Σαμαράς: Διέξοδος ο «κοινωνικός φιλελευθερισμός»
Το «κοινωνικό φιλελευθερισμό», ένα δόγμα συμφιλίωσης του Άνταμ Σμιθ με τον Τζον Μέιναρντ Κέινς -όπως είπε- παρουσίασε ο Αντώνης Σαμαράς ως διέξοδο της χώρας από την κρίση.
Mιλώντας σε ημερίδα που διοργανώνει το Ινστιτούτο Δημοκρατίας Κωνστανίνος Καραμανλής με το γερμανικό Ίδρυμα Αντενάουερ εξαπέλυσει επίσης νέα σκληρή επίθεση κατά της κυβέρνηση, την οποία κατηγόρησε την ότι η οικονομική πολιτική της οδηγεί στην ερημοποίηση και στην παράλυση της αγοράς.
Διαβάστε την ομιλία:
Η «κοινωνική οικονομία της αγοράς» είναι για τα κόμματα της Ευρωπαϊκής Κεντροδεξιάς, αυτά που συμμετέχουν στο ΕΛΚ, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, ο βασικός κορμός του αξιακού τους συστήματος. Εμείς στην Ελλάδα το ονομάζουμε «Κοινωνικό Φιλελευθερισμό». Αλλά το περιεχόμενο είναι σε μεγάλο βαθμό το ίδιο.
Είναι «οικονομία της αγοράς» – ή αν θέλετε είναι «Φιλελευθερισμός» – διότι πιστεύει στις δυνάμεις της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, στην ευθύνη και στη δημιουργικότητα του ατόμου. Είναι αντίθετος με τον κρατισμό και το σοσιαλισμό, που πιστεύουν ότι τα πάντα πρέπει να τα οργανώνει και να τα διευθύνει η κεντρική εξουσία του κράτους.
Κι είναι «κοινωνική» οικονομία της αγοράς – ή αν θέλετε «κοινωνικός» Φιλελευθερισμός – διότι δέχεται τις προτεραιότητες μιας ελεύθερης κοινωνίας, που λειτουργεί στα πλαίσια της ανοιχτής δημοκρατίας. Και συνεπώς είναι αντίθετος με τον ακραίο φιλελευθερισμό του απόλυτου laissez faire, της απόλυτης επιχειρηματικής ασυδοσίας, πέρα από κοινωνικούς φραγμούς.
Για την ακρίβεια, η κοινωνική οικονομία της αγοράς, κάνει την κρίσιμη διάκριση ανάμεσα στην Ελευθερία και την Ασυδοσία…
Γιατί η ασύδοτη επιχειρηματική δραστηριότητα οδηγεί τελικά στην κατάργηση της ελεύθερης αγοράς. Οδηγεί σε κάθε είδους στρεβλώσεις της αγοράς: Μονοπώλια, ολιγοπώλια, καρτέλ, δεσπόζουσες θέσεις και πλήθος από εμπόδια εισόδου νέων επιχειρήσεων…
Ο Κοινωνικός Φιλελευθερισμός ή κοινωνική οικονομία της αγοράς, δέχονται την παρέμβαση του κράτους, για να αποκαθιστούν και να περιφρουρούν την ελεύθερη οικονομία από την ασυδοσία της επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Έτσι καθιστούν την ελεύθερη οικονομία απόλυτα συμβατή με τη Δημοκρατία. Που απαιτεί, κάθε φορά, περιφρούρηση του ρόλου της μεσαίας τάξης και την ευημερία ολόκληρης της κοινωνίας. Διότι, αν η ευημερία των λίγων γίνεται σε βάρος της ευημερίας των πολλών, τότε η δημοκρατία αρχίζει να λειτουργεί ανταγωνιστικά προς την επιχειρηματικότητα και η ανάπτυξη υπονομευτικά προς την κοινωνική συνοχή.
Η κοινωνική οικονομία της αγοράς δεν θέλει το «κράτος-νυχτοφύλακα», όπως ο ακραίος νεοφιλελεύθερισμός…
Δεν θέλει ούτε το κράτος-«παραγωγό», όπως ο κρατικιστικός σοσιαλισμός.
Θέλει το κράτος-«ρυθμιστή», θεματοφύλακα τόσο της ελεύθερης οικονομικής δράσης όσο και της κοινωνικής συνοχής.
Κι αυτά τα δύο προτάγματα – οικονομική ελευθερία και κοινωνική συνοχή – στα πλαίσια της Δημοκρατίας, είναι το σημείο που συναντιέται η παραδοσιακή Αγγλοσαξονική Οικονομική Σκέψη, η σύγχρονη Ηπειρωτική Ευρωπαϊκή Πολιτική Σκέψη και η Ελληνική φιλοσοφική παράδοση.
