Η Ευρώπη δεν μπορεί να περιμένει

Η Ευρώπη δεν μπορεί να περιμένει

Του Νίκου Κωνσταντάρα

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, η σύνοδος κορυφής της Ε.Ε., που άρχισε χθες και λήγει σήμερα, ασχολείται με κορυφαία ζητήματα της ευρωπαϊκής ενοποίησης – την κοινή άμυνα, την οικονομική και κοινωνική πολιτική, καθώς και τη μετανάστευση και τη διεύρυνση της Ενωσης. Παλιότερα ίσως αντιμετωπίζαμε μια τέτοια ημερήσια διάταξη αδιάφορα, πιστεύοντας ότι το καραβάνι προχωράει αργά αλλά σταθερά, ασχέτως της δικής μας προσοχής· προσφάτως, παρακολουθούσαμε με αγωνία, επειδή κάθε απόφαση είχε ζωτική σημασία για την Ελλάδα· τώρα, οι περισσότεροι έχουμε απογοητευτεί, γνωρίζοντας ότι τα ωραία λόγια δεν μεταφράζονται σε ανάλογες πράξεις. Είναι προφανές ότι η Ενωση σήμερα λειτουργεί κυρίως ως ομάδα χωρών, όπου η καθεμία βάζει πάνω απ’ όλα τα δικά της συμφέροντα, όπου η προτεραιότητα κάθε κυβέρνησης είναι η δική της επιβίωση και επανεκλογή. Αυτό είναι φυσιολογικό και αναπόφευκτο, όσο δεν έχουν πεισθεί ούτε κυβερνήσεις ούτε λαοί ότι μόνο με ευρύτερη και βαθύτερη συνεργασία θα μπορέσουν όλοι οι λαοί της Ευρώπης να προσκομίσουν τα μεγαλύτερα δυνατά κέρδη. Το παράδειγμα της Ελλάδας είναι σημαδιακό: οι επιπτώσεις του δομικού προβλήματος του ενιαίου νομίσματος –με όλες τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής περίπτωσης– αντιμετωπίστηκε ως φαινόμενο που αφορούσε την Ελλάδα μόνο. Ετσι, δηλητηριάστηκαν οι σχέσεις μεταξύ λαών που δάνειζαν και αυτών που είχαν ανάγκη στήριξης, αναβίωσαν εθνικά στερεότυπα και καθυστέρησε η θέσπιση ευρωπαϊκών μηχανισμών για την άμεση αντιμετώπιση τέτοιων κρίσεων. Η απόφαση για τραπεζική ένωση, όπου τα χρέη τραπεζών δεν θα βάραιναν τις χώρες αλλά έναν ευρωπαϊκό μηχανισμό, έχει μείνει στα χαρτιά εδώ και 18 μήνες. Ενώ χαιρετίστηκε ως σταθμός στην ενοποίηση της Ευρώπης, αλλά και σωτήρια για χώρες όπως η δική μας (η οποία θα γλίτωνε από 50 δισ. ευρώ χρέους), σκόνταψε στην άρνηση της Γερμανίας να ισχύσει για υφιστάμενα χρέη – παρότι οι ελληνικές τράπεζες κινδύνεψαν από την πολιτική που επιβλήθηκε από την τρόικα και όχι από τα χρέη που είχαν στην αρχή της κρίσης. Οταν οι πολιτικές της Ευρώπης αντανακλούν αυτά που θέλει μια χώρα (ή έστω μια μικρή ομάδα πλούσιων χωρών), εις βάρος της συνολικής ανάπτυξης της Ενωσης, τότε δεν μπορούμε να ελπίζουμε σε ουσιαστική πρόοδο από τις σημερινές διαβουλεύσεις. Ποια μπορεί να είναι η κοινή αμυντική πολιτική χωρών που απειλούνται από χρέη, και όταν η Βρετανία δεν είναι βέβαιο ότι θα παραμείνει στην Ενωση εφόσον διεξαχθεί δημοψήφισμα με αυτό το ερώτημα; Ποια μπορεί να είναι η κοινή αντιμετώπιση μεταναστών, όταν αυτό που νοιάζει κάθε χώρα είναι να αποστασιοποιηθεί από το πρόβλημα; Πώς θα στηριχθούν οι νέοι άνεργοι και η ανάπτυξη, παρ’ όλα τα κονδύλια που προορίζονται γι’ αυτό, όταν τα χρόνια στερήσεων και η ανασφάλεια τρέφουν πολιτικές δυνάμεις της σύγκρουσης και του μηδενισμού; Η Ευρώπη περίμενε –στάσιμη– σχεδόν τρεις μήνες για τον σχηματισμό κυβέρνησης στη Γερμανία. Αν δεν καταλάβουν και οι Γερμανοί και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι ότι οι έως τώρα πολιτικές δεν επέτυχαν, ότι πρέπει να δράσουν άμεσα και ανατρεπτικά, με γνώμονα το κοινό μας μέλλον, τότε ας μη σπαταλάμε άλλο χρόνο και χρήμα σε ανούσιες συναντήσεις.kathimerini