Το Stratfor στον ΤτΚ: Γιατί η Βόρειος Κορέα χρειάζεται τα πυρηνικά
[Σάββατο, 14 Δεκεμβρίου 2013]
Πολλές φορές ο χαρακτηρισμός "τρελό" απορρίπτεται αβασάνιστα, όταν πρόκειται για το καθεστώς της Βόρειας Κορέας. Πράγματι, η ύπαρξη ενός ερμητικά σφραγισμένου κράτους, -ένας συνδυασμός κομμουνισμού και εθνικού φασισμού- τόσο αποκλεισμένο από τον έξω κόσμο, όπου δεν υπάρχει Διαδίκτυο, εκτός για τους λίγους προνομιούχους, εντυπωσιάζει τους εξωτερικούς παρατηρητές πέρα από κάθε σκέψη. Πολλές πτυχές του ολοκληρωτισμού της Βόρειας Κορέας, ιδιαίτερα η υπερβολική αφοσίωση στον ηγέτη της, Κιμ Γιονγκ Ουν, καθώς και οι εμπορικές και γεωργικές πολιτικές που προκαλούν εκτεταμένες ελλείψεις, μπορεί να φτάνουν στα όρια της τρέλας. Αλλά σε μια βασική πτυχή όμως δεν υπάρχει η παραμικρή παράνοια: Στο πρόγραμμα για τα πυρηνικά όπλα. Το πυρηνικό πρόγραμμα της Βόρειας Κορέας έχει την τέλεια εξήγηση.
Η ΒΟΡΕΙΑ ΚΟΡΕΑ θα πρέπει να είναι τρελή για να εγκαταλείψει την ανάπτυξη των πυρηνικών δυνατοτήτων της. Γιατί; Για μια λέξη: Λιβύη. Η αμερικανική συμπεριφορά έναντι της Λιβύης την τελευταία δεκαετία μπορεί να έχουν πείσει την άρχουσα ελίτ της Βόρειας Κορέας να μη διαπραγματευτεί ποτέ την απομάκρυνση των πυρηνικών της. Και αυτό είναι αλήθεια, άσχετα με το τι μπορεί να κάνουν οι Ιρανοί.
ΤΟΝ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟ του 2003, εννέα μήνες μετά την επέμβαση των ΗΠΑ στο Ιράκ, όταν η εισβολή εξακολουθούσε να θεωρείται θρίαμβος της αμερικανικής ισχύος, ο Λίβυος δικτάτορας Μουαμάρ Καντάφι ανακοίνωσε ότι παραιτείται από τα προγράμματα για τα πυρηνικά και χημικά όπλα, -στην πραγματικότητα απ’ όλες τις δυνατότητες των όπλων μαζικής καταστροφής- και ότι θα επέτρεπε τις διεθνείς επιθεωρήσεις, ώστε να διακριβωθεί η συμμόρφωσή του.
ΕΙΝΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑ. Το πυρηνικό πρόγραμμα της Λιβύης δεν ήταν ακριβώς δυναμικό, ούτε κοντά σε αυτό του Ιράν. Ωστόσο, υπήρχε. Σε κάθε περίπτωση, ο Καντάφι κράτησε το λόγο του και οι Ηνωμένες Πολιτείες συνέχισαν προκειμένου να εξομαλύνουν τις σχέσεις τους με τη Λιβύη, μετά τη μερική διπλωματική απομόνωση της τελευταίας για δεκαετίες. Ως ένδειξη καλής θέλησης, ο Καντάφι διαβεβαίωσε ότι οι υπηρεσίες πληροφοριών του θα βοηθήσουν τους Αμερικανούς όπου μπορούν στην ευρύτερη Μέση Ανατολή.
ΣΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ, στις αρχές του 2011, η λεγόμενη Αραβική Ανοιξη ανέτρεψε τα καθεστώτα στη γειτονική Τυνησία και την Αίγυπτο. Η στιγμιαία αναταραχή εναντίον του καθεστώτος ήρθε στην επιφάνεια στη Λιβύη, οι Ηνωμένες Πολιτείες εγκατέλειψαν τον Καντάφι, ενθάρρυναν τους εχθρούς του, και, υπό την -για ανθρωπιστικούς λόγους- πίεση επενέβησαν στρατιωτικά με το ΝΑΤΟ, προκειμένου να βοηθήσουν τους Λίβυους αντάρτες. Η επέμβαση, με την επιλογή των στόχων είχε ως -αδήλωτο- στόχο τη δολοφονία του Καντάφι.
ΟΠΩΣ ΣΥΝΕΒΗ, ο φρικιαστικός θάνατος του Καντάφι ήταν η κατάληξη μιας νατοϊκής επίθεσης στην αυτοκινητοπομπή του, οδηγώντας τον στη σύλληψη από τους αντάρτες. Αυτό ήταν το ευχαριστώ που πήρε από την Ουάσιγκτον για την οικειοθελή εγκατάλειψη των όπλων μαζικής καταστροφής του. Ενώ το πρόγραμμα των όπλων μαζικής καταστροφής του Καντάφι δεν θα μπορούσε να αποτελεί σημαντική απειλή, η ίδια η ύπαρξή του ήταν άκρως συμβολική. Η Λιβύη από τότε είχε βυθιστεί σε μερικό χάος -ένα χάος που έχει αποσταθεροποιήσει περαιτέρω καθεστώτα στην κοντινή περιοχή του Σαχέλ.
ΤΟ ΔΙΔΑΓΜΑ από αυτή την ιστορία για τον Κιμ Γιονγκ Ουν είναι σαφές: ότι, ενώ η ασφάλειά του με πυρηνικά όπλα είναι ξεκάθαρα αβέβαιη, θα ήταν ακόμα λιγότερο ασφαλής αν τα εγκατέλειπε. Μετά απ’ όλα αυτά, αν ο Καντάφι είχε συνεχίσει να αναπτύσσει όπλα μαζικής καταστροφής όλα αυτά τα χρόνια μετά την αμερικανική εισβολή στο Ιράκ, με πιο αργούς ρυθμούς, ωστόσο, οι Αμερικανοί μπορεί να είχαν διστάσει λίγο περισσότερο να στηρίξουν τους Λίβυους αντάρτες. Υπάρχουν λιγότεροι κίνδυνοι στην ανατροπή ενός καθεστώτος χωρίς όπλα μαζικής καταστροφής, από ό,τι να προσπαθείς να ανατρέψεις ένα καθεστώς που διαθέτει. Ενας από τους λόγους που η κυβέρνηση Ομπάμα δίστασε να προσπαθήσει να ανατρέψει το καθεστώς της Συρίας, ήταν ο φόβος να πέσει το οπλοστάσιο των χημικών όπλων του καθεστώτος στα χέρια των ανταρτών. Και η κυβέρνηση Μπους ανέτρεψε το καθεστώς του Σαντάμ Χουσεΐν στο Ιράκ, προκειμένου να το αποτρέψει από το να αποκτήσει αυτά που θεωρούσε ότι θα μπορούσαν να είναι πυρηνικά όπλα.
ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ χαράσσουν πολιτική στην Ουάσιγκτον θα μπορούσαν να απαντήσουν ότι, αν η Βόρεια Κορέα διαπραγματευόταν πραγματικά με καλή πίστη, θα ήταν σε θέση να προσφέρουν εγγυήσεις στο καθεστώς για την επιβίωσή του. Ανοησίες. Δεν υπάρχουν τέτοιες εγγυήσεις στην εποχή της ανθρωπιστικής στρατιωτικής επέμβασης και σε ένα διεθνές ποινικό δικαστήριο που ευδοκιμεί εξαιτίας των συμπονετικών παγκόσμιων ΜΜΕ. Αν υπάρξει αναταραχή στη Βόρεια Κορέα, η Δύση θα ήταν απλώς περισσότερο διστακτική στην παροχή βοήθειας στους διαφωνούντες, στην περίπτωση που η Πιονγκγιάνγκ είχε διατηρήσει το πυρηνικό της πρόγραμμα από ό,τι αν δεν το είχε. Ακόμα και αυτό θα μπορούσε να δώσει μεγάλο credit σε όσους χαράσσουν πολιτική στην Ουάσιγκτον. Διότι, όπως έδειξε η Λιβύη, ο Λευκός Οίκος δεν έχει εντελώς τον έλεγχο. Μπορεί να προτίθεται να τηρήσει τις υποσχέσεις του σε αυτόν ή τον άλλο δικτάτορα, αλλά από τη στιγμή που «ανθρωπιστές» απαιτούν δράση μέσω των ΜΜΕ, ακόμα και ο πιο ρεαλιστής γραφειοκράτης μπορεί να αρχίσει να υποχωρεί.
«ΑΛΛΑ ΘΑ ΔΩΣΟΥΜΕ στον Κιμ Γιονγκ Ουν ασφαλή διέλευση προς μια τρίτη χώρα», μπορεί να ισχυριστούν αυτοί που είναι υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής. Aργά ή γρήγορα, το δικαστήριο της Χάγης μπορεί να αναστρέψει μια τέτοια υπόσχεση. Πολύ απλά, δεν υπάρχει πλέον δρόμος διαφυγής για κάποιον σαν τον Κιμ Γιονγκ Ουν, πολύ δε περισσότερο για τα υπόλοιπα μέλη του καθεστώτος του, ιδίως για εκείνα από το παρελθόν όταν ο Βορράς εμπλεκόταν σε διεθνείς τρομοκρατικές ενέργειες. Διατηρώντας τα πυρηνικά, δεν αποτελεί ομολογουμένως καμία εγγύηση, αλλά πιθανότατα θα βοηθήσει (το καθεστώς) περισσότερο από τις ψεύτικες υποσχέσεις της Δύσης.
Αλλά εμείς στη Δύση θα βοηθήσουμε τον Κιμ στην ανάπτυξη της οικονομίας του και στην απομάκρυνσή του από τον κομμουνισμό.
ΕΙΝΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑ, αλλά αυτό θα καθιστούσε πιθανότατα το καθεστώς του πιο ασταθές, όπως συμβαίνει σε πολλές επαναστάσεις και εξεγέρσεις, όταν τα πράγματα πηγαίνουν προς το καλύτερο -και όχι προς το χειρότερο- δεδομένου ότι οι εξεγέρσεις προκαλούνται όχι τόσο από τη μεγάλη φτώχεια όσο από την αύξηση των προσδοκιών. Το χειρότερο σενάριο για έναν ηγέτη, όπως ο Κιμ -ο οποίος κυβερνά μέσω προσεκτικού ελέγχου των πόρων, των πληροφοριών και του φόβου περί αναφοράς από γείτονα ή συγγενή- είναι να ανοίξει το σύστημά του και να εγκαταλείψει το πυρηνικό πρόγραμμά του. Οπως έδειξε η Λιβύη, δεν έχει σημασία πώς ένας δικτάτορας συμμορφώνεται ή δείχνει μεταμέλεια για ένα πρόγραμμα όπλων μαζικής καταστροφής, αφού τη στιγμή που βρίσκεται αντιμέτωπος με αναταραχή, η Δύση τον εγκαταλείπει.