Ο κοινωνικός φιλελευθερισμός είναι το σημείο που συναντιέται ο Adam Smith με την το John Meynard Keynes και ο Max Weber με τον Αριστοτέλη.
Πάρτε για παράδειγμα, τι συνεπάγεται ο κοινωνικός φιλελευθερισμός, ή κοινωνική οικονομία της αγοράς, σε μια χώρα με σοβαρότατη δημοσιονομική κρίση όπως η Ελλάδα…
Δύο πράγματα: Δημοσιονομική Εξυγίανση και Τόνωση της Οικονομίας.
Και τα δύο ταυτόχρονα και συνδυασμένα. Όχι ένα από τα δύο…
Αν κάνεις μόνο «δημοσιονομική εξυγίανση», τότε κινδυνεύει να διαλυθεί η Οικονομία και θα αποσταθεροποιηθεί η κοινωνία συνολικά. Αν συμβεί αυτό πολύ σύντομα θα παραλύσουν τα πάντα και δεν θα έχει τι να εισπράξεις.
Αν, από την άλλη πλευρά, κάνεις μόνο τόνωση της αγοράς, χωρίς σοβαρές δημοσιονομικές περικοπές, τότε θα επιτύχεις μια βραχυχρόνια άνοδο των εσόδων. Αλλά στην πρώτη δυσκολία, τα ελλείμματα θα ξεφύγουν και πάλι.
Αυτό ακριβώς έπαθε η Ελλάδα όλες τις προηγούμενες δεκαετίες. Συντηρούσε μιαν «ανάπτυξη» με επιδοτήσεις και αναδιανομή δανεικών. Έδινε ευφορία προσωρινή. Έριχνε τα ελλείμματα για κάποιο διάστημα. Αλλά δεν έπαυε να σωρεύει χρέη. Κι όταν ήλθε η διεθνής κρίση, βγήκαν στην επιφάνεια όλες οι αδυναμίες και όλες οι στρεβλώσεις του Ελληνικού οικονομικού μοντέλου.
Πρέπει, λοιπόν, να κάνουμε και τα δύο: και δημοσιονομική εξυγίανση και τόνωση της αγοράς.
Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, όταν ανέλαβε αρνήθηκε να κάνει το πρώτο. Διακήρυσσε τότε, ότι δεν χρειάζονται μέτρα περικοπών. Τους το ζητάγαμε εμείς στη Βουλή, αλλά δεν μας άκουγε…
Όταν βρέθηκε σε πανικό, αναγκάστηκε να αλλάξει πορεία κατά 180ο μοίρες και έκανε μόνο το δεύτερο:
Περικοπές παντού – χωρίς, ωστόσο, να χτυπήσει τις πολλές σπατάλες που υπάρχουν στο Ελληνικό κράτος.
Και αύξηση εσόδων με φορο-επιδρομές – χωρίς να χτυπήσει τη φοροδιαφυγή.
Το αποτέλεσμα ήταν να παραλύσει η Οικονομία, να βουλιάξει η αγορά, να πολλαπλασιαστούν τα λουκέτα και η ανεργία και να πατώσουν τα έσοδα. Η ύφεση απορροφούσε την αποτελεσματικότητα των μέτρων. Είχαμε υπερδοσολογία φαρμάκου και χειροτέρευση της ασθένειας…
Σήμερα, λοιπόν, παίρνονται περιοριστικά μέτρα, ενός μεγέθους που ξεπερνά το ίδιο το πραγματικό δημοσιονομικό έλλειμμα της Ελληνικής οικονομίας. Και δεν το περιορίζουν ούτε στο μισό!
Επιμένουμε ότι για να αποδώσουν τα μέτρα πρέπει να τονωθεί η αγορά, με μέτρα μηδενικού ή χαμηλού δημοσιονομικού κόστους. Ώστε να πάρει μπρος η Οικονομία, να αρχίζει να παράγει εισόδημα για τους εργαζόμενους, κέρδη για τους επιχειρηματίες, τζίρους για τις επιχειρήσεις. Ώστε να βρει το κράτος κάτι να φορολογήσει…
Κάποιοι ρωτάνε, αν υπάρχουν μέτρα τόνωσης της οικονομίας μηδενικού ή ελάχιστου δημοσιονομικού κόστους;
Η απάντηση είναι απλή: σε οικονομίες που λειτουργούν καλά, χωρίς στρεβλώσεις, είναι δύσκολο να βρεις τέτοιες δυνατότητες. Αλλά σε οικονομίες που λειτουργούν με πολλαπλές στρεβλώσεις, όπως η Ελληνική, υπάρχουν πολλές δυνατότητες να υποκινήσεις ανάπτυξη, χωρίς να στοιχίσει τίποτε στο φορολογούμενο. Ή καταβάλλοντας πολύ λιγότερα απ’ ό,τι θα εισπράξει τελικά το κράτος. Παράδειγμα, οι Συμπράξεις Δημοσίου Ιδιωτικού Τομέα, τα λεγόμενα ΣΔΙΤ (Public-Private Partnerships). Ή τα αυτοχρηματοδοτούμενα έργα. Ή η απελευθέρωση επαγγελμάτων και η κατάργηση στρεβλώσεων που εμποδίζουν την είσοδο νέων επιχειρήσεων.
