Μια καλύτερη Ελλάδα, η μόνη διέξοδος

Tου Νικου ΚωνστανταραΟι αποφάσεις που θα ληφθούν το 2010 και οι αντιδράσεις που αυτές θα προκαλέσουν θα καθορίσουν την πορεία της χώρας για πολλά χρόνια. Η επιλογή δεν είναι ανάμεσα σε δύο δρόμους -ο ένας εύκολος και ο άλλος δύσκολος- επειδή μόνο δύσκολα μας περιμένουν. Η επιλογή είναι αν θα μείνουμε ακίνητοι ή αν θα κάνουμε προσπάθεια να ξεφύγουμε.Η νωθρή, κοντόφθαλμη πολιτική και συνδικαλιστική ελίτ οδήγησε τη χώρα στο τέλμα, όπου καταναλώνουμε περισσότερα απ’ ό, τι παράγουμε, δανειζόμαστε περισσότερα απ’ ό, τι μπορούμε να αποπληρώσουμε, όπου γερνάμε χωρίς να γεννάμε, όπου η ισονομία και η δικαιοσύνη έχουν καταργηθεί χάριν των ισχυρών και πιο οργανωμένων. Ολα αυτά τελείωσαν. Το οικονομικό μοντέλο μας κατέρρευσε και, μέσω της αυξανόμενης ανεργίας, κινδυνεύει να υπονομεύσει την ίδια την κοινωνία μας. Πρέπει να ληφθούν μέτρα για να ανακτήσει η χώρα την αξιοπιστία της σε διεθνείς οργανισμούς και αγορές και για να εξασφαλίσει τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος, το οποίο, από μόνο του, είναι ικανό να βουλιάξει τη χώρα. Η αξιοπιστία και η βιωσιμότητα, όμως, μπορούν να εξασφαλιστούν μόνο αν οι πολιτικοί μας δείξουν τη γενναιότητα που απουσίαζε έως σήμερα. Ακόμη υπερισχύει μια νοοτροπία, κατά την οποία το κράτος μπορεί να εξασφαλίσει πλούσια ζωή σε όλους, αρκεί αυτοί που κυβερνούν να το θέλουν. Αν αυτό ήταν ποτέ εφικτό σίγουρα δεν είναι πια - η κατασπατάληση του δημόσιου χρήματος και τα πολλά καταναλωτικά δάνεια μας έχουν οδηγήσει στο να πληρώνουμε όλο και πιο ακριβά νέα δάνεια για να αντεπεξέλθουμε στις υποχρεώσεις μας. Ξεκινάμε το νέο έτος με την αγωνία για το πώς θα βρούμε χρήματα -και με ποιο κόστος- για να καλύψουμε άμεσες ανάγκες.Διαδοχικές κυβερνήσεις φόρτωσαν τη δημόσια διοίκηση με υπεράριθμους υπαλλήλους, οι οποίοι δεν αξιολογούνται, δεν ελέγχονται και δεν κινδυνεύουν με απόλυση. Ενώ ο δημόσιος τομέας γίνεται όλο και πιο ακριβός, δεν μπορεί να παράγει, όσες προσπάθειες και αν κάνουν οι πιο συνεπείς υπάλληλοι. Αυτή είναι η τραγωδία της Ελλάδας: όποιος θέλει να δημιουργήσει, να είναι χρήσιμος, βρίσκει ανυπέρβλητα εμπόδια, λόγω της μακρόχρονης εγκατάλειψης. Αυτό ισχύει για το Δημόσιο, τα πανεπιστήμια, τα ασφαλιστικά ταμεία, την τοπική αυτοδιοίκηση, τις πολεοδομικές υπηρεσίες και όπου αλλού κοιτάξουμε. Εως σήμερα, οι κυβερνήσεις έλεγαν στον λαό: «Δεν θέλετε καμία αλλαγή; Ωραία, θα δείτε τι θα πάθετε». Τώρα το βλέπουμε το πάθημα.Στο ασφαλιστικό σύστημα, η αποφυγή πολιτικού κόστους από τους κυβερνώντες και η απόλυτη άρνηση των υπολοίπων να συζητήσουν μεταρρυθμίσεις οδηγούν σε έγκλημα. Αν το σύστημα αφεθεί όπως είναι θα καταρρεύσει και σε λίγα χρόνια κανείς δεν θα έχει σύνταξη - ούτε οι σημερινοί συνταξιούχοι ούτε οι μελλοντικοί. Οι περισσότεροι πολιτικοί και τα συνδικάτα, όμως, φαίνεται ότι πασχίζουν για έναν κόσμο ο οποίος υπάρχει μόνο στη φαντασία τους. Ολοι ζητούν το τέλειο, το ιδανικό και λίγοι δείχνουν να νοιάζονται για τους υπαρκτούς και άμεσους κινδύνους που υπονομεύουν το ασφαλιστικό σύστημα και την οικονομία.Ισως υπάρχει ένας δρόμος που θα συνδυάζει τα καλά των ονείρων μας με τις αναγκαίες αλλαγές που θα κάνουν τη χώρα πιο λειτουργική. Η Ελλάδα έχει ακόμη μεγάλα αποθέματα σε ανθρώπινο δυναμικό και φυσικό πλούτο και μπορεί να κάνει το άλμα προς το μέλλον. Οι επιλογές μας δεν είναι μόνο ανάμεσα σε περικοπές εξόδων και αύξηση εσόδων: πρέπει να φανταστούμε μια κοινωνία που θα αξιοποιεί τον τόπο και τον λαό -με όλες τις ιδιαιτερότητες και δυσκολίες τους- με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο. Μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη χωρίς σπατάλη και αδικία. Αρκεί να τη φανταστούμε.Για να πετύχει όποια μεταρρύθμιση, πρέπει να αναπτυχθεί το όραμα μιας καλύτερης Ελλάδας - να κερδηθεί η εμπιστοσύνη του λαού, να πειστεί ότι αξίζουν οι θυσίες, ότι θα οδηγήσουν σε ανάπτυξη, ευημερία και μεγαλύτερη δικαιοσύνη. Τότε τα κόμματα και τα συνδικάτα δεν θα μπορούν να κρύβονται πια. Θα πρέπει να ξεκαθαρίσουν με ειλικρίνεια αν θα αντιμετωπίσουν τις πραγματικές προκλήσεις ή αν το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι η οπισθοδρόμηση προς ένα ανύπαρκτο χθες και η καθήλωση σε ένα αδιέξοδο παρόν.]kathimerini