ΑΛΛΑ ΤΟ ΙΡΑΝ δεν είναι που σκοπεύει να κάνει ακριβώς αυτό -να εγκαταλείψει τη δυνατότητα κατασκευής όπλων, διατηρώντας μόνο τις πυρηνικές ικανότητες για ειρηνικούς σκοπούς; Το Ιράν δεν είναι Βόρεια Κορέα. Το ιρανικό καθεστώς δεν είναι ολοκληρωτικό. Υπάρχουν διάφορα κέντρα εξουσίας και διαφορετικές απόψεις στο εσωτερικό του Ιράν, όπου συνεχίζονται οι έντονες φιλοσοφικές και πολιτικές συζητήσεις. Το Ιράν έχει πραγματικούς θεσμούς και έργα ηλεκτρικής ενέργειας από τη Μεσόγειο μέχρι το οροπέδιο της Κεντρικής Ασίας. Το ιρανικό καθεστώς μπορεί να υπολογίζει ότι έχει τη δυνατότητα να επιβιώσει χωρίς κατ’ ανάγκη τον εμπλουτισμό ουρανίου σε επίπεδα κατασκευής όπλων. Οι υπολογισμοί της Βόρειας Κορέας έχουν πολλούς κινδύνους.
ΚΑΙ ΤΟ ΠΙΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ, το Ιράν έχει πετρέλαιο. Η Βόρεια Κορέα έχει μερικούς ορυκτούς πόρους, αλλά λίγους για μια βιώσιμη εσωτερική υποδομή ή για ένα εκσυγχρονισμένο εργατικό δυναμικό. Οι Βορειοκορεάτες είναι πολύ φτωχοί και όταν πρόκειται για τις ξένες επενδύσεις και παροχή βοήθειας, φοβούνται ότι μια τέτοια ανάγκη θα δημιουργήσει μεγάλη εξάρτηση -μια εξάρτηση που υπονομεύει την εθνική τους συνοχή και ταυτότητα. Το Ιράν, στη μία ή την άλλη μορφή, υπάρχει εδώ και αιώνες. Η Βόρεια Κορέα ως ένα διαιρεμένο μισό κράτος είναι μια σχετικά πρόσφατη εφεύρεση. Για την ελίτ της Βόρειας Κορέας, ο στόχος δεν είναι κατ’ ανάγκη μια Βόρειος Κορέα εν ζωή, μέσω των δυτικών επενδύσεων -είναι μια ενωμένη Κορέα, υπό την ηγεσία του Βορρά. Αλλά, ανοίγοντας το καθεστώς, θα μπορούσε να οδηγήσει στο αντίθετο: την κατάρρευση της ελίτ του Βορρά και την απορρόφησή της από το Νότο.
ΛΟΙΠΟΝ, δεν μπορεί η Κίνα να διασφαλίσει την επιβίωσή του Κιμ, εάν εγκαταλείψει τα πυρηνικά του; Ισως. Το Πεκίνο θα μπορούσε να φιλοξενήσει τον Κιμ στην εξορία, αν ποτέ ανατρεπόταν το ανυπεράσπιστο καθεστώς του. Με άλλα λόγια, δεν είναι μόνο η Κίνα που θεωρητικά έχει μια απάντηση -εάν όχι ολοκληρωμένη- για το πρόβλημα των πυρηνικών όπλων της Βόρειας Κορέας. Και υπάρχει ένα δίδαγμα εδώ: ακόμη και αν υποτεθεί ότι η Κίνα θα έχει όφελος πιέζοντας τη Βόρεια Κορέα να εγκαταλείψει τα πυρηνικά της όπλα, ο μόνος λόγος για τον Κιμ να εμπιστευτεί τους Κινέζους είναι επειδή, σε αντίθεση με τη Δύση, οι Κινέζοι δεν ενδιαφέρονται πολύ για τον ανθρωπισμό ή για το Διεθνές Δικαστήριο. Και χωρίς να νοιάζονται πολύ για τα ανθρώπινα δικαιώματα κατά τη διαμόρφωση της εξωτερικής πολιτικής, το Πεκίνο θα είναι -στη συγκεκριμένη περίπτωση- σε θέση να επιτύχει το γενικότερο καλό.
ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ: ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΣΥΡΙΟΠΟΥΛΟΥ
Πολλές φορές ο χαρακτηρισμός «τρελό» απορρίπτεται αβασάνιστα, όταν πρόκειται για το καθεστώς της Βόρειας Κορέας. Πράγματι, η ύπαρξη ενός ερμητικά σφραγισμένου κράτους, -ένας συνδυασμός κομμουνισμού και εθνικού φασισμού- τόσο αποκλεισμένο από τον έξω κόσμο, όπου δεν υπάρχει Διαδίκτυο, εκτός για τους λίγους προνομιούχους, εντυπωσιάζει τους εξωτερικούς παρατηρητές πέρα από κάθε σκέψη. Πολλές πτυχές του ολοκληρωτισμού της Βόρειας Κορέας, ιδιαίτερα η υπερβολική αφοσίωση στον ηγέτη της, Κιμ Γιονγκ Ουν, καθώς και οι εμπορικές και γεωργικές πολιτικές που προκαλούν εκτεταμένες ελλείψεις, μπορεί να φτάνουν στα όρια της τρέλας. Αλλά σε μια βασική πτυχή όμως δεν υπάρχει η παραμικρή παράνοια: Στο πρόγραμμα για τα πυρηνικά όπλα. Το πυρηνικό πρόγραμμα της Βόρειας Κορέας έχει την τέλεια εξήγηση.
Η ΒΟΡΕΙΑ ΚΟΡΕΑ θα πρέπει να είναι τρελή για να εγκαταλείψει την ανάπτυξη των πυρηνικών δυνατοτήτων της. Γιατί; Για μια λέξη: Λιβύη. Η αμερικανική συμπεριφορά έναντι της Λιβύης την τελευταία δεκαετία μπορεί να έχουν πείσει την άρχουσα ελίτ της Βόρειας Κορέας να μη διαπραγματευτεί ποτέ την απομάκρυνση των πυρηνικών της. Και αυτό είναι αλήθεια, άσχετα με το τι μπορεί να κάνουν οι Ιρανοί.
ΤΟΝ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟ του 2003, εννέα μήνες μετά την επέμβαση των ΗΠΑ στο Ιράκ, όταν η εισβολή εξακολουθούσε να θεωρείται θρίαμβος της αμερικανικής ισχύος, ο Λίβυος δικτάτορας Μουαμάρ Καντάφι ανακοίνωσε ότι παραιτείται από τα προγράμματα για τα πυρηνικά και χημικά όπλα, -στην πραγματικότητα απ’ όλες τις δυνατότητες των όπλων μαζικής καταστροφής- και ότι θα επέτρεπε τις διεθνείς επιθεωρήσεις, ώστε να διακριβωθεί η συμμόρφωσή του.
ΕΙΝΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑ. Το πυρηνικό πρόγραμμα της Λιβύης δεν ήταν ακριβώς δυναμικό, ούτε κοντά σε αυτό του Ιράν. Ωστόσο, υπήρχε. Σε κάθε περίπτωση, ο Καντάφι κράτησε το λόγο του και οι Ηνωμένες Πολιτείες συνέχισαν προκειμένου να εξομαλύνουν τις σχέσεις τους με τη Λιβύη, μετά τη μερική διπλωματική απομόνωση της τελευταίας για δεκαετίες. Ως ένδειξη καλής θέλησης, ο Καντάφι διαβεβαίωσε ότι οι υπηρεσίες πληροφοριών του θα βοηθήσουν τους Αμερικανούς όπου μπορούν στην ευρύτερη Μέση Ανατολή.
ΣΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ, στις αρχές του 2011, η λεγόμενη Αραβική Ανοιξη ανέτρεψε τα καθεστώτα στη γειτονική Τυνησία και την Αίγυπτο. Η στιγμιαία αναταραχή εναντίον του καθεστώτος ήρθε στην επιφάνεια στη Λιβύη, οι Ηνωμένες Πολιτείες εγκατέλειψαν τον Καντάφι, ενθάρρυναν τους εχθρούς του, και, υπό την -για ανθρωπιστικούς λόγους- πίεση επενέβησαν στρατιωτικά με το ΝΑΤΟ, προκειμένου να βοηθήσουν τους Λίβυους αντάρτες. Η επέμβαση, με την επιλογή των στόχων είχε ως -αδήλωτο- στόχο τη δολοφονία του Καντάφι.
ΟΠΩΣ ΣΥΝΕΒΗ, ο φρικιαστικός θάνατος του Καντάφι ήταν η κατάληξη μιας νατοϊκής επίθεσης στην αυτοκινητοπομπή του, οδηγώντας τον στη σύλληψη από τους αντάρτες. Αυτό ήταν το ευχαριστώ που πήρε από την Ουάσιγκτον για την οικειοθελή εγκατάλειψη των όπλων μαζικής καταστροφής του. Ενώ το πρόγραμμα των όπλων μαζικής καταστροφής του Καντάφι δεν θα μπορούσε να αποτελεί σημαντική απειλή, η ίδια η ύπαρξή του ήταν άκρως συμβολική. Η Λιβύη από τότε είχε βυθιστεί σε μερικό χάος -ένα χάος που έχει αποσταθεροποιήσει περαιτέρω καθεστώτα στην κοντινή περιοχή του Σαχέλ.
ΤΟ ΔΙΔΑΓΜΑ από αυτή την ιστορία για τον Κιμ Γιονγκ Ουν είναι σαφές: ότι, ενώ η ασφάλειά του με πυρηνικά όπλα είναι ξεκάθαρα αβέβαιη, θα ήταν ακόμα λιγότερο ασφαλής αν τα εγκατέλειπε. Μετά απ’ όλα αυτά, αν ο Καντάφι είχε συνεχίσει να αναπτύσσει όπλα μαζικής καταστροφής όλα αυτά τα χρόνια μετά την αμερικανική εισβολή στο Ιράκ, με πιο αργούς ρυθμούς, ωστόσο, οι Αμερικανοί μπορεί να είχαν διστάσει λίγο περισσότερο να στηρίξουν τους Λίβυους αντάρτες. Υπάρχουν λιγότεροι κίνδυνοι στην ανατροπή ενός καθεστώτος χωρίς όπλα μαζικής καταστροφής, από ό,τι να προσπαθείς να ανατρέψεις ένα καθεστώς που διαθέτει. Ενας από τους λόγους που η κυβέρνηση Ομπάμα δίστασε να προσπαθήσει να ανατρέψει το καθεστώς της Συρίας, ήταν ο φόβος να πέσει το οπλοστάσιο των χημικών όπλων του καθεστώτος στα χέρια των ανταρτών. Και η κυβέρνηση Μπους ανέτρεψε το καθεστώς του Σαντάμ Χουσεΐν στο Ιράκ, προκειμένου να το αποτρέψει από το να αποκτήσει αυτά που θεωρούσε ότι θα μπορούσαν να είναι πυρηνικά όπλα.
ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ χαράσσουν πολιτική στην Ουάσιγκτον θα μπορούσαν να απαντήσουν ότι, αν η Βόρεια Κορέα διαπραγματευόταν πραγματικά με καλή πίστη, θα ήταν σε θέση να προσφέρουν εγγυήσεις στο καθεστώς για την επιβίωσή του. Ανοησίες. Δεν υπάρχουν τέτοιες εγγυήσεις στην εποχή της ανθρωπιστικής στρατιωτικής επέμβασης και σε ένα διεθνές ποινικό δικαστήριο που ευδοκιμεί εξαιτίας των συμπονετικών παγκόσμιων ΜΜΕ. Αν υπάρξει αναταραχή στη Βόρεια Κορέα, η Δύση θα ήταν απλώς περισσότερο διστακτική στην παροχή βοήθειας στους διαφωνούντες, στην περίπτωση που η Πιονγκγιάνγκ είχε διατηρήσει το πυρηνικό της πρόγραμμα από ό,τι αν δεν το είχε. Ακόμα και αυτό θα μπορούσε να δώσει μεγάλο credit σε όσους χαράσσουν πολιτική στην Ουάσιγκτον. Διότι, όπως έδειξε η Λιβύη, ο Λευκός Οίκος δεν έχει εντελώς τον έλεγχο. Μπορεί να προτίθεται να τηρήσει τις υποσχέσεις του σε αυτόν ή τον άλλο δικτάτορα, αλλά από τη στιγμή που «ανθρωπιστές» απαιτούν δράση μέσω των ΜΜΕ, ακόμα και ο πιο ρεαλιστής γραφειοκράτης μπορεί να αρχίσει να υποχωρεί.
«ΑΛΛΑ ΘΑ ΔΩΣΟΥΜΕ στον Κιμ Γιονγκ Ουν ασφαλή διέλευση προς μια τρίτη χώρα», μπορεί να ισχυριστούν αυτοί που είναι υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής. Aργά ή γρήγορα, το δικαστήριο της Χάγης μπορεί να αναστρέψει μια τέτοια υπόσχεση. Πολύ απλά, δεν υπάρχει πλέον δρόμος διαφυγής για κάποιον σαν τον Κιμ Γιονγκ Ουν, πολύ δε περισσότερο για τα υπόλοιπα μέλη του καθεστώτος του, ιδίως για εκείνα από το παρελθόν όταν ο Βορράς εμπλεκόταν σε διεθνείς τρομοκρατικές ενέργειες. Διατηρώντας τα πυρηνικά, δεν αποτελεί ομολογουμένως καμία εγγύηση, αλλά πιθανότατα θα βοηθήσει (το καθεστώς) περισσότερο από τις ψεύτικες υποσχέσεις της Δύσης.
Αλλά εμείς στη Δύση θα βοηθήσουμε τον Κιμ στην ανάπτυξη της οικονομίας του και στην απομάκρυνσή του από τον κομμουνισμό.
ΕΙΝΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑ, αλλά αυτό θα καθιστούσε πιθανότατα το καθεστώς του πιο ασταθές, όπως συμβαίνει σε πολλές επαναστάσεις και εξεγέρσεις, όταν τα πράγματα πηγαίνουν προς το καλύτερο -και όχι προς το χειρότερο- δεδομένου ότι οι εξεγέρσεις προκαλούνται όχι τόσο από τη μεγάλη φτώχεια όσο από την αύξηση των προσδοκιών. Το χειρότερο σενάριο για έναν ηγέτη, όπως ο Κιμ -ο οποίος κυβερνά μέσω προσεκτικού ελέγχου των πόρων, των πληροφοριών και του φόβου περί αναφοράς από γείτονα ή συγγενή- είναι να ανοίξει το σύστημά του και να εγκαταλείψει το πυρηνικό πρόγραμμά του. Οπως έδειξε η Λιβύη, δεν έχει σημασία πώς ένας δικτάτορας συμμορφώνεται ή δείχνει μεταμέλεια για ένα πρόγραμμα όπλων μαζικής καταστροφής, αφού τη στιγμή που βρίσκεται αντιμέτωπος με αναταραχή, η Δύση τον εγκαταλείπει.
