Δημήτρης Μητροπάνος, λαϊκός, ευθύς, μετρημένος

Της Γιωτας Συκκα

Αυθεντικά λαϊκός τραγουδιστής, αγαπητός και άνθρωπος «σπαθί» όπως τον ξεχώριζε ο Γιώργος Ζαμπέτας, ο Μήτσος όπως φώναζαν τον Δημήτρη Μητροπάνο οι φίλοι και συγγενείς, ήταν από εκείνους που τίμησαν το ελληνικό τραγούδι. Δωρικός, απόμακρος, μετρημένος, δεν παραδόθηκε στην αμετροέπεια του χώρου του. Αυτό που τον χαρακτήριζε ήταν η ευθύτητα. «Λίγα λόγια και καλά», έλεγε ο ίδιος. Ταλαιπωρημένος από παιδί αλλά σοβαρός, με το δικό του χιούμορ, δεν κουβαλούσε τίποτε από τα συμπλέγματα καλλιτεχνών της γενιάς του. Τα συνδύαζε όλα, ήταν ανοιχτός σε είδη και σε συνεργασίες, μα πάνω απ’ όλα αγαπούσε το λαϊκό τραγούδι.

Καλός οικογενειάρχης από μικρός, στήριγμα για τη μάνα και την αδερφή του και πολύ αργότερα από τη δεκαετία του ’90 για τη δική του οικογένεια, τη σύζυγό του Βένια και τις δύο κόρες του, την Αναστασία και τη Μυρσίνη. Στην πίστα είχε το παράστημα των παλιών ερμηνευτών. Τη φινέτσα και την αυστηρότητα του Μπιθικώτση και ας αγαπούσε τον Καζαντζίδη.

Ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης, άλλωστε, που γνώρισε σε μια συγκέντρωση της εταιρείας του θείου του στο «Πλακιώτικο Σαλόνι», του είχε πει: «Εσύ πρέπει να γίνεις τραγουδιστής». Τον πήγε στην «Κολούμπια», τον σύστησε στον μεγάλο Τάκη Λαμπρόπουλο ο οποίος με τη σειρά του τού γνώρισε τον Γ. Ζαμπέτα. «Μια σχέση πατέρα - γιου». Ετσι άρχισε η καριέρα του Δημήτρη Μητροπάνου όταν άφησε την Αγία Μονή έξω από τα Τρίκαλα όπου γεννήθηκε το 1948, μια φτωχή και έντονα χαρακτηρισμένη αριστερή περιοχή, τη «Μικρή Μόσχα» όπως την αποκαλούσαν, για να έρθει στην Αθήνα.

Σκληρά χρόνια, ειδικά για ένα παιδί που αισθανόταν ορφανό. Ωσπου ένα γράμμα από τη Ρουμανία διέψευσε ότι ο πατέρας σκοτώθηκε στο αντάρτικο. «Τον γνώρισα στα 28 μου», μου είχε πει κοφτά το 2000.

Τα πρώτα χρόνια στην Αθήνα τα πέρασε στην Αχαρνών με τον θείο του, τα βράδια ως τραγουδιστής στα «Ξημερώματα» δίπλα στον Ζαμπέτα, το πρωί σχολείο, και όταν μπορούσε έτρεχε στους Λαμπράκηδες. Ηταν αναπόφευκτο να πολιτικοποιηθεί και ώς το τέλος της ζωής του ήταν αφοσιωμένος υποστηρικτής των ταλαιπωρημένων. Εξέφραζε τις θέσεις του, θύμωνε, έκανε κριτική στην Αριστερά και στις συνήθειές της. «Ο, τι κι αν κάνουν στη ζωή τους θέλω να υπερασπίζονται τις απόψεις τους, την ατομική τους ελευθερία, να ατσαλώσουν», μου είχε πει για τις κόρες τον περασμένο Οκτώβριο. Στην ίδια συνέντευξη μιλούσε με πάθος για «ένα κράτος δικαίου». «Αν ο πολίτης φάει λεφτά και τιμωρηθεί με 10 χρόνια, αυτοί που είναι εξουσία να φάνε τα διπλάσια. Και κυρίως να παρουσιάζουν τα περιουσιακά τους στοιχεία όταν μπαίνουν κι όταν βγαίνουν από την πολιτική».

Ηταν από τους πρώτους που μίλησε για τον ξεπεσμό του ελληνικού τραγουδιού: «Από τον καιρό που το τραγούδι έφυγε από τα χέρια των δημιουργών και πήγε σε εκείνα των τραγουδιστών άρχισε το κακό. Νόμιζαν ότι θα κάνουν την επανάστασή τους. Αλλά με ποια όπλα; H φωνή μόνο δεν φθάνει». Ο ίδιος, πάντως, ευτύχησε να τραγουδήσει μεγάλους δημιουργούς. Συνεργάστηκε με τους Μίκη Θεοδωράκη, Γιώργο Ζαμπέτα, Δήμο Μούτση, Απόστολο Καλδάρα, Χρήστο Νικολόπουλο, Γιάννη Σπανό, Τάκη Μουσαφίρη, Γιώργο Κατσαρό, Μάριο Τόκα, Θάνο Μικρούτσικο, Δημήτρη Παπαδημητρίου, Δημήτρη Κορακάκη, ενώ ο τελευταίος του δίσκος ήταν με τον Σταμάτη Κραουνάκη. Ηταν από τους πρώτους, ωστόσο, που συμμετείχε σε δίσκους του Λάκη Παπαδόπουλου και του Νίκου Πορτοκάλογλου, τα χρόνια που οι τραγουδοποιοί αυτοί ήταν χαρακτηρισμένοι εκφραστές της ροκ σκηνής.

«Φοβάσαι τον θάνατο;», ρώτησα δειλά στην τελευταία συνάντηση: «Τι να φοβηθώ; Ολοι θα φύγουμε». Περισσότερη ώρα μιλούσε για τα στραβά του συστήματος υγείας, τους αβοήθητους συνταξιούχους, τους αγανακτισμένους στο Σύνταγμα, παρά για τις δικές του περιπέτειες υγείας που τον ταλαιπωρούσαν.

Αυτός ήταν ο Δ. Μητροπάνος. «Δυνατός και περήφανος άντρας», όπως τον χαρακτήρισε χθες ο Μίκης Θεοδωράκης. Ενώ ο Σταμάτης Κραουνάκης (στο Δεύτερο πρόγραμμα της ΕΡΤ) μας έδειξε τι σημαίνει αυτή η απώλεια: «Κλείνει με θόρυβο η πόρτα του λαϊκού τραγουδιού».

Η κηδεία του Δ. Μητροπάνου θα γίνει αύριο στις δύο το μεσημέρι από το Α΄ Νεκροταφείο. Και η παράκληση της οικογενείας: αντί στεφάνων να ενισχυθεί το Κέντρο Αλληλεγγύης Ιδρύματος Αστέγων, λογαριασμός 064/48000015 Εθνική Τράπεζα.