Υπό τη σκιά του Μπιν Λάντεν οι σχέσεις ΗΠΑ και Ευρώπης  Ο ηγέτης της Αλ Κάιντα Οσάμα Μπιν Λάντεν άλλοτε ενώνει και άλλοτε διχάζει ΗΠΑ και Ευρώπη.Πριν από δέκα χρόνια, όταν μέλη της αλ Κάιντα υπό την καθοδήγηση του Οσάμα Μπιν Λάντεν οδηγούσαν τα αεροσκάφη στους Δίδυμους Πύργους του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου, στη Νέα Υόρκη, το αίσθημα οργής και αλληλεγγύης γιγαντωνόταν στην Ευρώπη και όπως ενδεικτικά ανέφερε και ο τίτλος γαλλικής εφημερίδας «Τώρα Είμαστε Όλοι Αμερικανοί». Δεν διήρκεσε όμως. Η δεκαετία πολέμων που ακολούθησε κλόνισε τις παλιές συμμαχίες. Και τώρα ο θάνατος του άοπλου Μπιν Λάντεν από τα πυράΑαμερικανών στρατιωτών προκάλεσε ένα νέο κύμα αντικρουόμενων συναισθημάτων και αντιδράσεων κατά μήκος του Ατλαντικού. Λίγοι Γάλλοι μπορούν να ξεχάσουν τον αμερικανικό αστεϊσμό περί «παραδομένων μαϊμούδων που τρώνε τυρί». Ενθουσιασμένοι οι Αμερικανοί έσπευσαν στην Τάιμς Σκουέρ φωνάζοντας «ΗΠΑ, ΗΠΑ, ΗΠΑ!» και στο Ίντερνετ για να παραγγείλουν μπλουζάκια με μηνύματα όπως «Τον Φάγαμε» και «Οσάμα, Πες στον Χίτλερ Χαιρετίσματα». Οι ευρωπαίοι, επίσης στόχοι της αλ Κάιντα, συγκράτησαν την ικανοποίησή τους ακόμη κι αν υπήρξαν ενθουσιώδεις και πομπώδεις τίτλοι σε κάποιες ταμπλόιντ εφημερίδες, ανάλογες με εκείνες των αμερικανικών. Κάποιες άρχισαν να αμφισβητούν τη νομιμότητα και την ηθικότητα του θανάτου του Mπιν Λάντεν και να τονίζουν τον κίνδυνο για αντίποινα. Αυτή η άποψη έχει εξοργίσει πολλούς Αμερικανούς. Όταν ο Τόνι Μέτκαλφ, ο Βρετανός εκδότης των εφημερίδων Metro στις ΗΠΑ, αποφάσισε να δημοσιεύσει ένα ρεπορτάζ για τις αντιδράσεις στην Ευρώπη που περιείχε τα σχόλια ενός πρώην καγκελαρίου της Γερμανίας ο οποίος χαρακτήρισε τον θάνατο του μπιν Λάντεν παραβίαση του διεθνούς δικαίου, «γνωρίζαμε ότι θα προκαλούσε αντιδράσεις». Ο Μέτκαλφ έγραψε στο ιστολόγιο του χθες Τετάρτη: «Δεδομένων των πανηγυρισμών ανά τις ΗΠΑ το βράδυ της Κυριακής, οι αντιδράσεις της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ισπανίας και εν μέρει της Βρετανίας δεν αποτέλεσαν έκπληξη και ταίριαξαν απόλυτα με την άποψη πολλών Αμερικανών για τους Ευρωπαίους ότι είναι παραδομένες μαϊμούδες που τρώνε τυρί». Μια ματιά στα σχόλιο της Metro στην ιστοσελίδα της εμφανίζει σχεδόν ομοφωνία μεταξύ των μερικανών αναγνωστών της εφημερίδας για την εξ Ευρώπης κριτική: «Αλαζόνες, ανόητα αυτάρεσκοι, αγνώμονες και επιπόλαιοι άνθρωποι,» έγραψε η Λίζα Σ. - ένα από τα λιγότερο κακοήθη σχόλια. Κοινές αξίες, διαφορετικές απόψεις Ο Μέτκαλφ εξηγεί στο μπλογκ του πόσο θαυμάζουν οι ευρωπαίοι την αμερικανική δέσμευση στις κοινές αξίες της δημοκρατίας και της νομιμότητας, αλλά ανησυχούν επειδή η αμερικανική πολιτική, ειδικά αναφορικά με τον μουσουλμανικό κόσμο, θέτει σε κίνδυνο αυτές τις αξίες και δημιουργεί προβλήματα για το μέλλον. «Οι δημοκρατικές χώρες δεν εκτελούν ανθρώπους χωρίς να έχει προηγηθεί η νομική διαδικασία», έγραψε. «Αν παρακαμφθεί αυτή η διαδικασία, τότε δεν διαφέρεις από τους τρομοκράτες. Είναι σκληρό αυτό; Θα πρέπει