γιατί η Γερμανία θέλει "κούρεμα" καθημερινή

Του Παναγη Γαλιατσατου
Τα περί αναδιάρθρωσης του χρέους είναι ένας βόμβος με αφετηρία το Βερολίνο. Η εικόνα που εκπέμπει η γερμανική πρωτεύουσα είναι ότι η αναδιάρθρωση έρχεται, παρά τις διαψεύσεις. Σύμφωνα με πηγές στον κυβερνητικό συνασπισμό, αυτό όχι μόνον αποτελεί ειλημμένη απόφαση, αλλά έχει προσδιοριστεί και χρονικά, για το φθινόπωρο. Οι Γερμανοί καλλιεργούν συστηματικά το έδαφος στην κοινή γνώμη. Ηταν ο υπουργός Οικονομικών Σόιμπλε που έσπασε το ταμπού και μίλησε για αναδιάρθρωση. Εκτοτε το μήνυμα επαναλαμβάνεται σχεδόν καθημερινά. Τελευταία, τη σκυτάλη ξαναπήρε ο Λαρς Φελντ, σύμβουλος της καγκελαρίου Μέρκελ.
Αιτία όλων αυτών φέρεται να είναι το γεγονός ότι οι Γερμανοί έχουν χάσει την υπομονή τους με την Ελλάδα και δεν έχουν εμπιστοσύνη στην ελληνική κυβέρνηση. Πιστεύουν ότι δεν μπορεί να διεκπεραιώσει το πρόγραμμα και θεωρούν ανέφικτο το ότι θα ξαναβγεί στις αγορές το 2012. Θα χρειαστεί δηλαδή νέα δάνεια από τον μηχανισμό στήριξης μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος, στα μέσα του 2012.
Η γερμανική κυβέρνηση, που έχει κλονιστεί από μια σειρά εκλογικές ήττες, αντιμετωπίζει αυτήν την προοπτική με ένα σχεδόν κυνικό ρεαλισμό: Η έγκριση νέων δανείων για την Ελλάδα θεωρείται πολιτικά ανέφικτη, εν όψει της διογκούμενης αντίδρασης στο εσωτερικό της Γερμανίας.
Η ανησυχία ότι οι «αληθινοί Φινλανδοί» θα δημιουργήσουν σχολή είναι διάχυτη. Το επιχείρημα ότι η αναδιάρθρωση της Ελλάδας μπορεί να δημιουργήσει συστημική κρίση στην Ευρώπη «περνάει» όλο και λιγότερο στη γερμανική δημόσια συζήτηση, όπου κυριαρχεί το σύνθημα πως δεν πρέπει να «κοινωνικοποιούνται τα χρέη και να ιδιωτικοποιούνται τα κέρδη». Η γραμμή είναι να αναλάβουν τις ευθύνες τους εκείνοι που δάνεισαν…
Το ότι ανάμεσα σε αυτούς που κατέχουν ελληνικά ομόλογα είναι και οι γερμανικές τράπεζες δεν αποτρέπει την κυβέρνηση Μέρκελ από το να προκρίνει την αναδιάρθρωση. Σύμφωνα με πηγές στον κυβερνητικό συνασπισμό, στην καγκελαρία και το υπουργείο Οικονομικών έχουν υπολογίσει ότι οι γερμανικές τράπεζες διαθέτουν στο χαρτοφυλάκιό τους ελληνικά ομόλογα αξίας 40 δισ. ευρώ.
Το ότι θα χρειαστούν κεφαλαιακή ενίσχυση σε περίπτωση αναδιάρθρωσης θεωρείται βέβαιο, ωστόσο η γερμανική κυβέρνηση θεωρεί πλεονέκτημα ότι ο όγκος αυτών των ομολόγων είναι συγκεντρωμένος στις κρατικές ή πρόσφατα κρατικοποιημένες τράπεζες - την Hypo, την Commerzbank, τις Landesbanken. Πολιτικά, θεωρείται πολύ πιο εύκολο να «περάσουν» στην κοινή γνώμη οι ενισχύσεις σε κρατικές τράπεζες από ό, τι σε ιδιωτικές και, σε κάθε περίπτωση, απείρως ευκολότερο από νέα δάνεια στην Ελλάδα.
Η πολιτική διέξοδος που φαίνεται να προσφέρει η αναδιάρθρωση κάνει τους Γερμανούς να υποβαθμίζουν τους κινδύνους: Γνωστός αναλυτής έγραψε πρόσφατα στη FAZ ότι οι αγορές έχουν προεξοφλήσει σε τέτοιο βαθμό την αναδιάρθρωση, ώστε θα την υποδεχτούν με ανακούφιση και άρα ο κίνδυνος να μην μπορεί να δανειστεί η Ελλάδα είναι αμελητέος. Με την ίδια σπουδή σπεύδουν οι Γερμανοί να κατευνάσουν φόβους για ντόμινο σε άλλες χώρες της Ευρωζώνης. Αν είναι καλά προετοιμασμένη η αναδιάρθρωση, λένε, θα πετύχει.