Γερμανία εναντίον Ευρώπης

The New York Times

Οι δεσμεύσεις της Γερμανίας απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ενωση υπήρξαν καθοριστικές για τη μεταπολεμική ανάπτυξη της κατεστραμμένης χώρας και την οικονομική της επιτυχία. Εδώ και χρόνια, η Γερμανία διαδραμάτιζε ρόλο στην Ευρώπη ανάλογο με εκείνον που συχνά έπαιξαν οι ΗΠΑ στον κόσμο, καθιστάμενη ατμομηχανή ανάπτυξης, της οποίας ο δυναμισμός και οι απαιτήσεις βοηθούν στην ανάκαμψη από οικονομικές κρίσεις προτού αυτές μετατραπούν σε βαθιά ύφεση.

Σήμερα, στη χειρότερη δυνατή χρονική συγκυρία, η Γερμανία στρέφεται σε εθνικιστικές ψευδαισθήσεις. Οι παλαιότερες οικονομικές επιτυχίες της Ευρώπης παρουσιάζονται ως αμιγώς γερμανικά επιτεύγματα, ενώ για τα σημερινά σοβαρά προβλήματα της ευρωπαϊκής ηπείρου ευθύνονται όλοι, εκτός της Γερμανίας. Η στάση αυτή δεν είναι ρεαλιστική ούτε και βιώσιμη. Οι Γερμανοί πολιτικοί και σχολιαστές, όμως, συνεχίζουν να αναπαράγουν και να τροφοδοτούν τέτοιες αυτοκαταστροφικές θέσεις.

Νωρίτερα φέτος, όταν η Γερμανία αρνείτο να συμμετάσχει σε πρόγραμμα διάσωσης, η μεγαλύτερη σε κυκλοφορία εφημερίδα της χώρας, η Bild, πρότεινε την πώληση της Ακρόπολης από την ελληνική κυβέρνηση για την αποπληρωμή των χρεών της. (Η αξία του μνημείου εκτιμήθηκε από την Bild στα 140 δισ. ευρώ.) Ανώτατο στέλεχος της κυβέρνησης Μέρκελ πρότεινε τον πλειστηριασμό ελληνικών νησιών του Αιγαίου, ενώ την ίδια ώρα δημοσκόπηση της Bild έδειχνε ότι η πλειοψηφία των Γερμανών συμφωνούσε με την εκδίωξη της Ελλάδας από την Ευρωζώνη. Υστερα από σύντομη προβληματική περίοδο που ακολούθησε την επανένωση των Γερμανιών, η ενιαία χώρα ανέλαβε σκληρές αναγκαίες πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και των αναπτυξιακών της ρυθμών. Ως αποτέλεσμα της πολιτικής αυτής, η χώρα εμφανίζει τώρα χαμηλά ελλείμματα και ρωμαλέο πλεόνασμα εξωτερικών συναλλαγών. Η εξαγωγική της οικονομία θα υποφέρει όμως, εάν οι Ευρωπαίοι καταναλωτές –οι μεγαλύτεροι πελάτες της– αδυνατούν πλέον να αγοράσουν τα προϊόντα της. Οι γερμανικές τράπεζες δάνεισαν δισεκατομμύρια στην Ελλάδα και άλλες προβληματικές οικονομίες της Ευρώπης. Αν τα πράγματα δεν βελτιωθούν γρήγορα, τα χρέη αυτά ίσως παραγραφούν.

Η Γερμανία ωστόσο δεν έχει συμβάλει όσα οφείλει στην παγκόσμια ανάκαμψη, επιλέγοντας απλά να εκμεταλλευθεί τα πακέτα οικονομικής στήριξης των ΗΠΑ και της Κίνας. Το κύριο πρόβλημα του ευρώ όμως, η έλλειψη κοινής και ρεαλιστικής νομισματικής πολιτικής, που επέτρεψε στην Ελλάδα και σε άλλα κράτη να αποκτήσουν δυσβάστακτα ελλείμματα, αποτελεί ευθύνη όλων των εμπνευστών του ευρώ και ασφαλώς της Γερμανίας.

Οι Γερμανοί δεν θέλουν να ακούσουν τις πικρές αυτές αλήθειες, ενώ οι ηγέτες τους δεν υπήρξαν πρόθυμοι να τους τις αποκαλύψουν. Εδώ και μήνες η κ. Μέρκελ αντιστάθηκε σε κάθε έκκληση να αναλάβει ηγετικό ρόλο στην Ε.Ε. Οταν η Γερμανία συμφώνησε να συμβάλει στο ταμείο διάσωσης υπό την απειλή γενικευμένης κατάρρευσης, τα οικονομικά προβλήματα της Ευρώπης ήταν ήδη πολύ χειρότερα.

Οι πλέον προβληματικές οικονομίες της Ευρωζώνης (Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία και Ιταλία) φέρουν το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης για την κατάσταση αυτή. Τα αναγκαία σκληρά μέτρα που πάρθηκαν τώρα απειλούν να βυθίσουν την ήπειρο σε βαθιά ύφεση, εφόσον η Γερμανία δεν υιοθετήσει παράλληλα δικό της επιθετικό αναπτυξιακό πρόγραμμα. Αντί να δεσμευθεί σε περαιτέρω δαπάνες, η Γερμανία προετοιμάζει και αυτή περικοπές. Η γερμανική λιτότητα, όμως, θα τσακίσει την αναδυόμενη ανάκαμψη της Ε.Ε. και την ίδια την ανάπτυξη στη χώρα.kathimerini