ΣΗΜΑ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΕΚΠΕΜΠΕΙ Ο ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ

Καταρρέει η αγορά στη σκιά των capital controls

Tου Γιώργου Mανέττα
gmanettas@pegasus.gr

Δραματικές στιγμές περνά τις τελευταίες τέσσερις εβδομάδες η ελληνική οικονομία. Η επιβολή των capital controls έχει προκαλέσει «έμφραγμα» στη λειτουργία της αγοράς και των επιχειρήσεων, οι οποίες παρακολουθούν ανήμπορες να αντιδράσουν την ιδιωτική κατανάλωση να βυθίζεται, τις εισαγωγές να γίνονται με δυσκολία και τις εξαγωγές να υποχωρούν για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια με ιδιαίτερα ανησυχητικούς ρυθμούς. Ο επιχειρηματικός κόσμος κάνει έκκληση στην κυβέρνηση να επισπεύσει τις πρωτοβουλίες για «χαλάρωση» των τραπεζικών περιορισμών, προκειμένου να εξομαλυνθεί το συντομότερο δυνατόν η κατάσταση και να αποφευχθεί το κλείσιμο χιλιάδων επιχειρήσεων και οι μαζικές απολύσεις εργαζομένων. Ηδη οι πρώτες κινήσεις έγιναν χθες, με την αύξηση στις 100.000 ευρώ ημερησίως των εμβασμάτων για εισαγωγές πρώτων υλών.

Συντριπτικό πλήγμα στην οικονομική δραστηριότητα της χώρας και ανεπανόρθωτη ζημιά σε χιλιάδες επιχειρήσεις έχουν προκαλέσει τα capital controls που επιβλήθηκαν πριν από περίπου ένα μήνα. Κάποιοι μάλιστα εκτιμούν πως οι «πληγές» που άνοιξαν στο σώμα τις ελληνικής οικονομίας το τελευταίο διάστημα θα πάρουν χρόνια για να κλείσουν, ενώ ακόμη και οι πιο αισιόδοξοι θεωρούν ότι η επιστροφή της αγοράς σε κανονικούς ρυθμούς θα αργήσει.

Η απόγνωση στον επιχειρηματικό κόσμο είναι διάχυτη, καθώς αδυνατεί να αντεπεξέλθει στα τεράστια προβλήματα που δημιούργησαν οι τραπεζικοί περιορισμοί από τις εισαγωγές πρώτων υλών και την πληρωμή προμηθευτών και εργαζομένων μέχρι την τροφοδοσία της αγοράς και τις εξαγωγές. Παράγοντες της αγοράς προειδοποιούν πως εάν δεν βελτιωθεί άμεσα η ασφυκτική κατάσταση που επικρατεί σήμερα, χιλιάδες εταιρείες, οι οποίες κατάφεραν να αντέξουν στην εξαετή ύφεση θα «κατεβάσουν ρολά», ενώ η ανεργία θα εκτοξευθεί σε δυσθεώρητα επίπεδα.

Τεράστια προβλήματα στις εισαγωγές - Κίνδυνος ελλείψεων σε βασικά είδη
Το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται στις εισαγωγές εμπορευμάτων και πρώτων υλών από το εξωτερικό, αφού οι Έλληνες εισαγωγείς δεν μπορούν να πληρώσουν τους ξένους προμηθευτές τους λόγω των περιορισμών στην τραπεζική πίστη αλλά και της καθυστέρησης στην έγκριση των αιτημάτων που υποβάλλονται στην αρμόδια επιτροπή.

