Οικονομία | 29.12.2009

Η ΟΝΕ είναι μονόδρομος - η Ελλάδα δεν θα χρεοκοπήσει

Großansicht des Bildes mit der Bildunterschrift: Ο Γερμανός οικονομολόγος Γιόαχιμ Σταρμπάτι

Η δημοσιονομική κρίση στην Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται στο επίκεντρο της επικαιρότητας. Τι σημαίνει πραγματικά για το ευρώ η υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας και το τεράστιο έλλειμμα;

Το ενδιαφέρον των αναλυτών στην Ευρώπη και τη Γερμανία επικεντρώνεται στη δημοσιονομική κατάσταση της Ελλάδας. Η πλειοψηφία των αναλυτών εκτιμά ότι η κατάσταση αυτή συνιστά σοβαρή δοκιμασία για την ΟΝΕ και το ευρώ. Αρκετοί μάλιστα έκαναν λόγο για χρεοκοπία της χώρας και άλλοι δεν απέκλεισαν και την κατάρρευση της ίδιας της ΟΝΕ.

Ο Γερμανός οικονομολόγος Γιόαχιμ Σταρμπάτι, νυν πρόεδρος της Πρωτοβουλίας Κοινωνική Οικονομία της Αγοράς, εντοπίζει το πρόβλημα στη ρίζα του εκτιμώντας ότι το πλαίσιο και οι ρήτρες της συνθήκης του Άμστερνταμ που εισήγαγε το ευρώ είναι χαλαρές: «Όταν ιδρύθηκε η ΟΝΕ εντάχθηκαν σε αυτή χώρες με διαφορετικό οικονομικοπολιτικό προφίλ. Ορισμένες από αυτές είχαν δημοσιονομική και οικονομική σταθερότητα, αλλά αρκετές δεν διέθεταν καν αυτές τις προϋποθέσεις. Ασφαλώς θεσπίστηκαν κριτήρια ένταξης στην ΟΝΕ, αλλά είναι πολύ χαλαρά, ερμηνεύονται μέχρι σήμερα πλημμελώς και ορισμένες φορές ούτε καν ελέγχονται διεξοδικά. Έτσι εντάχθηκαν στην ΟΝΕ χώρες που η ποιοτική διαφορά των οικονομικών και κοινωνικοπολιτικών τους μοντέλων και δομών ήταν μεγάλη.»

Χαλαρό το πλαίσιο των κριτηρίων και ελλιπής η ενιαία πολιτική της ΟΝΕ

Bildunterschrift: Großansicht des Bildes mit der Bildunterschrift: Να σημειώσουμε ότι ο καθηγητής Σταρμπάτι μαζί με άλλους τρεις Γερμανούς οικονομολόγους είχαν προσφύγει το 1997 στο Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας με στόχο την μη εισαγωγή του ευρώ στη χώρα. Τι σημαίνει όμως ότι είναι χαλαρά τα κριτήρια για την ένταξη στην ΟΝΕ; Ο κ. Σταρμπάτι επισημαίνει: «Μια οικονομική και νομισματική ένωση καθορίζεται από δύο παραμέτρους, πρώτον από την ενιαία νομισματική πολιτική και δεύτερον από το γεγονός ότι οι χώρες - μέλη είναι διατεθειμένες να παραχωρήσουν μέρος του σχεδιασμού της οικονομικής και νομισματικής τους πολιτικής στα υπερεθνικά όργανα της Ένωσης. Και αυτό δεν συνέβη. Δεν συνέβη με την Ιταλία, ούτε με την Ελλάδα, την Πορτογαλία και την Ισπανία. Αυτό ακριβώς έφερε το ευρώ στη σημερινή δοκιμασία.»

Βεβαίως σήμερα με αυτά τα δεδομένα δεν υπάρχουν περιθώρια υποτίμησης εθνικών νομισμάτων, διότι υπάρχει μόνον το ευρώ, ούτε μπορεί μία χώρα να αποβληθεί από την ΟΝΕ.

Η ΟΝΕ είναι μονόδρομος, υποστηρίζει ο Γιούργκεν Μάτες από το Ινστιτούτο Γερμανικής Οικονομίας, και κατά την άποψή του αυτό σημαίνει κοινή πορεία, κοινά προβλήματα, κοινή λύση: «Πρέπει να θεωρήσουμε ότι ντε φάκτο η ένταξη στην ΟΝΕ δεν μπορεί να ανατραπεί. Δηλαδή για το κάθε μέλος είναι σαφές τι θα γίνει και πως προχωρούμε. Άρα πρέπει να αποδεσμευθεί ρευστό από τις χώρες που έχουν τώρα προβλήματα, να διοχετευθεί στην ευρωζώνη και μετά να υποτιμηθεί το ευρώ, να διοχετευθεί εκ νέου στις χώρες - μέλη και έτσι να επωφεληθούν όλοι μαζί από αυτό.»

Επιβεβλημένο το αυστηρό πρόγραμμα εξυγίανσης, αναπόφευκτη η κοινωνική δυσφορία

Bildunterschrift: Großansicht des Bildes mit der Bildunterschrift: Τελικά πως μπορεί να βοηθηθούν οι νοτιοευρωπαϊκές χώρες; «Να προχωρήσουν μόνες τους», φωνάζουν αρκετοί πολιτικοί, «δεν θα βγάλουμε εμείς το φίδι από την τρύπα».

«Να προχωρήσουν μόνες τους, αλλά με τη συμπαράσταση της ΟΝΕ», υποστηρίζουν οι ειδικοί αναλυτές και επισημαίνουν ότι οι όροι για την βοήθεια της Ένωσης, π.χ. προς την Ελλάδα, θα πρέπει να είναι αυστηροί, με αναπόφευκτη βέβαια συνέπεια να προκαλέσουν κοινωνικές αναταράξεις.

Ο Γιόαχιμ Σταρμπάτι εκτιμά ότι κάτι τέτοιο είναι όμως αναπόφευκτο: «Τώρα πρέπει οι χώρες αυτές να κάνουν ό,τι δεν έκαναν τόσα χρόνια. Και ασφαλώς είναι δύσκολο, διότι βρίσκονται σε κρίση και ο χρόνος πιέζει. Στην Ελλάδα παρατηρούνται αμέσως ταραχές στους δρόμους, όταν αλλάζει κάτι, πόσον μάλλον που τώρα θα πρέπει η κυβέρνηση όντως να προχωρήσει σε δραστικές περικοπές των δημοσίων επιδοτήσεων και ενισχύσεων για να γίνει πάλι ανταγωνιστική η οικονομία, για να γίνει αποπληρωμή χρεών και να μειωθεί το δημοσιονομικό έλλειμμα. Είναι επομένως αναμενόμενο ότι η εφαρμογή ενός αυστηρού προγράμματος εξυγίανσης θα προκαλέσει κοινωνική αναταραχή, το βλέπουμε εξάλλου και σε άλλες χώρες, όπως την Ισλανδία και τη Λετονία.»

Τέλος οι Γερμανοί αναλυτές Σταρμπάτι και Μάτες εκτιμούν ότι είναι απίθανη η χρεοκοπία της Ελλάδας ή όποιας άλλης χώρας της Ευρωζώνης και επιπλέον υποστηρίζουν πως το ευρώ παρά τους κλυδωνισμούς και τα προβλήματα εξακολουθεί να είναι πιο σταθερό και πιο ελκυστικό από το δολάριο.

Rolf Wenkel / Βιβή Παπαναγιώτου

Υπεύθ. σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου-----from DW