Στρατηγικό άνοιγμα της Αγκυρας στις χώρες της Μεσογείου

Επίσκεψη στολίσκου πέντε πολεμικών πλοίων σε λιμάνια οκτώ χωρών της περιοχής

Της Δωρας Αντωνιου kathimerini

«Στις αυτοκρατορίες η ναυτική δύναμη είναι άκρως σημαντική. Ο στόλος είχε διαδραματίσει μεγάλο ρόλο στην επικράτηση και στην υπεροχή της Πορτογαλίας, της Ισπανίας, της Ολλανδίας, της Αγγλίας και των ΗΠΑ. Βεβαίως και είναι άκρως σημαντικές και οι άλλες δυνάμεις. Κοιτάξτε τη Μαύρη Θάλασσα. Εάν η σημασία αυτής από πάσης απόψεως είναι σήμερα μία, αύριο θα είναι πέντε. Στο Αιγαίο έχουμε ήδη προβλήματα. Για να μπορέσουμε να λύσουμε τα προβλήματά μας, έχουμε ανάγκη από ισχυρές ναυτικές δυνάμεις. Ποιος μπορεί να εγγυηθεί ότι κάποια μέρα δεν θα ξεσπάσει κρίση;».
Στρατηγός ΙΛΚΕΡ ΜΠΑΣΜΠΟΥΓ

Οταν η θεωρία του αρχηγού των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων στρατηγού Μπασμπούγ για τη σημασία των ναυτικών δυνάμεων -διατυπώθηκε σε ομιλία του στο Αρχηγείο Στόλου τον περασμένο Φεβρουάριο- συναντήθηκε με το όραμα του νέου Τούρκου υπουργού Εξωτερικών, Αχμέτ Νταβούτογλου, για αναβίωση του «αυτοκρατορικού» ρόλου της Τουρκίας με ανάδειξή της σε περιφερειακή υπερδύναμη, ο τουρκικός στόλος βγήκε στη Μεσόγειο. Σε μία ιδιαιτέρως ισχυρού συμβολισμού κίνηση, η τουρκική ηγεσία αποφάσισε στολίσκος αποτελούμενος από τέσσερις φρεγάτες, με τη συνοδεία ενός πετρελαιοφόρου, να περιπλεύσει στη Μεσόγειο και να επισκεφθεί λιμένες οκτώ μεσογειακών χωρών. Πρόκειται για τις φρεγάτες TURGUT REIS, KEMAL REIS, GAZIANTEP, GIRESUN και το πετρελαιοφόρο AKAR, που στις 9 Μαΐου απέπλευσαν από τη ναυτική βάση του Aksaz, όπου προγραμματίζεται να επιστρέψουν στις αρχές Ιουλίου. Το πρόγραμμα της εξόδου του τουρκικού στολίσκου στη Μεσόγειο περιλαμβάνει επίσκεψη και στάθμευση σε λιμένες της Τυνησίας, της Αλγερίας, της Ισπανίας, της Ιταλίας, της Αλβανίας, του Μαυροβουνίου, της Κροατίας και της Αιγύπτου.

Οπως αναφέρουν διπλωματικές πηγές, η Αγκυρα εδώ και χρόνια επιθυμούσε να προβεί σε αυτό το εγχείρημα και διαρκώς το ανέβαλε, με έναν από τους παράγοντες που λειτουργούσαν ανασταλτικά να είναι το υψηλό κόστος που απαιτεί μια τέτοιας κλίμακας επιχείρηση. Τελικά, ο κύβος ερρίφθη. Η σημειολογία της κίνησης αυτής είναι πολλαπλή: η Τουρκία επιθυμεί να καταστήσει εμφανή την παρουσία της στη Μεσόγειο ως ναυτική δύναμη, να δείξει ότι δεν ανήκει αποκλειστικά στην Ασία, αλλά έχει θαλάσσιο μέτωπο, το οποίο αξιοποιεί, και δυνατότητα να πραγματοποιήσει μεγάλης κλίμακας στρατιωτικές επιχειρήσεις και στη θάλασσα. Για δύο μήνες η τουρκική σημαία θα μετακινηθεί σε ολόκληρη τη λεκάνη της Μεσογείου, όχι από ένα μεμονωμένο πλοίο, αλλά από έναν μικρό στόλο, η παρουσία του οποίου δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητη. Αποδέκτες του μηνύματος είναι καταρχήν οι μεσογειακές χώρες, στις οποίες διαβιβάζεται το «είμαστε κι εμείς εδώ, έχουμε ισχυρή παρουσία, λόγο και ρόλο». Κατά δεύτερον, το ΝΑΤΟ, αλλά και η Ε.Ε. Σε μια εποχή κατά την οποία σχεδόν στο σύνολό τους οι χώρες που συμμετέχουν στο ΝΑΤΟ, ανάμεσά τους και η Ελλάδα, αναζητούν τρόπους για να περιορίσουν τη συμμετοχή τους και το κόστος που αυτή συνεπάγεται, η Τουρκία εμφανίζεται διατεθειμένη να αυξήσει και τα χρηματικά ποσά και τη συνδρομή σε δυνάμεις και μέσα στις νατοϊκές επιχειρήσεις. Τώρα προβάλλει και τη δυνατότητά της να ενισχύσει θαλάσσιες επιχειρήσεις. Μάλιστα, η απόφαση τον στολίσκο να συνοδεύει πετρελαιοφόρο, ερμηνεύεται ως επίδειξη της δυνατότητας συμμετοχής σε μεγάλης διάρκειας επιχειρήσεις με αυτονομία και αυτάρκεια σε καύσιμα.

Η Αθήνα, που παρακολουθεί στενά τις κινήσεις της Αγκυρας, αξιολογεί ως πολύ σοβαρή την επιχείρηση του τουρκικού στόλου σε επίπεδο σημειολογίας, αλλά και σε επίπεδο αναβάθμισης της διαπραγματευτικής ισχύος της Τουρκίας στους κόλπους της Συμμαχίας. Μετά τα πολλαπλά ανοίγματα σχεδόν προς κάθε κατεύθυνση των χερσαίων συνόρων της, τώρα η γειτονική χώρα επιζητά αναβαθμισμένο ρόλο και στη θάλασσα. Τόσο διπλωματικά όσο και στρατιωτικά στελέχη επισημαίνουν ότι σε επίπεδο πραγματικών δυνάμεων και δυνατοτήτων ο τουρκικός στόλος είναι μέτριας δυναμικής. Ωστόσο, σε επίπεδο επικοινωνιακό και σημειολογικό η Αγκυρα με την απόφαση να πραγματοποιήσει τη συγκεκριμένη επιχείρηση κερδίζει πολλούς πόντους, τους οποίους θεωρείται βέβαιο ότι θα επιχειρήσει να «εξαγοράσει» όταν της δοθεί η ευκαιρία.

[+] ΓPAΦHMA