ΑΛΛΑ ΤΟ ΙΡΑΝ δεν είναι που σκοπεύει να κάνει ακριβώς αυτό -να εγκαταλείψει τη δυνατότητα κατασκευής όπλων, διατηρώντας μόνο τις πυρηνικές ικανότητες για ειρηνικούς σκοπούς; Το Ιράν δεν είναι Βόρεια Κορέα. Το ιρανικό καθεστώς δεν είναι ολοκληρωτικό. Υπάρχουν διάφορα κέντρα εξουσίας και διαφορετικές απόψεις στο εσωτερικό του Ιράν, όπου συνεχίζονται οι έντονες φιλοσοφικές και πολιτικές συζητήσεις. Το Ιράν έχει πραγματικούς θεσμούς και έργα ηλεκτρικής ενέργειας από τη Μεσόγειο μέχρι το οροπέδιο της Κεντρικής Ασίας. Το ιρανικό καθεστώς μπορεί να υπολογίζει ότι έχει τη δυνατότητα να επιβιώσει χωρίς κατ’ ανάγκη τον εμπλουτισμό ουρανίου σε επίπεδα κατασκευής όπλων. Οι υπολογισμοί της Βόρειας Κορέας έχουν πολλούς κινδύνους.
ΚΑΙ ΤΟ ΠΙΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ, το Ιράν έχει πετρέλαιο. Η Βόρεια Κορέα έχει μερικούς ορυκτούς πόρους, αλλά λίγους για μια βιώσιμη εσωτερική υποδομή ή για ένα εκσυγχρονισμένο εργατικό δυναμικό. Οι Βορειοκορεάτες είναι πολύ φτωχοί και όταν πρόκειται για τις ξένες επενδύσεις και παροχή βοήθειας, φοβούνται ότι μια τέτοια ανάγκη θα δημιουργήσει μεγάλη εξάρτηση -μια εξάρτηση που υπονομεύει την εθνική τους συνοχή και ταυτότητα. Το Ιράν, στη μία ή την άλλη μορφή, υπάρχει εδώ και αιώνες. Η Βόρεια Κορέα ως ένα διαιρεμένο μισό κράτος είναι μια σχετικά πρόσφατη εφεύρεση. Για την ελίτ της Βόρειας Κορέας, ο στόχος δεν είναι κατ’ ανάγκη μια Βόρειος Κορέα εν ζωή, μέσω των δυτικών επενδύσεων -είναι μια ενωμένη Κορέα, υπό την ηγεσία του Βορρά. Αλλά, ανοίγοντας το καθεστώς, θα μπορούσε να οδηγήσει στο αντίθετο: την κατάρρευση της ελίτ του Βορρά και την απορρόφησή της από το Νότο.
ΛΟΙΠΟΝ, δεν μπορεί η Κίνα να διασφαλίσει την επιβίωσή του Κιμ, εάν εγκαταλείψει τα πυρηνικά του; Ισως. Το Πεκίνο θα μπορούσε να φιλοξενήσει τον Κιμ στην εξορία, αν ποτέ ανατρεπόταν το ανυπεράσπιστο καθεστώς του. Με άλλα λόγια, δεν είναι μόνο η Κίνα που θεωρητικά έχει μια απάντηση -εάν όχι ολοκληρωμένη- για το πρόβλημα των πυρηνικών όπλων της Βόρειας Κορέας. Και υπάρχει ένα δίδαγμα εδώ: ακόμη και αν υποτεθεί ότι η Κίνα θα έχει όφελος πιέζοντας τη Βόρεια Κορέα να εγκαταλείψει τα πυρηνικά της όπλα, ο μόνος λόγος για τον Κιμ να εμπιστευτεί τους Κινέζους είναι επειδή, σε αντίθεση με τη Δύση, οι Κινέζοι δεν ενδιαφέρονται πολύ για τον ανθρωπισμό ή για το Διεθνές Δικαστήριο. Και χωρίς να νοιάζονται πολύ για τα ανθρώπινα δικαιώματα κατά τη διαμόρφωση της εξωτερικής πολιτικής, το Πεκίνο θα είναι -στη συγκεκριμένη περίπτωση- σε θέση να επιτύχει το γενικότερο καλό.
ROBERT D. KAPLAN KAI RODGER BAKER
ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ: ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΣΥΡΙΟΠΟΥΛΟΥ
Δημοσιεύεται στον Τύπο της Κυριακής
No comments:
Post a Comment