Επιστήμη | 16.04.2010

Πόσο επικίνδυνη είναι η ηφαιστειακή τέφρα για τα αεροπλάνα;

Χάος επικρατεί από χθες στα περισσότερα ευρωπαϊκά αεροδρόμια εξαιτίας της ηφαιστειακής τέφρας από την Ισλανδία – Εκτιμάται ότι το 60 % των προγραμματισμένων για σήμερα πτήσεων στην Ευρώπη θα ακυρωθεί.

Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης βρίσκονται στο μεταξύ τα μεγαλύτερα αεροδρόμια των χωρών της Ευρώπης εξ αιτίας της ηφαιστειακής σκόνης που προκάλεσε η έκρηξη ηφαιστείου στην Ισλανδία.

Γιατί είναι όμως η ηφαιστειακή τέφρα τόσο επικίνδυνη για τα αεροπλάνα, ρωτήσαμε τον Ντάνιελ Χόλτγκεν από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία για την Ασφάλεια των Πτήσεων (EASA);

«Τα αεροπλάνα είναι έτσι σχεδιασμένα ώστε να μπορούν να αντιμετωπίσουν και να απορροφήσουν συγκεκριμένες ποσότητες ηφαιστειακής στάχτης. Όταν όμως η ποσότητα της στάχτης δημιουργεί ένα ολόκληρο σύννεφο, τότε στην εσχάτη των περιπτώσεων μπορεί να προκληθεί διακοπή της λειτουργίας των κινητήρων. Κάτι τέτοιο είναι καταστροφικό και γι΄ αυτό ήταν επιβεβλημένη η απαγόρευση των πτήσεων».

Δεν τα «πιάνει» το ραντάρ

Όπως εξηγεί ο ειδικός, η ηφαιστειακή τέφρα επηρεάζει ακόμη και την ορατότητα:

Εκτιμάται ότι το 60 % των προγραμματισμένων για σήμερα πτήσεων στην Ευρώπη θα ακυρωθεί«Την ημέρα δεν υπάρχει ιδιαίτερο πρόβλημα καθώς ο πιλότος μπορεί να δει το σύννεφο και να το αποφύγει. Το βράδυ όμως τα ραντάρ δεν μπορούν να αναγνωρίσουν αυτά τα σύννεφα ηφαιστειακής στάχτης. Γι΄ αυτό επιβάλλονται και οι απαγορεύσεις ειδικά σε περιοχές όπου μπορούν να δημιουργηθούν αυτά τα σύννεφα και τα οποία δεν μπορούν να δουν οι πιλότοι».

Οι ηφαιστειακές εκρήξεις συνοδεύονται από μείωση της ποσότητας του οξυγόνου στην ατμόσφαιρα. Κατά πόσον επηρεάζει αυτό τις αερομεταφορές;

«Στην πραγματικότητα δεν επηρεάζονται μόνον οι κινητήρες. Μέρος της τέφρας μπορεί για παράδειγμα να διεισδύσει μέσα στο αεροπλάνο μέσω του συστήματος εξαερισμού. Επίσης μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα στα φτερά. Τα σωματίδια θα μπορούσαν να προκαλέσουν και την εκδήλωση πυρκαγιάς στους κινητήρες. Πρέπει επομένως πάση θυσία να αποφύγει κανείς αυτά τα σύννεφα».

Το «καλό» σε τέτοιες περιπτώσεις, σύμφωνα με τον ειδικό, είναι ότι μπορεί να περιορίσει κανείς γεωγραφικά το πεδίο εξάπλωσης της στάχτης. Κλείνοντας λοιπόν τους αντίστοιχους εναέριους χώρους δεν υπάρχει κανένας απολύτως κίνδυνος για τις αερομεταφορές.

Το ακραίο περιστατικό του 1982

"Πρέπει πάση θυσία να αποφύγει κανείς αυτά τα σύννεφα", λέει ο ειδικός.Τα προληπτικά μέτρα που λαμβάνονται σήμερα σε όλη την Ευρώπη οφείλονται μεταξύ άλλων και σε ένα ακραίο περιστατικό που έλαβε χώρα το 1982. Αεροσκάφος της British Airways που πετούσε πάνω από την Ινδονησία έπεσε πάνω σε ένα σύννεφο ηφαιστειακής σκόνης με αποτέλεσμα να διακοπεί η λειτουργία και των τεσσάρων κινητήρων του. Λίγο αργότερα οι πιλότοι κατάφεραν ωστόσο να τους θέσουν και πάλι σε λειτουργία. Ο Ντάνιελ Χόλτγκεν τονίζει πάντως ότι στην Ευρώπη δεν έχει καταγραφεί ποτέ πτώση αεροσκάφους λόγω ηφαιστειακής σκόνης.

Silke Wünsch/Κώστας Συμεωνίδης

Υπεύθ. σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου

dw