Driver: Μέσω Ίντερνετ, το σύνολο της ανθρώπινης γνώσης;

Το Driver είναι ένα ιδιαίτερα φιλόδοξο πανευρωπαϊκό πρόγραμμα, που αποσκοπεί να "σπάσει" τα ευρωπαϊκά σύνορα και να αποτελέσει μελλοντικά τα "Ηνωμένα Έθνη της Γνώσης".

Το "Ντράιβερ", που ενισχύεται με χρηματοδότηση από το προηγούμενο 6ο, καθώς και από το τρέχον 7ο Πρόγραμμα-Πλαίσιο για την Έρευνα της ΕΕ, επειδή εντάσσεται στις σημαντικές ευρωπαϊκές ηλεκτρονικές υποδομές, δημιουργεί μια νέα τεχνολογία, η οποία μπορεί τελικά να καταστήσει προσβάσιμη, μέσω διαδικτύου, το σύνολο της ανθρώπινης γνώσης. Εκατοντάδες οργανισμοί και κάθε είδους αποθετήρια γνώσεων (βιβλιοθήκες κ.α.) και εκατομμύρια έγγραφα (επιστημονικά, λογοτεχνικά κ.α.) ήδη βρίσκονται συνδεδεμένα και προσβάσιμα επιγραμμικώς μέσω της δημιουργούμενης τεράστιας ψηφιακής διαδικτυακής «βιβλιοθήκης των βιβλιοθηκών».

Πρόκειται για την μεγαλύτερη προσπάθεια του είδους της σήμερα στον κόσμο. Η πρώτη φάση του έργου (Driver 1) χρηματοδοτήθηκε με κοινοτικά κονδύλια 2,5 εκατ. ευρώ, ενώ η τρέχουσα δεύτερη φάση (Driver 2) με 3,4 εκατ. ευρώ.

Οι ευρωπαίοι ερευνητές έχουν δημιουργήσει ειδικό λογισμικό ανοικτού κώδικα, το D-NET (v.1.1), που επιτρέπει σε όποιον ερευνητή ή απλώς ενδιαφερόμενο να αποκτήσει πρόσβαση σε πάσης φύσεως δεδομένα, σε πάνω από 25 ευρωπαϊκές γλώσσες, τα οποία βρίσκονται σε ποικίλες υπολογιστικές πλατφόρμες, ακόμα και σε πολύ παλιότερα συστήματα. Ο στόχος είναι να εκλείψει πλέον ο μόνιμος φόβος ότι στο μέλλον -λόγω απαρχαίωσης του λογισμικού - μεγάλα τμήματα της ψηφιακής γνώσης δεν θα είναι πια προσβάσιμα (το λεγόμενο "πρόβλημα της κληρονομιάς" των ψηφιακών βιβλιοθηκών).

Μέχρι στιγμής, πάνω από 250 οργανισμοί από 29 ευρωπαϊκές χώρες, που μιλάνε 25 γλώσσες, έχουν διασυνδεθεί μέσω της «πύλης» αναζήτησης του Driver στο διαδίκτυο, στη διεύθυνση . Η πύλη, σε τακτική βάση, συλλέγει και παρέχει ανοικτή πρόσβαση σε άρθρα διαφόρων περιοδικών, βιβλία, διδακτορικές διατριβές, διαλέξεις, επιστημονικές εκθέσεις κ.α. Προς το παρόν, περίπου 1 εκατ. έγγραφα είναι στη διάθεση των ενδιαφερομένων, οι οποίοι μπορούν να χρησιμοποιήσουν την μηχανή αναζήτησης της «πύλης» του Driver.

Ένας έλληνας πανεπιστημιακός, ο Γιάννης Ιωαννίδης, καθηγητής του τομέα Υπολογιστικών Συστημάτων και Εφαρμογών, στο Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών του πανεπιστημίου Αθηνών, συντόνιζε για μεγάλο χρονικό διάστημα το όλο έργο. Όπως δήλωσε, ο αριθμός συνεχώς αυξάνεται, καθώς όλο και περισσότεροι οργανισμοί και φορείς αντιλαμβάνονται πόσο εύκολο και γρήγορο είναι να συμπεριλάβουν και τα δικά τους επιγραμμικά αποθετήρια γνώσης στο σύστημα του Driver.

Με απώτερο στόχο τη διασύνδεση κάθε είδους γνώσης πέρα από σύνορα, το Driver αρχικά δημιουργεί ένα αποθετήριο των ευρωπαϊκών αποθετηρίων γνώσης, παρέχοντας μεγάλη βοήθεια στο ευρύτερο κίνημα της Ανοικτής Πρόσβασης, ώστε οι πληροφορίες να αποτελούν κοινό κτήμα όλων. Μεταξύ άλλων, το Driver έχει εκδώσει τις Καθοδηγητικές Αρχές για Διαχειριστές Αποθετηρίων, ένα κείμενο που προωθεί κανόνες για την υλοποίηση της συμβατότητας και επικοινωνίας μεταξύ των διαφορετικών συστημάτων ψηφιακής αποθήκευσης των πληροφοριών.

Ο στόχος είναι σταδιακά όλα τα αποθετήρια του κόσμου να προσαρμόσουν τον τρόπο αποθήκευσης του περιεχομένου τους έτσι ώστε να είναι συμβατός με την πλατφόρμα του Driver (εξ ου και το όραμα για τα «Ηνωμένα Έθνη της Γνώσης»). Ακούγεται σαν ένα μακρινό όραμα, αλλά το Driver φαίνεται να έχει πάρει σοβαρά την φιλοδοξία του.

Το έργο έχει προσελκύσει μεγάλο διεθνές ενδιαφέρον εκτός Ευρώπης και ήδη αποθετήρια από την Κίνα, την Ινδία, τη Νότια Αμερική και άλλες περιοχές έχουν σε έρθει σε επαφή με το Driver για να συμμετάσχουν. Η Κινεζική Ακαδημία Επιστημών βρίσκεται σε φάση αξιολόγησης του λογισμικού D-NET για να το εφαρμόσει στο εθνικό της αποθετήριο γνώσεων.

Υπάρχουν επίσης μελλοντικά σχέδια για την εμπορική αξιοποίηση του D-NET ως συστήματος διαχείρισης ψηφιακού περιεχομένου. Η τεχνολογία του Driver, που σταδιακά γίνεται το κυρίαρχο πρότυπο στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο, προσφέρει τεράστιες δυνατότητες στις ιδιωτικές εταιρίες-παρόχους περιεχομένου.

Προς το παρόν πάντως, η έμφαση δίνεται στο να διευρυνθούν οι φορείς-αποθετήρια που συμμετέχουν στο Driver (μόνο η Ευρώπη διαθέτει χιλιάδες ψηφιακές βιβλιοθήκες και ψηφιακά αρχεία), καθώς επίσης να διευρυνθεί το σύστημα, προκειμένου, πέρα από έγγραφα κειμένου, να περιλαμβάνει όλα τα άλλα μέσα (media) αποθήκευσης περιεχομένου.

Κείμενο: Π. Δρακόπουλος