Η γερμανική εμμονή

Tου Αθανασιου Eλλις

Για πολλοστή φορά στο παρατεταμένο θρίλερ της κρίσης χρέους, η Αγκελα Μέρκελ και ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε υποκύπτουν σε πολιτικούς υπολογισμούς και δεν πράττουν αυτό που επιτάσσει η οικονομική λογική. Στον βωμό του πιθανολογούμενου κομματικού κόστους η Γερμανίδα καγκελάριος δεν τολμά να προχωρήσει στην κίνηση που όλοι οι ειδικοί συμφωνούν ότι πρέπει να γίνει: «κούρεμα» των δανείων που έχουν παράσχει στην Ελλάδα η Γερμανία και άλλες χώρες της Ευρωζώνης. Ανάλογη κωλυσιεργία είχε επιδείξει και την άνοιξη του 2010 με τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης, φοβούμενη τότε τις τοπικές εκλογές στη Βόρεια Ρηνανία - Βεστφαλία. Η ιστορία της ελληνικής και τελικά ευρωπαϊκής κρίσης χρέους είναι μια συνεχής αναβολή των αναγκαίων αποφάσεων, οι οποίες εάν είχαν ληφθεί νωρίτερα θα είχαν σταματήσει τη διολίσθηση. Τον παραλογισμό συμπληρώνει η αυστηρότητα που επιδείχθηκε, όπως τα υπερβολικά υψηλά επιτόκια, εν είδει τιμωρίας, με τα οποία η Γερμανία επέμεινε στην αρχή να δανείσει η Ευρωζώνη την Ελλάδα. Μεταξύ εταίρων το ζητούμενο δεν είναι η τιμωρία του ενός από τον άλλο, αλλά η πιο αποτελεσματική κοινή δράση για την υπέρβαση μιας κρίσης, η οποία μπορεί να αναδείχθηκε μέσω της Ελλάδας, αλλά τελικά θα πλήξει όλες τις χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Γερμανίας. Δεν ήταν, όμως, μόνο η γερμανική εμμονή. Υπήρχε και η ελληνική αναξιοπιστία. Τα προηγούμενα δύο χρόνια είχαμε κουράσει με τις κωλυσιεργίες, είχαμε προκαλέσει με τη θεσμική ανικανότητα και είχαμε εξοργίσει με την έλλειψη πολιτικής βούλησης. Τους τελευταίους μήνες η αξιοπιστία της χώρας αρχίζει να αποκαθίσταται. Πέρα από τις θετικές δηλώσεις και τις αβρότητες ξένων ηγετών έναντι του κ. Σαμαρά, αυτό δείχνουν τα στοιχεία για το ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών και το έλλειμμα. Χθες το αναγνώρισε επίσημα και το Eurogroup συγχαίροντας την Ελλαδα για το γεγονός ότι όλες οι προαπαιτούμενες δράσεις που της είχαν ζητηθεί έχουν εκπληρωθεί. Σε αυτό το διαφορετικό περιβάλλον, η κ. Μέρκελ θα υπηρετούσε πολύ καλύτερα το εθνικό συμφέρον της Γερμανίας, αλλά και το προσωπικό της, εάν αξιοποιούσε τη μεταστροφή που σημειώνεται στην Ελλάδα και εξηγούσε στους Γερμανούς ψηφοφόρους το όφελος που μακροπρόθεσμα θα προκύψει για τους ίδιους από μια πειστική και οριστική λύση για την Ελλάδα. Η κομματική επένδυση στην τιμωρία της αναξιόπιστης μικρής χώρας που έδινε ψευδή στατιστικά στοιχεία ήταν μια εσφαλμένη τακτική, η οποία σε κάθε περίπτωση ανήκει στο παρελθον. Τώρα, έχει κάθε λόγο να προβάλει το μακροπρόθεσμο όφελος που θα προκύψει για τη Γερμανια και όλη την Ευρωπη από τη στήριξη ενός εταίρου που ανταποκρίνεται πλέον στις υποχρεώσεις του. Η κ. Μέρκελ επιμένει ότι θα υπάρξει λύση χωρίς «κούρεμα», ενώ όλοι γνωρίζουν ότι τα δεδομένα θα επανεξεταστούν μετά τις γερμανικές εκλογές, όπως επιβεβαίωσε ακόμη και ο πρόεδρος της Bundesbank, ο οποίος αναγνώρισε ότι μια διαγραφή χρέους θα βοηθούσε στην οριστική επίλυση του προβλήματος εάν γινόταν ως μία τρόπον τινά επιβράβευση της ελληνικής πλευράς για την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων και τη δημοσιονομική προσαρμογή. Ολοι συμφωνούν ότι είναι αναγκαία μια πειστική διασφάλιση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους, ενώ δεν είναι βέβαιο ότι η Ευρωζώνη αντέχει άλλους δέκα μήνες αβεβαιότητας. Η επιμονή της Κριστίν Λαγκάρντ στο «κούρεμα» δεν αποτελεί κάποια ανεξήγητη διαστροφή. Πρόκειται για απλά μαθηματικά. Χωρίς «κούρεμα» το συντομότερο, η εξίσωση δεν βγαίνει και «όλοι» χάνουν. Είναι τόσο απλό.      kathimerini