγκαλου- από όπου και θα προέλθουν οι φορείς στους οποίους μπαίνει λουκέτο. Θεωρείται δε θέμα ημερών η ανακοίνωση του πρώτου πακέτου.

Διαθεσιμότητα - Κινητικότητα 
Διαφορετική είναι η τύχη για το πλεονάζον προσωπικό των υπουργείων, των ΟΤΑ, των ανεξάρτητων αρχών αλλά και των ΝΠΔΔ, τα οποία καταργούνται ή συγχωνεύονται. Η συμφωνία για τις 15 χιλιάδες απολύσεις έχει πλήρως αποσυνδεθεί από τις 25 χιλιάδες διαθεσιμότητες μέχρι το 2014 (12.500 εκ των οποίων μέχρι τον Ιούνιο). Με στόχο να «ανακατέψει» την τράπουλα, το υπουργείο θα προχωρήσει σε μαζικές μετακινήσεις υπαλλήλων σε υποστελεχωμένες υπηρεσίες. Δεν αποκλείεται ωστόσο, όσοι δεν μπορέσουν να επαναπορροφηθούν τελικώς και αυτοί να απολυθούν. Το μόνο σίγουρο είναι ότι ακόμη και αν ένας υπάλληλος εξασφαλίσει την παραμονή του στο Δημόσιο δεν θα μπορεί να είναι σίγουρος ότι παραμένει για πάντα στο πόστο του.

Θέσεις ευθύνης

Η κατάληψη των θέσεων ευθύνης δεν θα αποτελεί πλέον προνόμιο των «αρχαίων». Τη συζήτηση άνοιξε με τον πλέον «επίσημο» τρόπο ο υπουργός Οικονομικών Γ. Στουρνάρας, ο οποίος προανήγγειλε «την προώθηση νεότερων και ικανών στελεχών του δημόσιου τομέα σε κορυφαίες θέσεις». Όπως επιβεβαιώνει και το αρμόδιο υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης η ρύθμιση για την αλλαγή του τρόπου επιλογής γενικών διευθυντών -σε πρώτη φάση- είναι έτοιμη, γεγονός που θα δώσει τη δυνατότητα να μπει «νέο αίμα» σε θέσεις ευθύνης και να πάψουν φαινόμενα του παρελθόντος όπου προϊστάμενοι σε κρίσιμες θέσεις δεν διέθεταν καν πανεπιστημιακό πτυχίο.

«Επίορκοι»
Πέφτουν τίτλοι τέλους

«Τίτλοι τέλους» πέφτουν για χιλιάδες επίορκους που επί χρόνια παρέμεναν αμειβόμενοι στις θέσεις τους. Οι διατάξεις του πολυνομοσχεδίου αφυπνίζουν τα πειθαρχικά που θα πρέπει με διαδικασίες-εξπρές να λήξουν οριστικά τις 4.194 υποθέσεις που εκκρεμούν.

Στο εξής οι αποφάσεις πειθαρχικών που επιβάλλουν τις ποινές του υποβιβασμού και της οριστικής παύσης δεν υπόκεινται σε ένσταση ενώπιον του Δευτεροβάθμιου Πειθαρχικού Συμβουλίου, αλλά σε απευθείας προσφυγή στο ΣτΕ, ενώ ο χρόνος ολοκλήρωσης εξέτασης των υποθέσεων από τα πρωτοβάθμια πειθαρχικά περιορίζεται στους δύο μήνες από τέσσερις, που ήταν μέχρι σήμερα. Επίσης η προθεσμία υποβολής ένστασης κατά πειθαρχικών αποφάσεων γίνεται 20 αντί 30 ημέρες, ενώ για πρώτη φορά τίθεται προθεσμία -τεσσάρων μηνών- για την ολοκλήρωση εξέτασης των υποθέσεων από το δευτεροβάθμιο πειθαρχικό.

Παράλληλα εντείνονται οι έλεγχοι για τους αδικαιολογήτως απόντες. Οι «έφοδοι» των επιθεωρητών στους χώρους εργασίας είναι πλέον καθημερινοί, αν και ο εντοπισμός των «κοπανατζήδων» αποδεικνύεται ιδιαιτέρως δύσκολος, αφού πρέπει να πιστοποιηθεί ότι ο υπάλληλος απουσιάζει κατ' εξακολούθηση και όχι μόνο μία φορά, ενώ η δημοσιότητα που πήρε η «επιχείρηση» έχει κινητοποιήσει αρκετούς υπαλλήλους που ύστερα από χρόνια... θυμήθηκαν να επιστρέψουν στα γραφεία τους!