Η κυβέρνηση υποβάλλει το λαό σε τεράστιες θυσίες, αλλά δεν μηδενίζει το έλλειμμα. Και εξαγγέλλει πρόγραμμα σύμφωνα με το οποίο η Ελλάδα θα βρεθεί σε μια τετραετία με μιάμιση φορά μεγαλύτερο χρέος ως ποσοστό του ελλείμματος απ’ ό,τι πριν μπει στο πρόγραμμα!
Έχετε ακούσει ποτέ πρόγραμμα δημοσιονομικής εξυγίανσης που να οδηγεί σε ακόμα μεγαλύτερη υπερχρέωση; Ίσως γι αυτό τα spreads παρέμειναν ψηλά σε όλη τη διάρκεια μετά το Μνημόνιο και σήμερα βρίσκονται ξανά στις 900 μονάδες.
Έχετε ακούσει το πιο οδυνηρό, το πιο διαλυτικό για την οικονομική δραστηριότητα και την κοινωνική συνοχή, το πιο δαπανηρό πρόγραμμα δημοσιονομικής εξυγίανσης, να μην οδηγεί ούτε σε Ισοσκελισμένο Προϋπολογισμό, ούτε σε συγκράτηση του Χρέους, έστω και μετά από τετραετία;
Είμαστε υποχρεωμένοι να απορρίψουμε αυτό το πρόγραμμα, όχι, βέβαια, για να γυρίσουμε στην εποχή που το κράτος αναδιένειμε δανεικά και ψευδαισθήσεις κοινωνικής πολιτικής και ευημερίας. Κάθε άλλο!
Αλλά για να εξυγιάνουμε αληθινά τη χώρα. Με Ανάπτυξη, όχι με ασφυξία.
Με αλλαγή Οικονομικού μοντέλου, ανταγωνιστικότητα, επενδύσεις και εξωστρέφεια, όχι με καταναλωτικές δαπάνες.
Κοινωνικός φιλελευθερισμός και κοινωνική οικονομία της αγοράς σημαίνει να πιστέψουμε στις δυνάμεις της χώρας μας, στην ανταγωνιστικότητα των προϊόντων που μπορούμε να παράγουμε, στον Πολιτισμό και τον Τουρισμό που μπορούμε να αξιοποιήσουμε πολύ περισσότερο, στη δημιουργικότητα και το δαιμόνιο του λαού μας και να βγούμε από την κρίση με Ανάπτυξη.
Όχι να ξεζουμίζουμε τα κουφάρια επιχειρήσεων που βλέπουν το τζίρο τους να μηδενίζεται, που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, την απελπισία των ανέργων που συνεχώς πολλαπλασιάζονται και τα όνειρα των νέων παιδιών, που απελπισμένα μεταναστεύουν από τον τόπο τους.
Ο κοινωνικός φιλελευθερισμός αξιοποιεί τα καλύτερα στοιχεία μιας κοινωνίας. Και αναδεικνύει τα πιο ανταγωνιστικά στοιχεία μιας οικονομίας.
Σήμερα, στην Ελλάδα, παραλύουν τα πάντα, φεύγει η νεολαία και χάνεται ή αδρανεί το καλύτερο, το πιο ανταγωνιστικό κομμάτι του ανθρώπινου δυναμικού μας.
Το φοροεισπρακτικό κράτος συνθλίβει τα πάντα, χωρίς αποτέλεσμα και η οικονομική δραστηριότητα παραλύει.
Αυτό δεν έχει καμία σχέση με την «κοινωνική οικονομία της αγοράς».
Δεν είναι οικονομία, είναι «ερημοποίηση».
Δεν αφορά την αγορά, οδηγεί στην παράλυσή της.
Και δεν είναι κοινωνική, είναι διαλυτική για την κοινωνία.
Είμαστε υποχρεωμένοι, λοιπόν, να διαφωνήσουμε.
Είμαστε υποχρεωμένοι να δείξουμε τον άλλο δρόμο.
Το δρόμο της Ελπίδας, σύμφωνα με τις αρχές μας, τις αρχές και τις αξίες του κοινωνικού φιλελευθερισμού.
Που κυριαρχούν παντού στον κόσμο.
Και που σύντομα θα κυριαρχήσουν και στην Ελλάδα.
Σας ευχαριστώ.
απόλυτα σωστός.
ReplyDelete