Πολιτική | 20.08.2010

Ενόψει νέου κύματος βίας στο Ιράκ;

Η χθεσινή ήταν αναμφίβολα μια ιστορική ημέρα. Οι τελευταίοι μάχιμοι Αμερικανοί στρατιώτες εγκατέλειψαν το Ιράκ. Ποιά όμως είναι η χώρα που αφήνουν πίσω τους οι Αμερικανοί επτά χρόνια μετά την εισβολή;

Οι ίδιοι οι Ιρακινοί αντιμετωπίζουν την αποχώρηση των Αμερικανών με ανάμεικτα συναισθήματα. Από τη μια πλευρά σίγουρα χαίρονται αφού μετά από επτά χρόνια παρουσίας στην πολύπαθη χώρα οι Αμερικανοί αφήνουν πίσω τους δεκάδες χιλιάδες, ίσως και εκατοντάδες χιλιάδες σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, νεκρούς. Σπάνια θα συναντήσει κανείς ιρακινή οικογένεια που δεν θρηνεί κάποιον από το περιβάλλον της.

Από την άλλη ωστόσο είναι διάχυτος ο φόβος ότι ενδέχεται η κατάσταση να επιδεινωθεί. Ορισμένοι αναλυτές εκφράζουν φόβους ότι οι τρομοκρατικές επιθέσεις θα αυξηθούν, ενώ οι συγκρούσεις μεταξύ των διαφόρων εθνοτικών ομάδων θα ενταθούν. Τι ανησυχεί περισσότερο τους πολίτες τώρα;

"Η κατάσταση ασφαλείας είναι πολύ κακή. Γίνονται πολύ συχνά επιθέσεις και εμείς οι γυναίκες δεν τολμούμε να βγούμε από το σπίτι χωρίς τον πατέρα, το σύζυγο ή τον αδερφό", λέει μια κυρία για να συμπληρώσει κάποιος άλλος: "Όλα καταρρέουν σε αυτή τη χώρα. Δεν υπάρχει ούτε κυβέρνηση, ούτε ασφάλεια".

Αλ Κάιντα και κενό εξουσίας

Έχει υπερεκτιμηθεί ο ρόλος των Αμερικανών;Το τελευταίο διάστημα οι επιθέσεις τρομοκρατικών ομάδων, όπως της Αλ Κάιντα, αυξήθηκαν σημαντικά. Κύριοι στόχοι είναι αστυνομικοί, στρατιώτες και νεοσύλλεκτοι. Μόλις την περασμένη Τρίτη ένας καμικάζι παρέσυρε στο θάνατο 59 άτομα που ήθελαν να καταταγούν. Το μήνυμα των τρομοκρατών είναι σαφές: όποιος θέλει να συμβάλει στη σταθερότητα και την ασφάλεια της χώρας, κινδυνεύει άμεσα.

Η Αλ Κάιντα όμως δεν είναι το μοναδικό πρόβλημα του Ιράκ. Μισό σχεδόν χρόνο μετά τις τελευταίες κοινοβουλευτικές εκλογές δεν στάθηκε ακόμη δυνατό να σχηματιστεί κυβέρνηση. Όλες οι προσπάθειες για το σχηματισμό κυβέρνησης εθνικής ενότητας έχουν πέσει μέχρι στιγμής στο κενό. Αρχές της εβδομάδας μάλιστα οι σχετικές συνομιλίες διεκόπησαν. Η κατάσταση αυτή αποτελεί πρόσφορο έδαφος για εξτρεμιστές και τρομοκράτες που προσπαθούν να εκμεταλλευτούν το κενό εξουσίας. Γι΄ αυτό το λόγο ο διοικητής των Αμερικανικών δυνάμεων στο Ιράκ, Ρέι Οντιέρνο τονίζει με κάθε ευκαιρία: "Συνεχίζουμε να είμαστε εδώ! Δεν εγκαταλείπουμε πλήρως τη χώρα".

"Δεν είμαστε έτοιμοι"

Απαισιόδοξος για το μέλλον εμφανίζεται πάντως ο Ιρακινός ομόλογός του Σεμπάρι ο οποίος προειδοποίησε αρκετές φορές το τελευταίο διάστημα ότι ο στρατός του δεν είναι ακόμη κατάλληλα εκπαιδευμένος. Σε πολυάριθμες συνεντεύξεις του τάχθηκε υπέρ της παραμονής των Αμερικανών στο Ιράκ μέχρι το 2020. Ωστόσο το 2011, όπως σχεδιάζει ο Μπάρακ Ομπάμα, οι Αμερικανοί θα αποτελούν οριστικά παρελθόν για το Ιράκ. Τους επόμενους μήνες θα αποχωρήσουν και όσοι έμειναν προς το παρόν για να εκπαιδεύσουν τις ιρακινές δυνάμεις ασφαλείας.

Τελευταίες αναμνηστικές φωτογραφίεςΥπάρχουν βέβαια και εκείνοι που υποστηρίζουν ότι ο ρόλος των Αμερικανών έχει υπερεκτιμηθεί. Όπως ο Ιρακικός πολιτικός αναλυτής και συγγραφέας Αμίρ αλ Χιλού: "Οι αμερικανικές δυνάμεις έχουν αποσυρθεί εδώ και μήνες από τις πόλεις. Στις στρατιωτικές επιχειρήσεις των τελευταίων μηνών δεν έχουν παίξει κανέναν απολύτως ρόλο. Η αποχώρησή τους ίσως επηρεάσει την εθνική κατάσταση ασφαλείας στο σύνολό της, αλλά όχι τις καθημερινές επιχειρήσεις στις πόλεις και τους δρόμους".

Οι πιο αισιόδοξοι εκτιμούν ότι στην καλύτερη περίπτωση η κατάσταση θα παραμείνει απλά ως έχει, δηλαδή άκρως επικίνδυνη.

Rainer Sollich / Κώστας Συμεωνίδης

Υπεύθ. σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου

DW