εγώ, ένας ευρωπαίος, να δεχτώ τον εμπαιγμό; Ενδεχομένως να πιστεύετε αυτό. Αλλά σας προκαλώ να αμφισβητήσετε αυτή τη λογική." Αλλά και οι Αμερικανοί που ζουν στην Ευρώπη έχουν συναίσθηση του χάσματος των απόψεων. Ο Μπέρναρντ Ουόρνερ, δημοσιογράφος και επιχειρηματίας, ο οποίος εργάζεται στη Ρώμη, δηλώνει ότι οι ευρωπαίοι συνέκριναν το θέαμα των αμερικανών «που χόρευαν στους δρόμους (πανηγυρίζοντας) για τον θάνατο κάποιου» με τις σκηνές πανηγυρισμού στη Μέση Ανατολή μετά την 11η Σεπτεμβρίου που προκάλεσαν σχόλια περί βαρβαρότητας από τις ΗΠΑ. «Έχω συγγενείς και φίλους στην πατρίδα που χαίρονται και έχω συγγενείς και φίλους στην Ευρώπη που δεν κατανοούν αυτή τη χαρά. Είναι πραγματικά ανάρμοστο για τους ευρωπαίους... Υπάρχει μία αίσθηση αποτροπιασμού», λέει ο Ουόρνερ. Ο καλιφορνέζος Ντάνιελ Λερόλ, ο οποίος εργάζεται στην Ισπανία για μια μη-κυβερνητική οργάνωση, σχολιάζει: «Οι ευρωπαίοι φίλοι μου...είναι πολύ κυνικοί ως προς αυτό. Δεν συμφωνούν με την θέση του Ομπάμα ότι αποδόθηκε δικαιοσύνη...Πληροφορήθηκα για κάποιους που χόρευαν στους δρόμους και το θεωρώ λίγο υπερβολικό." Αμερικανοί από τον Άρη, Ευρωπαίοι από την Αφροδίτη Τα σχόλια κάποιων ευρωπαϊκών εντύπων ταυτίζονται με εκείνα των αμερικανικών. Επικαλούμενη τις επιθέσεις τις 11ης Σεπτεμβρίου και τις επιθέσεις του 2005 στο Λονδίνο, η μεγαλύτερη σε κυκλοφορία εφημερίδα της Βρετανίας, Sun, κυκλοφόρησε με τίτλο: «Ο Μπιν Λάντεν Άοπλος- Ακριβώς όπως τα θύματά του της 11/9 και της 7/7». Η «αδελφή εφημερίδα», New York Post, αναφέρθηκε στο θάνατο του ηγέτη της αλ Κάιντα υπό τον τίτλο «Τον Πιάσαμε! Επιτέλους Εκδίκηση». Στη μεγαλύτερη σε κυκλοφορία εφημερίδα της Γερμανίας Bild ο σχολιαστής Γιεργκ Κους έγραψε για τους επικριτές της κεντροδεξιάς καγκελαρίου Άγκελα Μέρκελ, οι οποίοι χαιρέτισαν τον θάνατο του Μπιν Λάντεν: «Ποια ευκαιρία έδωσαν οι δολοφόνοι του Οσάμα σε εκείνους στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου, που κάηκαν ζωντανοί ή έπεσαν από τον 100ό όροφο μέσα στον πανικό τους;" Και στην οικονομική γερμανική εφημερίδα Handelsblatt, ο διευθυντής Γκάμπορ Στάιγκαρτ έγραψε: «Θα πρέπει να χαρούμε με την δολοφονία ενός ανθρώπου; Η σύντομη απάντηση είναι: Όχι. Η λιγότερο σύντομη είναι: Σε αυτή την περίπτωση, ναι, επειδή ο βίαιος θάνατος του Οσάμα Μπιν Λάντεν συνδέεται με την ελπίδα. Ένας θάνατος ενδεχομένως να συμβάλει στην αποφυγή πολλών (θανάτων). Η επιτυχία των Αμερικανών μας προκαλεί ενθουσιασμό αλλά ταυτόχρονα ντροπή εμάς των Ευρωπαίων. Μία ήπειρος που είναι ανάλογη του πληθυσμού και της οικονομικής ισχύος των ΗΠΑ δεν έχει επιδείξει θέληση να υπερασπιστεί τον εαυτό της, τις αξίες και την ευημερία της. Η πλειονότητα των Ευρωπαίων, καθώς δεν είναι μόνο οι Γερμανοί, αρνούνται να δεχτούν την κεντρική ιδέα της δεκαετούς πλέον μάχης κατά της διεθνούς τρομοκρατίας: Αυτός ο πόλεμος δεν είναι ο ίδιος τύπος πολέμου που γνωρίζουμε από τα βιβλία της Ιστορίας μας." Η αμφισβήτηση στην Ευρώπη έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις απόψεις