ΚΑΛΠΕΣ ΑΥΡΙΟ ΓΙΑ ΝΕΟ ΠΡΟΕΔΡΟ ΣΤΗ ΡΩΣΙΑ

Ο Πούτιν με... αντίπαλο μόνο τη φθορά

Η νίκη του Ρώσου πρωθυπουργού είναι δεδομένη. Ερωτηματικό όμως παραμένει το ποσοστό που θα συγκεντρώσει, με δεδομένο το πρωτοφανές κίνημα αμφισβήτησης των τελευταίων μηνών προς το πρόσωπό του. Σύμφωνα με τα γκάλοπ, πάντως, το πιθανότερο είναι ότι θα επικρατήσει εύκολα από τον πρώτο γύρο

Θορυβημένος από το κίνημα αμφισβήτησης, ο 59χρονος Πούτιν βγήκε στην αντεπίθεση, επιστρατεύοντας παλαιά και καλά δοκιμασμένα «όπλα»: τον αντιαμερικανισμό, την εθνική υπερηφάνεια και τη σταθερότητα εντός των συνόρων

Το μεγάλο ερώτημα δεν είναι ποιος, αλλά πώς και για πόσο; Είναι κάτι παραπάνω από σίγουρο πως ο νικητής των αυριανών προεδρικών εκλογών στη Ρωσία θα είναι ο σημερινός πρωθυπουργός της χώρας, Βλαντιμίρ Πούτιν.

Μάλιστα, εάν πιστέψουμε τις δημοσκοπήσεις, το πιθανότερο είναι πως ο Πούτιν θα επικρατήσει εύκολα από τον πρώτο γύρο, συγκεντρώνοντας ποσοστό αρκετά μεγαλύτερο του απαιτούμενου 50% (κάποιες σφυγμομετρήσεις τού δίνουν ακόμη και 66%).

Ωστόσο, όσο σίγουρα είναι όλα τα παραπάνω, άλλο τόσο σίγουρο είναι πως ο Πούτιν, έπειτα από 12 συναπτά έτη στην εξουσία, πλέον έχει απολέσει μέρος της λάμψης του, με αποτέλεσμα πια να μη θεωρείται πολιτικά ακαταμάχητος. Συγκριτικά, αρκεί να αναλογιστεί κανείς πως στα μέσα του 2008 το ποσοστό δημοφιλίας του Ρώσου ηγέτη άγγιζε το 85%.

Η σπίθα που άναψε τη φλόγα της αμφισβήτησης του Πούτιν προήλθε από τις βουλευτικές εκλογές του περασμένου Δεκεμβρίου, οι οποίες σημαδεύτηκαν από καταγγελίες για νοθεία

Πίσω στο παρόν, για την πλειονότητα των αναλυτών, οι παραπάνω επιδόσεις αποτελούν «περασμένα μεγαλεία». Αλλωστε η ισχυρή Ρωσία του 2012 δεν θυμίζει σε σχεδόν τίποτα την «ανυπόληπτη» Ρωσία της μετα-Γέλτσιν εποχής (των ετών 1999-2000, οπότε ο Πούτιν πρωτοανέλαβε την εξουσία ως προσωπικότητα ικανή να εγγυηθεί τη σταθερότητα και να αποκαταστήσει την εθνική υπόληψη).

Πλέον η Ρωσία διαθέτει μια πολυπληθή και καλλιεργημένη μεσαία τάξη, η οποία διεκδικεί λόγο στα κοινά: ελεύθερες και διαφανείς εκλογές, ελευθεροτυπία, ελευθερία του λόγου και ανεξάρτητη δικαιοσύνη.

Μόσχα

Βιάτσεσλαβ Βολοντιν

Μάλιστα, σε κάποια μεγάλα αστικά κέντρα, όπως για παράδειγμα στη Μόσχα, σχεδόν ο μισός πληθυσμός ανήκει πια στην εν λόγω μεσαία τάξη, από την οποία άλλωστε πηγάζει και το πρωτοφανές σε ένταση αντι-πουτινικό κίνημα των τελευταίων τριών μηνών.

Η απόλυτη κυριαρχία του 59χρονου Πούτιν άρχισε να αμφισβητείται ανοιχτά ήδη από τα τέλη του περασμένου Σεπτέμβρη, όταν αυτός ανακοίνωσε πως πρόκειται να επιστρέψει στην προεδρία (ξανα)αλλάζοντας θέσεις με τον Ντμίτρι Μεντβέντεφ (υπενθυμίζεται πως ο Πούτιν εγκατέλειψε αναγκαστικά την προεδρία το 2008 -επειδή το Σύνταγμα της χώρας δεν του επέτρεπε να διεκδικήσει συνεχόμενη τρίτη θητεία- κι ανέλαβε την πρωθυπουργία, βάζοντας πρόεδρο τον Μεντβέντεφ).

Αλεξεϊ Κουντρίν

Η προαναγγελθείσα αλλαγή φρουράς ήρθε να πιστοποιήσει το γεγονός πως η εξουσία στη Ρωσία εξακολουθεί να είναι υπόθεση αποκλειστικά ενός ανδρός, πράγμα που προφανώς δεν ικανοποιεί μερίδα του πληθυσμού.

Κίνημα διαμαρτυρίας
Ωστόσο, η σπίθα που έμελλε να ανάψει τη φλόγα της αντι-πουτινικής αμφισβήτησης προήλθε από τις βουλευτικές εκλογές του περασμένου Δεκεμβρίου, οι οποίες σημαδεύτηκαν από καταγγελίες για νοθεία σε βάρος του κυβερνώντος κόμματος.

Ντμίτρι Μεντβέντεφ

Σημειώνεται πως στην εν λόγω εκλογική αναμέτρηση η παράταξη του Πούτιν κέρδισε, αλλά... χάνοντας την απόλυτη πλειοψηφία στη Δούμα (εξασφάλισε ποσοστό 49,32% και 238 από τις 450 έδρες).

Θορυβημένος από τις παραπάνω εξελίξεις, ο 59χρονος πρώην μυστικός πράκτορας βγήκε στην αντεπίθεση, επιστρατεύοντας παλαιά και καλά δοκιμασμένα «όπλα»: τον αντι-αμερικανισμό, την εθνική υπερηφάνεια και τη σταθερότητα εντός των συνόρων.

Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία και οι κάτοικοι της ρωσικής ενδοχώρας αγκάλιασαν το προεκλογικό του μήνυμα. Ωστόσο, μένει να φανεί κατά πόσο τον εν λόγω μήνυμα θα καταφέρει να τον εξασφαλίσει και μετεκλογικά.

Δηλώσεις
Σίγουρος για τη νίκη

Στις τελευταίες του δηλώσεις, ο Πούτιν παρουσιάστηκε σίγουρος για την αυριανή του νίκη (η οποία του εξασφαλίζει άλλα έξι χρόνια στην προεδρία), αλλά επιφυλάχθηκε για το απώτερο μέλλον. Μιλώντας χθες σε ξένους δημοσιογράφους, ο 59χρονος ηγέτης δήλωσε πως ακόμη δεν έχει αποφασίσει αν θα είναι και πάλι υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές του 2018.

Στη μάχη για το Κρεμλίνο
Οι 4 διεκδικητές...

Παρά το -διόλου ευκαταφρόνητο σε μέγεθος και παλμό- αντιπολιτευόμενο κίνημα αμφισβήτησης των τελευταίων μηνών, οι αυριανές προεδρικές θα είναι, όπως φαίνεται, «παιχνίδι για αποκλειστικά έναν παίκτη», τον Πούτιν.

Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί πως στην εν λόγω αναμέτρηση κατεβαίνουν άλλοι τέσσερις υποψήφιοι: ο κομμουνιστής Γκενάντι Ζιουγκάνοφ, ο «κεντρώος» Σεγκέι Μιρόνοφ (ο οποίος διατηρεί φιλικές σχέσεις με τον Πούτιν από τη δεκαετία του 1990), ο δεξιός Βλαντιμίρ Ζιρινόφκσι και ο ανεξάρτητος δισεκατομμυριούχος Μιχαήλ Προχόροφ.

Από αυτούς, σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, δεύτερος, αλλά αρκετά πίσω από τον Πούτιν, έρχεται ο Ζιουγκάνοφ (με ποσοστό περίπου 15%). Από την πλευρά της πάντως, μεγάλη μερίδα της αντιπολίτευσης έχει ήδη προεξοφλήσει πως και αυτές οι εκλογές πρόκειται να σημαδευτούν από περιστατικά νοθείας.

Νοθεία
Μάλιστα, οι αντιπολιτευόμενοι είναι τόσο σίγουροι για την επερχόμενη νοθεία, που έχουν ήδη καλέσει σε συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας, ενώ παράλληλα ζητούν να πραγματοποιηθούν πρόωρα οι βουλευτικές εκλογές (αίτημα, ωστόσο, το οποίο έχει επανειλημμένως απορριφθεί από το πουτινικό στρατόπεδο).

Βιάτσεσλαβ Βολοντίν
Το «μυαλό» του Πούτιν

Αναπληρωτής πρωθυπουργός και προσωπάρχης του Κρεμλίνου, ο Βολοντίν θεωρείται ένας από τους ισχυρότερους υποστηρικτές του Πούτιν, καθώς και το «μυαλό» πίσω από την προεκλογική εκστρατεία του Ρώσου ηγέτη. Από τις κινήσεις του αναμένεται να κριθεί σε σημαντικό βαθμό το μέλλον του Πούτιν στην εξουσία.

Αλεξεϊ Κουντρίν
Ισχυρός «μνηστήρας»

Υπουργός Οικονομικών της Ρωσίας από το 2000 έως το 2011 και στενός συνεργάτης του Πούτιν ο φιλελεύθερος Κουντρίν παραιτήθηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο, αφού πρώτα τσακώθηκε με τον Μεντβέντεφ για θέματα κρατικών δαπανών. Εκτοτε δηλώνει πρόθυμος να συμμετάσχει στη δημιουργία μιας νέας πολιτικής δύναμης, ενώ κάποιοι τον παρουσιάζουν και ως πιθανό διάδοχο του Μεντβέντεφ στην πρωθυπουργία.

Ντμίτρι Μεντβέντεφ
Σύμμαχος και... απειλή

Ο Πούτιν μπορεί να επιβεβαίωσε χθες πως εάν γίνει πρόεδρος (που θα γίνει), θα ορίσει το Μεντβέντεφ πρωθυπουργό, όπως άλλωστε είχαν συμφωνήσει, ωστόσο πολλοί υποστηρίζουν πως οι σχέσεις μεταξύ των δύο δεν είναι καθόλου καλές κι αυτό επειδή ο Μεντβέντεφ αποδείχθηκε ιδιαίτερα αγαπητός στη ρωσική ελίτ, με αποτέλεσμα ο Πούτιν να τον θεωρήσει απειλή.

Σύννεφα στον ορίζοντα βλέπουν οι αναλυτές
Οι μεγάλες προκλήσεις της επόμενης εξαετίας στο Κρεμλίνο

Εκτός μεγάλου απροόπτου αύριο ξεκινάει η τρίτη θητεία του Βλαντιμίρ Πούτιν στην προεδρία της Ρωσίας (οι πρώτες δύο ήταν από το 2000 έως το 2008). Ωστόσο, πολλοί είναι εκείνοι που υποστηρίζουν πως τα επόμενα έξι χρόνια δεν θα είναι ομαλά για τον 59χρονο ηγέτη. Κάθε άλλο μάλιστα.

«Oντας αποδυναμωμένος πολιτικά, ο Πούτιν πρόκειται στη διακυβέρνησή του να αντιμετωπίσει τα ίδια προβλήματα με τα οποία ήταν αντιμέτωπος και κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας», σχολιάζει χαρακτηριστικά στο περιοδικό «TIME» ο Πολ Σόντερς, πολιτικός αναλυτής της δεξαμενής σκέψης «Κέντρο Νίξον» από την Ουάσιγκτον.

Παρόμοια άποψη έχουν και κάποιοι Ρώσοι αναλυτές, όπως ο πολύπειρος δημοσιογράφος Βλαντίμιρ Πόζνερ, ο οποίος με δηλώσεις του στο Reuters παρουσιάστηκε μάλλον απαισιόδοξος για το μέλλον.

«Ως πρόεδρος ο Πούτιν θα χρειαστεί να κάνει βήματα προς μια περισσότερο φιλελεύθερη κατεύθυνση, αλλά παράλληλα θα πρέπει να φυλάει τα νώτα του, επειδή κάποιοι από τους δικούς του θα θελήσουν να τον ανατρέψουν», σημειώνει χαρακτηριστικά ο Πόζνερ, ο οποίος προβλέπει πως ο Πούτιν θα βγάλει με δυσκολία την εξαετία (για δύο θητείες ούτε λόγος).

Στο ίδιο πνεύμα κινείται και ανάλυση της «Wall Street Journal», σύμφωνα με την οποία το Κρεμλίνο ήδη σχεδιάζει ένα μέλλον χωρίς τον Πούτιν.

Οσο για τις μεγαλύτερες προεδρικές προκλήσεις της επόμενης εξαετίας, αυτές μπορούν να συνοψιστούν στα ακόλουθα: μεταρρυθμίσεις στον κρατικό μηχανισμό, προσέλκυση ξένων επενδύσεων (μόνο το 2011, κεφάλαια συνολικού ύψους 84 δισ. δολ. βγήκαν εκτός Ρωσίας), μείωση των κρατικών δαπανών (πέρυσι ανήλθαν στο 37% του ΑΕΠ) και εξασφάλιση νέων εσόδων (που δεν θα βασίζονται αποκλειστικά στις ενεργειακές εξαγωγές).

Μάλιστα, πολλοί αναρωτιούνται πού θα βρει ο Πούτιν τα εκατοντάδες δισ. δολ. που υποσχέθηκε ως κοινωνικές παροχές στο πλαίσιο της προεκλογικής του εκστρατείας. Θα προέλθουν από αύξηση της φορολογίας ή από αύξηση της τιμής του πετρελαίου και του φυσικού αερίου;

Σε κάθε περίπτωση, οι όποιες αποφάσεις αναμένεται να προκαλέσουν αντιδράσεις.

Επόμενη μέρα
Τα πρόσωπα-κλειδιά

Για τους περισσότερους αναλυτές ο Πούτιν ως πρόεδρος πλέον έχει ημερομηνία λήξης (η οποία υπολογίζεται σε έξι χρόνια από σήμερα). Ως εκ τούτου, όλοι αναζητούν εκείνα τα πρόσωπα-κλειδιά τα οποία αναμένεται να καθορίσουν τις μελλοντικές εξελίξεις. Από το καθεστωτικό στρατόπεδο ξεχωρίζουν οι Βιάτσεσλαβ Βολοντίν, Αλεξέι Κουντρίν και Ντμίτρι Μεντβέντεφ.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΑΦΙΔΑΣ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