Ο πρόεδρος του ΕΒΕΑ, Κων. Μίχαλος ανέφερε πρόσφατα πως αυτή τη στιγμή εκκρεμούν τουλάχιστον 6.000 αιτήματα επιχειρήσεων για αποστολή εμβασμάτων στο εξωτερικό που αφορούν πληρωμές πρώτων υλών κι εμπορευμάτων και ο αριθμός μεγαλώνει καθημερινά με γεωμετρική πρόοδο. Ανάλογες καταγγελίες έκανε ο Σύνδεσμος Ελληνικών Επιχειρήσεων Τροφίμων (ΣΕΕΤ), ο οποίος ανέφερε πως μόλις το 7% των αιτήσεων διακανονισμού για εισαγωγές τροφίμων που έχουν υποβληθεί στην αρμόδια επιτροπή και τις τράπεζες έχουν διεκπεραιωθεί έως τώρα. Μάλιστα, ο Σύνδεσμος εκφράζει φόβους για την επάρκεια τροφίμων στην αγορά, ενώ ειδικά η τουριστική αγορά, όπως λέει «κινδυνεύει να βρεθεί πολύ σύντομα χωρίς τρόφιμα για τα ξενοδοχεία, καθώς οι τουριστικές μονάδες δεν είναι σε θέση να αποθεματοποιήσουν τρόφιμα για μεγάλο χρονικό διάστημα και βρέθηκαν απροετοίμαστες κατά την επιβολή των capital controls και των περιορισμών στις εισαγωγές».

Την ίδια ώρα, σύμφωνα με καταγγελίες, στις εγκαταστάσεις του ΟΛΘ υπάρχουν περίπου 2.500 «εγκλωβισμένα» κοντέινερ, άλλα 5.500 βρίσκονται στον Πειραιά, ενώ εκατοντάδες ακόμη περιμένουν να παραληφθούν από τα λιμάνια του Βόλου, της Καβάλας, της Αλεξανδρούπολης και άλλων λιμανιών της χώρας.

Κ. Μίχαλος

Απειλούνται οι εξαγωγές που χάνουν δυναμική
Σοβαρές είναι οι επιπτώσεις και στις εξαγωγές, οι οποίες αρχίζουν να χάνουν τη δυναμική, αφού δεν μπορούν να προμηθευτούν τις απαραίτητες πρώτες ύλες για να παράξουν τα προϊόντα τους.

Όπως λέει ο πρόεδρος της Συνδέσμου Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδας, Κυριάκος Λουφάκης «εξαρτόμαστε σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές, αφού δεν υπάρχει εξαγωγική επιχείρηση που να μη χρειάζεται τουλάχιστον μια πρώτη ύλη από το εξωτερικό για να ολοκληρώσει την παραγωγική διαδικασία». Το κλείσιμο των τραπεζών, συμπληρώνει «αιφνιδίασε τους πάντες... καθώς κανείς δεν είχε προετοιμαστεί αρκετά. Κάποιοι είχαν αποθέματα, ωστόσο οι περισσότεροι ήταν απροετοίμαστοι», ενώ δεν θέλει να σκέφτεται καν τι θα συμβεί σε περίπτωση Grexit. Ήδη, όπως «μαρτυρούν» τα στοιχεία που δημοσίευσε χθες η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), η συνολική αξία των εξαγωγών τον Μάιο υποχώρησε στα 2,28 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση 0,04% μαζί με τα πετρελαιοειδή. Η εικόνα στασιμότητας αποτυπώνεται και στο πρώτο πεντάμηνο του τρέχοντος έτους (Ιανουάριος - Μάιος), στη διάρκεια του οποίου η συνολική αξία των εξαγωγών διαμορφώθηκε στα 10,73 δισ. ευρώ, σημειώνοντας ελαφρά αύξηση 0,02%.

Κυρ. Λουφάκης

Ραγδαία κάμψη της κατανάλωσης - Αναβάλλονται οι επενδύσεις
Σε ελεύθερη πτώση βρίσκεται και η ιδιωτική κατανάλωση στην εσωτερική αγορά, καθώς οι καταναλωτές εμφανίζονται απρόθυμοι να δαπανήσουν σοβαρά ποσά σε προϊόντα και υπηρεσίες πέραν των απολύτως αναγκαίων. Άνθρωποι του λιανεμπορίου υπολογίζουν ότι η κάμψη σε ορισμένες κατηγορίες πέραν των τροφίμων αγγίζει το 70%.

