Κοινωνία & Πολιτισμός | 22.07.2011

Παρθενώνας και νεοελληνικά ανομήματα

Οι αρχαίοι ναοί ήταν μέχρι πρόσφατα σύμβολα του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού. Η δημοσιονομική κρίση όμως μεταστρέφει σιγά-σιγά τη σημασία τους. Ο Παρθενώνας ως σύμβολο μιας επαπειλούμενης κατάρρευσης;

Όλα τα μασάει, όλα τα αλέθει η μεγάλη κρεατομηχανή της καθημερινής ενημέρωσης, αυτός ο αδηφάγος μύλος που τρέφεται με σενάρια τρόμου, επερχόμενες καταστροφές, καταποντισμούς και συντέλειες. Τα γρανάζια του άρπαξαν τον ενάμιση χρόνο που μας πέρασε και τον Παρθενώνα και τους αρχαίους ναούς, σύμβολα κάποτε μιας σεπτής μακαριότητας που στον καιρό της δημοσιονομικής πανούκλας μετατράπηκαν σε σύμβολα μιας ακατάσχετης κατάρρευσης.

Ναοί με πήλινα πόδια

Σύμβολα της κρίσηςΟι τεχνοκριτικοί και οι αρχαιομαθείς των μεγάλων γερμανικών εφημερίδων καταπιάνονται τώρα με αυτή τη σημασιολογική μεταστροφή των συμβόλων. Γράφει για παράδειγμα ο Johan Schloemann στη Süddeutsche Zeitung: «Όλοι ανεξαιρέτως οι ηγέτες της ευρωζώνης που συγκεντρώθηκαν στις Βρυξέλλες είχαν στο νου αυτές τις αρχαίες κολώνες που εικονογραφούν αδιάλειπτα τον τελευταίο καιρό την ελληνική κρίση. Το μήνυμα που εκπέμπουν πια αυτές οι κολώνες στα συμφραζόμενα της κατάστασης ανάγκης, στην οποία έχει βρεθεί η ελληνική πολιτεία, είναι πως στέκονται πάνω σε πήλινα πόδια. Και πως αν κλυδωνιστούν θα κλυδωνιστεί ολόκληρη η Ευρώπη. Ακόμα και η μεγάλη τρύπα στο κέντρο του Παρθενώνα μοιάζει σαν να προέκυψε από τη σημερινή έλλειψη ρευστότητας κι όχι, όπως συνέβη στην πραγματικότητα, από την έκρηξη μιας τουρκικής πυριτιδαποθήκης το 1687.»Συμβαίνει δηλαδή με τις εικόνες και τα σύμβολα ό τι ακριβώς και με τις λέξεις. Ελλάδα σήμαινε παλιότερα στα γερμανικά δύο πράγματα: κοιτίδα του πολιτισμού και ηλιόλουστη χώρα φτιαγμένη από το χέρι του Θεού για τις γερμανικές διακοπές. Σήμερα Ελλάδα σημαίνει και αμαρτωλή δημοσιονομική χοάνη.

Νίψον ανομήματα

Αντίγραφα του ΠαρθενώναΌσο για τις νεοελληνικές δημοσιονομικές αμαρτίες που δεν παίρνουν πια άφεση, ορισμένοι κάλαμοι βρήκαν τη λύση με το σύνθημα «Ας πουλήσουν τον Παρθενώνα!» Ο τεχνοκριτικός της Frankfurter Allgemeine Zeitung Dieter Bartetzko εξανίσταται μ’ αυτόν τον εκχυδαϊσμό και γράφει:«Ο Παρθενώνας δεν θα πουληθεί στον αιώνα τον άπαντα, η ελληνική αρχαιότητα θα παραμείνει καθρέφτης και κριτής μας. Μεταφορικά όμως ο Παρθενώνας πουλήθηκε και ξεπουλήθηκε ήδη αμέτρητες φορές, υπήρξε το αρχιτεκτονικό πρότυπο όχι μόνο για κοινοβούλια και δυτικούς ναούς, αλλά και για τράπεζες και χρηματιστήρια. Φυσικά κανένας τραπεζίτης δεν δίστασε ποτέ να κάνει μπίζνες με σκοπό το καθαρό κέρδος και όχι την εξυπηρέτηση του δημόσιου καλού, μόνο και μόνο επειδή εργαζόταν μέσα σε ένα αντίγραφο του Παρθενώνα. Όπως και κανενός τραπεζίτη δεν ιδρώνει το αυτί, όταν ακούει ότι θα έπρεπε να συμμετάσχει οικειοθελώς στην ανακούφιση του ελληνικού χρέους, μόνο και μόνο επειδή στην Αθήνα ορθώνεται το πρωτότυπο του Παρθενώνα.» Ποια συμπεράσματα μπορεί να βγάλει κανείς από τα άρθρα των Γερμανών κριτικών; Ότι οι καλλιεργημένοι και αξιοπρεπείς άνθρωποι αγανακτούν με την αλόγιστη και παραμορφωτική χρήση αρχαίων ελληνικών συμβόλων από τους χειριστές της δημόσιας συζήτησης για τη λεγόμενη «ευρωκρίση». Ή όμως και ότι οι καλλιεργημένοι και αξιοπρεπείς άνθρωποι προσπαθούν να προστατεύσουν τα αρχαία ελληνικά σύμβολα από τη φθοροποιό επίδραση των νεοελληνικών ανομημάτων.  

Σπύρος Μοσκόβου

Υπεύθ. σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου