Saturday, January 1, 2011

Πολιτισμός | 31.12.2010

Η νέα δίψα για την Ελλάδα

Ο χρόνος που τελειώνει έφερε με δυσάρεστο τρόπο στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής προσοχής την Ελλάδα. Μέσα από αυτή τη δυσφορία ωστόσο ξεπηδά και η περιέργεια, μια νέα δίψα πραγματικής γνωριμίας με τη σημερινή Ελλάδα.

Annus horribilis, έτος σκαιόν για την Ελλάδα το 2010. Όχι, δεν διασύρθηκε η χώρα, ανασύρθηκε από τη σκιά και φάνηκε ξεκάθαρα η ολιγωρία και η ανικανότητα πολλών, συναπτών, πολιτικά ποικιλόχρωμων κυβερνήσεων της μεταπολίτευσης. Αλλά η Ελλάδα φυσικά δεν είναι μόνο αυτό το λίγο, οι κυβερνήσεις της μεταπολίτευσης. Για τον έξω κόσμο και για τη Γερμανία ειδικά η Ελλάδα είναι και μια ιδεατή Αρκαδία, μια λαμπρή φαντασίωση, μια αρχαϊκή πηγή σκέψης και ευαισθησίας. Αυτή η Ελλάδα παραμένει αλώβητη, αλλά οι σημερινοί κάτοικοι εκείνης της παλιάς πνευματικής επικράτειας βρίσκονται σήμερα στις ανεμοδαρμένες παρυφές της ευρωζώνης. Οι παρατηρητές των εξελίξεων δεν τους έκριναν ανεύθυνους αλλά συνυπεύθυνους. Η αγαπημένη αυτή και τόσο οικεία χώρα ξαφνικά έγινε ξένη, άγνωστη, μυστηριακή. Πέρα από την κατανομή ευθυνών στις πολιτικές ελίτ, πέρα από την κρίση της ιστορίας που είναι πολύ νωρίς για να είναι τελεσίδικη, το γερμανικό βλέμμα είδε ένα σύμφυρμα από νοοτροπίες, συμπεριφορές, συνήθειες που συνέβαλαν στο αδιέξοδο, στην ασφυξία.

Σε αναζήτηση εξηγήσεων

Ο Jazra Khaleed στο Βερολίνο, 2010Ο Jazra Khaleed στο Βερολίνο, 2010Και μετά την πρώτη έκπληξη έρχεται η αναζήτηση εξηγήσεων. Μέσα από την απαξίωση γεννιέται και μια νέα δίψα για Ελλάδα. Σε όλα τα επίπεδα. Πότε συνέβη αντί ο δημοσιογράφος να προσπαθεί να «ψαρέψει» τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, να προσπαθεί ο δεύτερος να «ψαρέψει» τον πρώτο; Συνέβη αυτές τις μέρες στο Βερολίνο με Έλληνα ανταποκριτή και τον εκπρόσωπο της γερμανικής κυβέρνησης. Ο δεύτερος ήθελε να μάθει τι γίνεται ακριβώς, πώς πάνε οι Έλληνες, πού οδηγούνται τα πράγματα. Όλοι θέλουν να καταλάβουν την Ελλάδα, αλλά νιώθουν ότι ξέρουν ελάχιστα. Πάμε στο θέατρο. Η γερμανική κριτική εντόπισε το ξύπνημα μιας νέας συλλογικότητας, την αφύπνιση του δήμου, σ’ εκείνη την παράσταση, με την οποία τελείωσε τον Ιούλιο στο Ηρώδειο το Φεστιβάλ Αθηνών, τον Προμηθέα στην Αθήνα, όπου επί σκηνής δεν ήταν ηθοποιοί αλλά 103 πολίτες της σημερινής Αθήνας. Ο καθένας να διηγείται την προσωπική του ιστορία και το κοινό να πάλλεται. Πάμε στην ποίηση. Η γερμανική κριτική ανακάλυψε στο Φεστιβάλ Ποίησης στο Βερολίνο τον Ιούνιο έναν ποιητή από την Αθήνα που ανταποκρίνεται στη νέα δίψα. Όχι, δεν έχει κλεινό ελληνικό όνομα, λέγεται μόνο Jazra Khaleed, Έλλην ποιητής τσετσενικής καταγωγής, σχεδόν παιδί που το κροτάλισμα των στίχων του γίνεται η φωνή των καταραμένων, η βροντή των κολασμένων της σημερινής Αθήνας.

Απλές ελληνικές εικόνες

Απλές ελληνικές εικόνεςΑπλές ελληνικές εικόνεςΈχουμε ένα βάρος στην ψυχή, αυτές τις τελευταίες ώρες του σκαιού έτους 2010. Αλλά και την πεποίθηση ότι κάτι πρέπει να πούμε, ότι κάτι έχουμε να πούμε, κάπως να ανταποκριθούμε σ’ αυτή τη νέα δίψα για Ελλάδα. Και μέχρι να το καταφέρουμε, να κρατηθούμε από απλές ελληνικές εικόνες, στιγμιότυπα ενός ταπεινού κόσμου που μας περιβάλλει και που δεν νοιάζεται για τα επίκαιρα πάθη. Ξαφνικά μια μονόφθαλμη κάπαρη που σκάει μέσα από μια ξερολιθιά στην Αίγινα και χαριεντίζεται φιλάρεσκα με τον ήλιο. Ξαφνικά ένα χελιδονόψαρο που αναπηδά από τη ρυτιδιασμένη θάλασσα κάπου στις Σποράδες και μένει μετέωρο για κλάσμα του δευτερολέπτου. Μετεωρισμός ευτυχίας.

Σπύρος Μοσκόβου

Υπεύθ. Σύνταξης: Στέφανος Γεωργακόπουλος

dw

No comments:

Post a Comment