«H αλλαγή των καταναλωτών μετά τους περιορισμούς στις αναλήψεις από τα ATM’s είναι τεράστια. Eκτος από τα τρόφιμα, όλοι οι υπόλοιποι τομείς υποφέρουν. Eίναι πρωτοφανές αυτό που συμβαίνει και δυστυχώς θα είναι ακόμη χειρότερα τα πράγματα σε περίπτωση εξόδου της χώρα από το ευρώ», σημειώνει στέλεχος μεγάλης εταιρείας. Την ίδια ώρα, αρκετές εταιρείες μεταξύ των οποίων και πολυεθνικές επιλέγουν να αναβάλλουν τις επενδύσεις τους, έως ότου ξεκαθαρίσει το τοπίο και απομακρυνθεί οριστικά ο φόβος του Grexit.

Β. Κορκίδης

Ζημία 8 δισ. ευρώ σε 20 ημέρες!

Τις πρωτοφανείς απώλειες στη λειτουργία της αγοράς επισήμαναν και οι εργαζόμενοι της Alpha Bank. Σε ανακοίνωση που εξέδωσαν αναφέρουν ότι «το κλείσιμο των τραπεζών και η επιβολή των capital controls πάγωσαν κάθε οικονομική δραστηριότητα, με αποτέλεσμα, εξαιτίας αυτού του γεγονότος, μέσα σε 20 ημέρες να χαθούν 8 δισεκατομμύρια ευρώ, να αυξηθούν οι δανειακές ανάγκες κατά 26 δισεκατομμύρια ευρώ, να αυξηθεί το δημόσιο χρέος που θα πλησιάσει το 200% του ΑΕΠ το 2017, να μειωθούν κατά 10,7 δισεκατομμύρια ευρώ τα αποθεματικά των φορέων (ασφαλιστικά Ταμεία κ.λπ.) προκειμένου η κυβέρνηση να εξυπηρετεί τις υποχρεώσεις του Δημοσίου και να γίνει μια απόλυτη στάση πληρωμών τόσο στο Δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα».

Οι εργαζόμενοι της Alpha Bank στην ίδια ανακοίνωση σημειώνουν ότι «το τραπεζικό μας σύστημα είναι βαριά τραυματισμένο, όμως είναι υποχρέωση και καθήκον πλέον να βοηθήσουμε όλοι με αποφασιστικότητα στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης ώστε η οικονομία και οι τράπεζες σταδιακά να περάσουν στην ανάκαμψη» και τονίζουν ότι απαραίτητη προϋπόθεση είναι η πολιτική σταθερότητα και ειδικότερα για τις τράπεζες η αποκατάσταση της ρευστότητας.

Χιλιάδες επιχειρήσεις... στην πόρτα της εξόδου

Μέσα σε όλα αυτά, η ελληνική οικονομία απειλείται με μαζικό κύμα φυγής επιχειρήσεων. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΕΣΕΕ, Βασίλη Κορκίδη, εξήντα χιλιάδες επιχειρήσεις έκαναν αίτηση για να μετακομίσουν στη Βουλγαρία λόγω των ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων και της αδυναμίας της κυβέρνησης να αντιμετωπίσει το οξύ πρόβλημα που αντιμετωπίζουν.

Επιπλέον, στην «πόρτα της εξόδου» βρίσκονται αρκετοί Έλληνες εφοπλιστές λόγω της επιβολής νέων φόρων και αλλαγής του φορολογικού πλαισίου που διέπει την ελληνική ναυτιλία. Στελέχη του ναυτιλιακού κλάδου σημειώνουν πως ήδη τα εφοπλιστικά γραφεία της Αθήνας «πολιορκούνται» από τα μεγαλύτερα ναυτιλιακά κέντρα του κόσμου, προσφέροντας στην κυριολεξία «γη και ύδωρ» για να μεταφέρουν την έδρα τους σε άλλες χώρες. Το Ντουμπάι, η Σιγκαπούρη, η Κύπρο και η Μάλτα βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος λόγω των χαμηλών συντελεστών φορολόγησης και του σταθερού πλαισίου.

Αρση απαγόρευσης για ελληνικά ομόλογα

Το χρηματιστήριο του Λουξεμβούργου πάντως ήρε χθες την αναστολή που επέβαλε στη διαπραγμάτευση των ελληνικών ομολόγων, τόσο κρατικών όσο και εταιρικών, από τις 30 Ιουνίου. Οι ρυθμιστικές αρχές του Λουξεμβούργου ζήτησαν η αναστολή να αρθεί άμεσα, έτσι ώστε η διαπραγμάτευση να ξεκινήσει αμέσως.

Τα ομόλογα των οποίων η διαπραγμάτευση είχε ανασταλεί, είναι εκείνα των μεγαλύτερων τραπεζών της Ελλάδας και των μεγαλύτερων εταιρειών, όπως ο ΟΣΕ. Το χρηματιστήριο του Λουξεμβούργου ανέστειλε τη διαπραγμάτευση στα ελληνικά εταιρικά ομόλογα στα τέλη Ιουνίου, όταν η κλιμάκωση των πολιτικών εντάσεων οδήγησε την ελληνική κυβέρνηση να επιβάλει περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων.

Στον «αέρα» η επαναλειτουργία του Χ.Α. - Υπ’ ατμόν οι ξένοι επενδυτές

Το δραματικό σκηνικό έρχεται να συμπληρώσει το «λουκέτο»... διαρκείας του Χρηματιστηρίου Αθηνών, ενώ μέχρι τη στιγμή που γράφονταν αυτές οι λέξεις κανείς δεν ήταν σε θέση να γνωρίζει με ασφάλεια πότε θα επαναλειτουργήσει και πότε θα τερματισθεί η υποχρεωτική αργία. Ανώτερος κυβερνητικός αξιωματούχος δήλωνε πρόσφατα, ότι «οι αποφάσεις θα ληφθούν στις αρχές της προσεχούς εβδομάδας», κάτι που σημαίνει ότι στην καλύτερη περίπτωση η επαναλειτουργία του μετατίθεται για τις τελευταίες ημέρες του μήνα.

Ο μεγαλύτερος φόβος είναι με την επαναλειτουργία του ΧΑ, να υπάρξουν μαζικές εκροές κεφαλαίων, καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν παρουσιαστεί από τους θεσμικούς φορείς της Κεφαλαιαγοράς, οι μέσες ημερήσιες εκροές από το Χρηματιστήριο στο διάστημα πριν από την υποχρεωτική αργία ανέρχονταν σε 2,8 εκατ. ευρώ.

Το χειρότερο πιθανό σενάριο που είναι στο τραπέζι είναι να υπάρξουν περί τα 450 εκατ. τον μήνα, από τις τράπεζες, με τους Έλληνες επενδυτές να αγοράζουν τελικά πολύ περισσότερα από όσα θα πουλάνε. Καταλυτικό ρόλο αναμένεται να παίξουν και οι αποφάσεις που θα ληφθούν από τον οίκο FTSE καθώς εάν υποβαθμίσει την ελληνική χρηματαγορά στην κατηγορία «standalone», τότε πολλοί φοβούνται ότι πολλοί ξένοι επενδυτές θα αποεπενδύσουν μαζικά, ανεξαρτήτως των όρων με τους οποίους θα ανοίξει πάλι το Χρηματιστήριο.

Πληροφορίες αναφέρουν ότι γίνονται συνεννοήσεις μεταξύ ΕΚΤ και ΤτΕ για να βρεθεί χρυσή τομή και να μπορούν και οι εγχώριοι επενδυτές να αξιοποιούν τις καταθέσεις τους χωρίς περιορισμούς.HMERHSIA