στις ΗΠΑ, κάτι που κάποιοι αποδίδουν στις έντονες πολιτισμικές διαφορές, ενώ άλλοι στη διαφορετική αντίληψη σχετικά με το τι μπορεί να προκαλέσει ο θάνατος του Μπιν Λάντεν. Ο ανταποκριτής για ευρωπαϊκά θέματα του βρετανικού Economist, γράφοντας σε ένα ιστολόγιο, ανακαλεί μία διάσημη φράση από έρευνα του 2002, η οποία υπογράμμιζε τη διστακτικότητα της Ευρώπης να συμμετάσχει σε αμερικανικές στρατιωτικές επιχειρήσεις μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου - «Οι Αμερικανοί είναι από τον Άρη και οι Ευρωπαίοι από την Αφροδίτη». Ο αρθρογράφος επισημαίνει τις διαφορετικές αντιδράσεις των δημοσιογράφων στην είδηση του θανάτου του Μπιν Λάντεν: «Στις Βρυξέλλες. . . οι δημοσιογράφοι επανειλημμένως επιχείρησαν να κάνουν την εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. . . να καταδικάσει την επιχείρηση είτε ως μία εξωδικαστική δολοφονία, είτε ως μία προσβολή στην στάση της Ευρώπης κατά της θανατικής ποινής. Στην Ουάσινγκτον, αντίθετα, πολλοί θέλησαν. . . ο σύμβουλος του Λευκού Οίκου σε θέματα αντιτρομοκρατίας να δώσει λεπτομέρειες της επιχείρησης στην Αμποταμπάντ. . . ξεκάθαρα, οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι (ή τουλάχιστον οι δημοσιογράφοι από ΗΠΑ και Ευρώπη) εξακολουθούν να κατοικούν σε διαφορετικό πλανήτη." Φόβοι για επιθέσεις Στη Ρώμη, ο δημοσιογράφος Μπέρναρντ Ουόρνερ λέει ότι κατανοεί τη σπουδαιότητα που δίνουν οι συμπατριώτες του Αμερικανοί στο να «πάρουν το κεφάλι» του Μπιν Λάντεν μετά από χρόνια ματαίωσης: «Το θέμα για τους Αμερικανούς είναι η αίσθηση ότι έκλεισαν την υπόθεση,» εξηγεί. Από την άλλη, «Οι ευρωπαίοι σαφώς αντιλαμβάνονται ότι τα πράγματα είναι πολύ πιο περίπλοκα." Ο Χολ Γκάρντνερ, καθηγητής διεθνούς πολιτικής στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο του Παρισιού, εκτιμά ότι η ειδοποιός διαφορά δεν είναι η απέχθεια προς τον Μπιν Λάντεν - αυτή είναι κοινή - αλλά το πόσο διαφορετικό φάνταζε το μέλλον από την Τάιμς Σκουέαρ ή από τα Ηλύσια Πεδία. «Συχνά το ξεχνάμε. . . ότι οι Γάλλοι ήταν οι πρώτοι οι οποίοι στήριξαν τις ΗΠΑ στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών για να αναλάβει στρατιωτική δράση στο Αφγανιστάν μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου...που είχε ενορχηστρώσει ο Μπιν Λάντεν,» λέει ο Γκάρντνερ. «Η γαλλική εφημερίδα Le Monde έγραψε, 'Τώρα Είμαστε Όλοι Αμερικανοί!' Σχεδόν δέκα χρόνια αργότερα, οι Γάλλοι, ακριβώς όπως και οι Αμερικανοί, αισθάνονται ανακούφιση, αν όχι χαρά, που επιτέλους σκοτώθηκε ο Μπιν Λάντεν. Ωστόσο η διαφορά έγκειται στην γενική απαισιοδοξία που επικρατεί στη Γαλλία. Οι Γάλλοι δεν πιστεύουν ότι ο θάνατος του Μπιν Λάντεν θα τερματίσει την διεθνή μάχη κατά της τρομοκρατίας. . . Φοβούνται νέα σχέδια για επιθέσεις και νέα πλήγματα, όπως εκείνο κατά το οποίο σκοτώθηκαν Γάλλοι πολίτες στο Μαρακές της περασμένη εβδομάδα και την μεγάλη πιθανότητα οι υποστηρικτές του Μπιν Λάντεν να σχεδιάζουν μεγάλη επίθεση." www.kathimerini.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